فرسودگی خودخواسته

حسین منصورکاظمی*– نسل جوان امروز با فشارهای روانی، اقتصادی و سبک زندگی مدرن دست‌‌وپنجه نرم می‌کند؛ از زندگی دیجیتال گرفته تا افزایش نگران‌کننده مصرف قلیان، سیگار و ویپ‌های قابل‌حمل که به نماد جدید خیابان‌ها و کافه‌ها تبدیل شدند. این یادداشت تحلیلی به بررسی دلایل پنهانی می‌پردازد که جوانان را هر روز خسته‌تر و مضطرب‌تر می‌کند. نسل جوان با شرایطی روبه‌رو بوده که نسل‌های قبل نه تجربه‌اش کرده‌ و نه حتی تصور می‌کردند روزی به چالش اصلی جامعه تبدیل شود. سبک زندگی پرسرعت، فشارهای اقتصادی و هجوم مداوم اطلاعات جوانان را بیش از همیشه درمعرض خستگی و اضطراب قرار داده است. یکی از دلایل اصلی زندگی دیجیتال بدون توقف است. شبکه‌های اجتماعی، پیام‌های فوری و موج‌های بی‌پایان محتوا ذهن جوانان را حتی در لحظه‌های استراحت درگیر نگه می‌دارد. مقایسه‌های پی‌درپی، ترس از عقب‌ماندن و نیاز به حضور دائمی در فضای مجازی خستگی روحی مزمنی ایجاد می‌کند که به‌مرور به اضطراب عمیق تبدیل می‌شود. درکنار این موضوع فشارهای اقتصادی و شغلی بخش مهمی از اضطراب نسل جدید را تشکیل می‌دهد. هزینه‌هایی که هر روز بیشتر می‌شوند، رقابت شدید شغلی و تلاش برای رسیدن به حداقل‌های استقلال مالی جوانان را در چرخه‌ای فرساینده قرار داده است؛ چرخه‌ای که گاهی تنها با ظاهر آرام در شبکه‌های اجتماعی پنهان می‌شود اما یکی از تحولات نگران‌کننده‌ای که کمتر درباره آن صحبت می‌شود افزایش مصرف دخانیات است. حالا دیگر نه فقط سیگار بلکه قلیان و ویپ به‌بخشی ثابت از دورهمی‌های‌جوانان تبدیل شدند. ویپ‌هایی که به‌گردن آویزان شده ظاهرا بی‌ضرر جلوه می‌کنند اما وابستگی پنهان و آسیب‌های جدی دارند. قهوه‌های روزانه، نوشیدنی‌های انرژی‌زا، شب‌بیداری‌های طولانی، کار با گوشی تا نیمه‌شب و مصرف مکرر قلیان، سیگار و ویپ ترکیبی ساختند که انرژی بدن را گرفته، کیفیت خواب را مختل کرده و فرد را وارد چرخه‌ای از خستگی، اضطراب و وابستگی می‌کند. این رفتارها نه فقط عادت‌های روزمره بلکه تلاش‌های پنهان برای فرار از فشارهای ذهنی هستند؛ فراری که درنهایت استرس را بیشتر می‌کند. درکنار این عوامل نبود مهارت‌های مدیریت استرس و سلامت‌روان نیز وضعیت را پیچیده‌تر کرده است. بسیاری از جوانان روش‌هایی برای تخلیه فشار روانی نمی‌شناسند و در نبود حمایت روانشناسی کارآمد به‌سمت رفتارهایی می‌روند که درظاهر آرام‌بخشند اما در باطن اضطراب و خستگی را تشدید می‌کنند. نسل امروز در چرخه‌ای از اطلاعات بی‌وقفه، فشارهای اقتصادی، سبک زندگی کم‌تحرک، افزایش مصرف قلیان، سیگار و ویپ و نبود مهارت‌های مدیریت استرس گرفتار شده است. فهم این چرخه و طراحی راهکارهای عملی می‌تواند کیفیت زندگی و سلامت روان جوانان را متحول کند؛ تحولی که جامعه برای آینده خود به آن نیاز دارد.

* تحلیلگر اقتصادی و اجتماعی