۲ چهره پنهان کم‌آبی
جهان صنعت– مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی کلان منابع آب و تلفیق بودجه شرکت مدیریت منابع آب ایران، از ناترازی جدی در منابع آب زیرزمینی کشور خبر داد و گفت که برداشت فعلی از منابع استراتژیک به ۱۵۰میلیارد مترمکعب رسیده درحالی‌که طبق سند امنیت غذایی باید تا افق۱۴۱۱ این رقم به ۱۰۵میلیارد مترمکعب کاهش یابد.
بنا به‌گفته عیسی بزرگ‌زاده کاهش ناترازی تاکنون محقق نشده و سالانه حدود ۵میلیارد مترمکعب به کسری افزوده می‌شود.
وی با اشاره به پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی گفت: پاییز امسال خشک خواهد بود و باید از هم‌اکنون برنامه‌های تامین آب شرب و کشاورزی با رویکرد مقابله با خشکسالی تنظیم شود. به‌گفته وی، این تصمیم در نشست شورای عالی آب تصویب شده و قرار است وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی برنامه‌های خاصی برای مدیریت کم‌آبی در سه‌ماهه پیش‌رو اجرا کنند.
بزرگ‌زاده نسبت‌به پاییز خشک و تداوم بحران آبی کشور هشدار داد و تاکید کرد: «به بحران کیفیت آب رسیده‌ایم و بدون همراهی مردم در مدیریت مصرف، این درد مشترک درمان نخواهد شد.»
این مقام وزارت نیرو درباره وضعیت سدهای تهران گفت: «سدهای پایتخت به حجم مرده خود نزدیک شده‌اند اما قطع انتقال آب رخ نخواهد داد زیرا جریان پایه و سیستم‌های پمپاژ موقت همچنان فعال هستند.» او تاکید کرد تامین آب تهران با وجود کاهش منابع، تنها با همکاری مردم در کاهش مصرف ممکن است.
به‌گفته وی تهران، کرج، قزوین، ورامین و سایر مناطق وابسته به منابع مشترک باید به‌طور جدی مدیریت مصرف را در دستور کار قرار دهند.
به گفته سخنگوی صنعت آب، کشور اکنون علاوه بر کم‌آبی، به مرحله بحران کیفیت آب نیز رسیده است. وی افزود: «برداشت از چاه‌ها افزایش یافته و در بسیاری از شهرها، پیشروی آب شور به منابع زیرزمینی دیده می‌شود.»
بزرگ‌زاده همچنین با هشدار درباره گسترش پدیده فرونشست زمین در بیش از ۳۰۰دشت کشور گفت: «۶۰۹دشت کشور، دشت ممنوعه و بحرانی هستند و فرونشست به شهرهای بزرگی مانند تهران، مشهد، اصفهان، شیراز و کرمان رسیده است.»
راهکار اصلی از نظر او، کاهش برداشت آب در بخش کشاورزی و کوچک‌سازی سطح زیرکشت است. مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی منابع آب در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به وضعیت دریاچه ارومیه گفت: «هدف کاهش ۴۰درصدی سطح کشاورزی در حوضه ارومیه محقق نشد و حتی افزایش یافت. در نتیجه دریاچه در شرایط بحرانی قرار دارد.»
او تاکید کرد: «نجات دریاچه ارومیه فقط با مدیریت مصرف و کاهش تقاضای آب ممکن است، نه با طرح‌های انتقال آب.»
به‌گفته مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی منابع آب، برای احیای دریاچه باید ۲۴۰هزار هکتار از اراضی کم‌بهره‌ور از مدار مصرف خارج شود و معیشت جایگزین برای کشاورزان در نظر گرفته شود.
وی با رد شایعه انتقال آب خزر به تهران گفت: هیچ پروژه‌ای برای انتقال آب به پایتخت وجود ندارد و وزارت نیرو تاکید دارد که بحران تهران باید با «مدیریت تقاضا و مهار توسعه مخرب» کنترل شود. بزرگ‌زاده همچنین توضیح داد که حتی در صورت انتقال ۱۰۰میلیون مترمکعب آب، مشکل اساسی پایتخت حل نخواهد شد.
وی در بخش دیگری از گفت‌وگو از عدم پایبندی افغانستان به معاهده۱۳۵۱ درباره حقابه هیرمند انتقاد کرد و گفت: «بند کمال‌خان به گونه‌ای طراحی شده که آب را به گودال گودزره می‌برد و فقط از طریق دریچه‌ها به سمت ایران رها می‌شود.»
او تاکید کرد ایران بارها اعتراض و پیشنهادهای فنی برای اصلاح سد ارائه کرده و آماده همکاری مشترک با کابل است.
در ادامه سخنگوی صنعت آب از اجرای طرحی خبر داد که براساس آن، ۵۵درصد مصرف آب صنایع باید از پساب و دریا تامین شود. همه صنایع به جز غذایی و دارویی موظف هستند از آب نامتعارف با قیمت واقعی استفاده کنند.
بزرگ‌زاده در پایان گفت: «ما در آستانه بحران ملی آب هستیم. اگر مردم در مدیریت مصرف مشارکت نکنند، رفاه و کیفیت زندگی همه ما کاهش می‌یابد. کیفیت آب خط قرمز ماست اما بدون صرفه‌جویی عمومی، تامین پایدار ممکن نیست.»
منبع: ایلنا
