بازتعریف اتحاد استراتژیک در لندن
محمدرضا ستاری- دونالد ترامپ رییس‌جمهور آمریکا همراه با یک هیات بلندپایه سیاسی و اقتصادی روز سه‌شنبه وارد لندن شد. به گفته کارشناسان این سفر از آنجا که در زمان خاصی صورت گرفته پیامدهای قابل‌توجهی دارد. از سوی دیگر هرچند تشریفات سلطنتی و دیدارهای ترامپ در این سفر به صورت قابل‌توجهی در سطوح بالا صورت گرفته اما منافع واقعی فراتر از تصاویر نشان استقبال از وی، اهمیتی استراتژیک برای هر دو کشور است.
یکی از اتفاقات جالب توجه در سفر ترامپ به لندن این است که معترضانی با نام ائتلاف برای متوقف کردن ترامپ وینزر تجمع کرده‌اند. حتی صادق‌خان، شهردار بانفوذ لندن نیز طی مقاله‌ای در روزنامه گاردین، ترامپ را متهم کرد که بیش از هر فرد دیگری در سال‌های اخیر به شعله‌ور شدن آتش سیاست‌های تفرقه‌انگیز و راست افراطی در سراسر جهان کمک کرده است. شهردار لندن گفته که استفاده رییس‌جمهوری آمریکا از نیروی نظامی در شهرهای ایالات متحده و هدف قرار دادن اقلیت‌ها مستقیما از کتاب‌بازی مستبدان برداشته شده است.
صادق‌خان گفت: اگرچه دلایل عمل‌گرایانه حفظ روابط خوب با آمریکا را درک می‌کند اما بریتانیا نباید از انتقاد از ترامپ بترسد. از سوی دیگر گزارش گاردین حاکی از آن است که به محض ورود ترامپ به لندن، مردم پلاکاردها و بنرهایی در محکومیت وی در دست داشتند و شعار می‌دادند: ترامپ برو بیرون و اینجا جای تو نیست!
در همین رابطه هر چند بریتانیا از متحدان سنتی و استراتژیک ایالات متحده محسوب می‌شود اما میزان اختلافات میان لندن و واشنگتن به خصوص در دولت ترامپ کم نیست. از یک‌سو ایلان ماسک به صراحت به نحوه حکمرانی و سیاستگذاری در بریتانیا حمله کرده و همین چند روز پیش بود که با حضور در تظاهرات مخالفان مهاجرت، رسما گفت که پارلمان بریتانیا به عنوان نماد حکومت و پایه اداره کشور باید منحل شود. حتی ماسک در طول ماه‌های گذشته از نایجل فاراژ نیز حمایت کرده که این موضوع به معنای تقابل مستقیم با دو حزب کارگر و محافظه‌کار در بریتانیاست. از سوی دیگر با توجه به رویکرد محافظه‌کارانه و راستگرای دولت ترامپ، به طور طبیعی اختلاف نظرهای متعددی میان دولت وی و حزب کارگر که اکنون قدرت را در دست دارد، بروز کرده است.
با این حال سفر فعلی ترامپ به لندن که دومین سفر او به بریتانیا از زمان بازگشت به قدرت محسوب می‌شود، برای کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر و حزب کارگر فرصتی است تا در عرصه سیاست داخلی بتواند بر شکاف‌های جد کنونی غلبه کند. به گفته کارشناسان، بریتانیا در هفته‌های اخیر با بحران‌هایی سیاسی از جمله استعفای معاون نخست‌وزیر و اخراج سفیر به دلیل ارتباط به جفری اپستین روبه‌رو بوده که مشروعیت دولت را به میزان زیادی تحتالشعاع قرار داده است. بنابراین جشن و نمایش رسمی همراه با ترامپ، ویژه با حضور خاندان سلطنتی و شکوه در قلعه ویندسور، تصویری از ثبات و اعتبار بین‌المللی را برای لندن می‌سازد. در واقع به گفته برخی ناظران، اینکه نخست‌وزیر حاضر شده است آشکارا روابط خود با آمریکا را برجسته کند، نشان‌دهنده نوعی استراتژی است که بیشتر بر اعتبار دیپلماتیک و روابط بین‌المللی تمرکز دارد.
سفر خاص در زمان خاص
این سفر در زمانی انجام شده که جهان با آشفتگی‌های ژئوپلیتیکی متعددی روبه‌رو است زیرا نه‌تنها گره جنگ اوکراین کورتر از گذشته شده و به وضوح میان متحدان غربی بر سر حمایت از کی‌یف اختلاف استفاده است بلکه تشدید تنش‌ها در خاورمیانه، موضوع امنیت انرژی و بازتعریف اتحادهای استراتژیک جهانی از جمله مسائلی است که سفر ترامپ به لندن را بیش از هر زمان دیگری برجسته می‌کند.
در همین رابطه، لندن که اکنون با مشکلات سیاسی و چالش بزرگ اقتصادی دست به گریبان است، می‌خواهد خود را نه‌تنها به عنوان یک طرف قدرتمند در روابط غربی نشان دهد بلکه قصد دارد از شکاف موجود روابط فراآتلانتیکی استفاده کرده و خود را به عنوان پلی میان واشنگتن و پایتخت‌های اروپایی معرفی کند. علاوه بر این، ترامپ هم در سطح بین‌المللی به دنبال بهره‌برداری از دستاوردهای این سفر است تا جایگاه آمریکا را در اتحادهای سنتی، آن هم در قبال کشورهای اروپایی و غربی بازتعریف کند. همچنین مساله روابط تجاری، فناوری و همکاری‌های دفاعی جزو موارد مهم مذاکرات میان دو طرف خواهد بود تا توافقات قبلی در بخش فناوری‌های پیشرفته، تعرفه‌های تجاری، هوش مصنوعی، انرژی هسته‌ای و پیوند بازار سرمایه با قدرت بیشتری پیگیری شده و اجرایی شوند.
در همین رابطه است که برخی تحلیلگران معتقدند، یکی از اهداف اصلی بریتانیا در این سفر جذب سرمایه‌گذاری کلان آمریکایی‌هاست. شرکت‌هایی مانند مایکروسافت، گوگل و دیگر شرکت‌های فناوری در فهرست مشارکت‌های احتمالی قرار دارند؛ سرمایه‌گذاری‌هایی که میتواند در زمینه داده‌ها، مراکز داده، هوش مصنوعی و زیرساخت‌های فناوری صورت گیرد. همچنین تلاش بریتانیا برای هم‌راستایی بیشتر بازارهای مالی با آمریکا و ایجاد یک گروه کاری فراآتلانتیک نشان‌دهنده قصد لندن برای بهره‌گیری از موج سرمایه‌گذاری جهانی و رقابت شدید در جذب سرمایه خارجی است. به همین دلیل و همزمان با اینکه برخی صحبت‌ها در خصوص توافق به منظور سرمایه‌گذاری‌های کلان در جریان این سفر مطرح شده، کارشناسان بر این باور هستند که در صورت تحقق این موارد، بریتانیا میتواند به میزان زیادی از ابر چالش اقتصادی فعلی جدا شده و نقش خود در روندهای بین‌المللی که توسط دولت ترامپ دنبال می‌شود را تقویت کند.
دورنمای آینده
با وجود این مسائل و در حالی که بسیاری از تحلیلگران معتقدند، سفر ترامپ به لندن نقطه عطفی در تلاش بریتانیا برای بازسازی اعتبار بین‌المللی و جذب سرمایه و همچنین فرصتی برای ایالات متحده برای بازتعریف رابطه‌اش با متحدان سنتی در اروپا محسوب می‌شود اما چالش‌هایی مهمی هم در این زمینه وجود دارد. یکی از موارد اصلی همانطور که در بالا نیز اشاره شد عدم محبوبیت ترامپ و همچنین مخالفت‌های عمومی با وی در بریتانیاست. به همین دلیل برای دولت استارمر مدیریت فضای سیاسی این سفر اهمیت زیادی دارد زیرا
در غیر این صورت میتواند با تشدید تنش‌های سیاسی و اعتراضات اجتماعی مواجه شود. همچنین اختلافات تجاری مانند موضوع تعرفه‌ها نیز هنوز برای واشنگتن و لندن حل نشده که این امر میتواند تمامی توافقات گذشته و فعلی تجاری و اقتصادی دو کشور را با چالش‌هایی اساسی مواجه کند.
