لبنیات بر مدار گرانی
جهان‌صنعت– در میان ۱۱قلم کالای اساسی، سه قلم (شیر، پنیر و ماست) جزو گروه لبنیات هستند؛ همین کافی است تا به جایگاه لبنیات در سبد معیشت خانوار ایرانی پی ببریم و بدانیم که گران شدن این دسته می‌تواند چه تاثیری بر سفره‌های مردم داشته باشد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که قیمت فرآورده‌های لبنی از ابتدای سال در مدار افزایش بوده و با تغییر قیمت مصوب شیرخام روند افزایش‌ها تداوم یافته است به طوری که سناریوی افزایش قیمت فرآورده‌های لبنی بدون توقف تا تیرماه استمرار داشته است که این امر با واکنش و گلایه خانوارها روبه‌رو شده چراکه این افزایش‌های پی‌درپی نتیجه‌ای جزء کوچک شدن سفره خانوارها و کاهش مصرف لبنیات در بر ندارد.
در بازدید و بررسی میدانی «جهان‌صنعت» بسیاری از فروشندگان اذعان کردند که امسال نرخ محصولات لبنی طی دو مقطع زمانی افزایش یافته است؛ نخست پس از آغاز سال جدید و به‌دنبال افزایش هزینه‌هایی همچون دستمزد، حمل‌ونقل، سوخت، انرژی، بسته‌بندی و توزیع و دیگری از اول خردادماه همزمان با افزایش قیمت شیرخام بوده که این امر در سرانه مصرف اثر مستقیمی داشته است. این در حالی است که ستاد تنظیم بازار صراحتا اعلام کرده هرگونه افزایش قیمت در شرایط فعلی باید با هماهنگی و دریافت مجوز از مراجع قانونی صورت گیرد.
در همین ارتباط غلامرضا نوری‌قزلجه، وزیر جهادکشاورزی گفت: در بحث گرانی باید میان کالا‌های مشمول ارز ترجیحی که قیمت‌گذاری آنها قانونی و الزامی است و دیگر کالا‌هایی که نظارت بر آنها برعهده ستاد تنظیم بازار است، تفکیک قائل شد.
به گفته نوری‌قزلجه، در حوزه لبنیات چهار قلم اصلی تحت نظارت رسمی هستند و تاکنون افزایش قیمت غیرمجاز در این اقلام گزارش نشده است اما درباره سایر محصولات، برخی شرکت‌ها اقدام به افزایش نرخ کرده‌اند که این موضوع بررسی و مقرر شد تا قیمت‌های غیرمتعارف اصلاح و بازگردانده شود. برایناساس تصمیمات لازم در جلسه ستاد تنظیم بازار اتخاذ و به شرکت‌های متخلف ابلاغ شده تا ضمن بازگرداندن قیمت‌ها، از ادامه تخلفات جلوگیری شود.
جلوگیری از هرج و مرج در بازار
علی احسان‌ظفری، مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های لبنی نیز در این خصوص گفت: وزارت جهادکشاورزی براساس مصوبه عالی شورای قیمت‌گذاری، قیمت شیرخام را افزایش دادند که در نتیجه محصولات لبنی باید مصوبه‌ای در خصوص افزایش قیمت داشته باشند که تا به امروز مصوبه‌ای در خصوص افزایش قیمت لبنیات نداریم.
به گفته وی، با افزایش قیمت مواد اولیه و زیان واحدهای لبنی، خودسرانه اقدام به گرانی قیمت کردند که با افزایش قیمت شیرخام انتظار می‌رود هرچه سریع‌تر تصمیمی در خصوص تعیین تکلیف قیمت لبنیات اتخاذ شود تا مردم تکلیف خود را بدانند.
ظفری با بیان اینکه قیمت هر کیلوگرم شیرخام از ۱۸هزارتومان به ۲۳هزارتومان و چربی ۲/۳ از ۳۰۰ به ۴۵۰ تومان افزایش داد، افزود: قیمت چربی عملا ۵۰درصد افزایش یافت و مجموعه چربی و شیرخام فراتر از ۲۰ تا ۲۵درصد بوده است که براین اساس قیمت لبنیات باید ۳۵درصد افزایش یابد. گفتنی است وزارت جهاد کشاورزی متولی تنظیم بازار هر دو بخش بوده که متاسفانه تنها قیمت شیرخام را بالا برده و بخش دیگر را رها کرده است.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های لبنی با تاکید بر تعیین تکلیف قیمت لبنیات در بازار بیان کرد: دولتمردان باید به وظیفه خود در خصوص تعیین تکلیف قیمت لبنیات اقدام کنند، در غیر این صورت هرج و مرج در بازار اتفاق می‌افتد. با توجه به آنکه مردم حقوق‌شان افزایشی نداشته است، موافقیم که نباید این افزایش قیمت رخ بدهد اما وقتی مواد اولیه گران شده، نباید واحد تولیدی زیان کند.
وی افزایش مکرر قیمت لبنیات در طول سال را تکذیب کرد و افزود: موضوع افزایش چندباره قیمت محصولات لبنی در طول سال واقعیت ندارد و مسوولان وزارت جهاد کشاورزی و تنظیم بازار باید قیمت مصوب را اعمال کنند و سپس دستگاه‌های نظارتی پای کار بیایند و اجازه ندهند قیمت‌ها افزایش یابد. ظفری با بیان اینکه تشدید نظارت‌ها نقش مهمی در بازار لبنیات دارد، گفت: با تشدید نظارت‌ها و ابلاغ و مصوبه منطقی قیمت شاهد تخلف در بازار لبنیات نخواهیم بود، از طرفی قیمت درب و بطری دوغ و شیر و هزینه‌های پتروشیمی مرتب افزایش داشته که با این وجود نمی‌توان انتظار داشت که قیمت لبنیات بالا نرود.
گفتنی است سود کارخانه‌های لبنی کوچک و بزرگ کمتر از ۵درصد است که همین امر موجب شده تا ۷۰۰ الی ۸۰۰ واحد لبنی به تعطیلی کشیده شود و اینکه هر ساله تعدادی از این واحدها تعطیل می‌شوند، بدان معناست که رونقی در این بخش وجود ندارد و در مقابل واحدهای دامداری هر ساله توسعه می‌یابد و شبه‌دولتی‌ها هر ساله تعداد واحدها را ۱۰۰درصد افزایش می‌دهد.
پیامد تغییر قیمت صنایع بسته‌بندی بر تولید لبنیات
محمد فربد، سخنگوی انجمن صنایع لبنی گفت: دامداران همیشه به دنبال اجرای مصوبه دولت در خصوص قیمت شیرخام بودند که از این بابت نگرانی نداریم اما تغییر قیمت صنایع بسته‌بندی محصول و افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل بلافاصله اثرش را در تولید می‌گذارد که یکی از دلایل ناچیز بودن حاشیه سود صنایع لبنی همین موضوع است.
به گفته وی، دامداران روی قیمت نهاده‌های دامی مشکل دارند و صنعت لبنیات با چالش‌هایی در تغییر قیمت مواد پتروشیمی و صنایع بسته‌بندی روبه‌رو است که این دو عامل منجر به افزایش هزینه‌های تولید می‌شود.
فربد از کاهش سرانه مصرف لبنیات ناشی از کاهش قدرت خرید خانوار خبر داد و گفت: در حال حاضر رقابت بسیار سنگینی در بازار لبنیات کشور وجود دارد که موجب شده برخی شرکت‌ها برای حفظ سهم بازار، افزایش قیمت را به تاخیر بیندازند یا کمتر از حد واقعی بالا ببرند. با وجود افزایش هزینه‌ها، بسیاری از تولیدکنندگان تنها ۱۰درصد قیمت محصولات خود را افزایش داده‌اند تا فشار مضاعفی به مصرف‌کننده وارد نشود.
تاخیر‌های چندماهه در پرداخت پول دامداران
مجتبی عالی، مدیرعامل اتحادیه دامداران گفت: کارخانه‌های لبنی در برخی مواقع شیرخام را از دامداران با نرخ پایین‌تر از قیمت مصوب خریداری می‌کنند و از طرفی پول آن را با تاخیر چندماهه پرداخت می‌کنند. به گفته وی، در برخی مواقع دامدار ناشی از وضعیت نامساعد اقتصادی ناچار است محصول خود را زیر قیمت مصوب به فروش برساند و به طور متوسط با مدت زمان ۴ تا ۵ ماه پول خود را دریافت کند.
عالی گفت: با توجه به گرانی نهاده‌های دامی و خرید جو با قیمت بالاتر از مصوب، افزایش هزینه‌های کارگری و خرید آب با تانکر قیمت مصوب هرکیلوگرم شیرخام برای دامدار بالای ۲۸ تا ۲۹هزارتومان است که برایناساس قیمت مصوب ۲۳هزار و ۵۰۰ تومان قابل قبول نیست.
بنابر گفته فعالان بازار و فروشندگان فروشگاه‌های زنجیره‌ای از ابتدای سال قیمت لبنیات در برخی محصولات بیش از ۵۰درصد افزایش یافته، در حالی که هیچ‌گونه مصوبه‌ای برای این افزایش قیمت‌ها وجود نداشته است. حال انتظار می‌رود با تشدید نظارت‌ها از گران‌فروشی که اثر مستقیمی بر سفره خانوار دارد، جلوگیری شود.
