آیا هوش‌مصنوعی جایگزین نیروی کار جوان می‌شود؟
جهان صنعت _ درحالیکه اقتصاد آمریکا هنوز از رشد نسبتا سالمی برخوردار است، بازار کار نشانه‌هایی از کندی بروز داده و نگرانی‌ها درباره تاثیر هوش‌مصنوعی مولد بر اشتغال افزایش یافته است. پژوهش‌های تازه از تغییر تدریجی الگوی استخدام شرکت‌ها در عصر هوش‌مصنوعی خبر می‌دهند.
نشریه اکونومیست در گزارشی به نقش هوش‌مصنوعی در تغییر الگوی استخدام شرکت‌ها پرداخته است. این نشریه در گزارش خود آورده است: اقتصاد آمریکا همچنان پدیده‌ای پیچیده است. رشد اقتصادی در سطحی نسبتا مطلوب ادامه دارد اما در ماه آگوست تنها ۲۲هزار شغل جدید ایجاد شد؛ رقمی‌که در مقایسه با ۱۵۸هزار شغل در ماه آوریل کاهش قابل‌توجهی را نشان می‌دهد. در میان این رکود نسبی، یک نگرانی در حال گسترش است: آیا هوش‌مصنوعی مولد در حال محدود کردن فرصت‌های شغلی برای انسان‌هاست؟
با این حال نشانه‌های یک «آخرالزمان شغلی» ناشی از هوش‌مصنوعی هنوز دور از دسترس به‌نظر می‌رسد. در سال گذشته سهم مشاغل اداری و دفتری –آن‌دسته از مشاغلی که بیش از همه در معرض خودکارسازی توسط هوش‌مصنوعی قرار دارند- در کل اشتغال ثابت مانده است. پژوهشی از «آزمایشگاه بودجه دانشگاه ییل» که در اکتبر منتشر شد، نشان می‌دهد از زمان معرفی چت‌جی‌پی‌تی، ربات گفت‌وگوی محبوب، در اواخر سال۲۰۲۲، تغییر چشمگیری در نوع مشاغل مردم رخ نداده است.
الگو‌های جدید استخدام در شرکت‌های آمریکایی
با این حال داده‌های سطح شرکتی الگوی ظریفی را آشکار می‌کنند. پژوهش جدیدی از سیدحسینی و گای لیختینگر، دو دانشجوی دکترای دانشگاه هاروارد، شرکت‌هایی را ردیابی کرده که نیرو‌هایی تحت عنوان «یکپارچه‌ساز هوش‌مصنوعی مولد» استخدام کرده‌اند؛ افرادی که ماموریت دارند این فناوری را در فرآیند‌های روزمره سازمان ادغام کنند.
آنها با استفاده از هوش‌مصنوعی برای تحلیل ۲۰۰میلیون آگهی شغلی، حدود ۱۳۰هزار موقعیت شغلی در ۱۰هزار و ۶۰۰ شرکت را شناسایی کردند که به آنها «پذیرندگان هوش‌مصنوعی» نام داده‌اند. استخدام این نوع نیرو‌ها در حدود سه‌ماهه نخست سال ۲۰۲۳- همزمان با انتشار نسخه ۵/۳ چت‌جی‌پی‌تی- افزایش یافته است. سایر ۲۷۴هزار‌شرکت در پایگاه داده آنها به‌عنوان گروه کنترل در نظر گرفته شدند یعنی شرکت‌هایی که کارمندانی برای بازطراحی فرآیند‌های خود با هوش‌مصنوعی استخدام نکرده بودند.
تفاوت روند استخدام میان شرکت‌های پذیرنده و دیگران
اگر هوش‌مصنوعی تاثیری بر اشتغال نداشت، انتظار می‌رفت روند استخدام در شرکت‌های پذیرنده و غیرپذیرنده تقریبا مشابه باشد اما پژوهشگران دریافتند درحالیکه استخدام نیرو‌های سطح پایین در سراسر بازار از سال۲۰۲۳ کاهش یافته است، در شرکت‌های پذیرنده هوش‌مصنوعی این افت در شش‌فصل بعدی حدود ۷/۷درصد شدیدتر بوده است. در مقابل در زمینه استخدام نیرو‌های ارشد، چنین شکافی مشاهده نشد.به‌نظر می‌رسد کار‌های تکراری اما ذهنی دشوار که معمولا به فارغ‌التحصیلان جوان سپرده می‌شود- مانند رفع اشکال کد‌ها یا بازبینی اسناد- به‌ویژه مستعد واگذاری به ماشین‌ها هستند. پژوهشگران یادآور شدند که این کاهش عمدتا ناشی از کندی روند جذب نیرو‌های جدید بوده و نه اخراج کارکنان.
آسیب‌پذیری فارغ‌التحصیلان متوسط در برابر هوش‌مصنوعی
چه گروهی اما از فارغ‌التحصیلان بیش از همه تحت فشار قرار گرفته‌اند؟ این مطالعه دانشگاه‌ها را به پنج‌سطح تقسیم کرد. نتایج نشان داد فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های متوسط وضعیت بسیار بدتری نسبت‌به همتایان خود از موسسات برتر یا ضعیف‌تر دارند. پژوهشگران گمان می‌برند شرکت‌ها نیرو‌های ممتاز را برای مهارت‌های تخصصی و فارغ‌التحصیلان سطح پایین‌تر را برای هزینه کمتر حفظ می‌کنند درحالیکه فارغ‌التحصیلان طبقه میانی بیش از دیگران در معرض تهدید ناشی از هوش‌مصنوعی قرار دارند.
با این حال پژوهشگران هشدار می‌دهند که باید با احتیاط به نتایج نگریست. از یک‌سو تنها ۱۷درصد از کارکنان نمونه مورد بررسی در شرکت‌های پذیرنده هوش‌مصنوعی مشغول بودند؛ به این‌معنا که فرصت‌های خودکارسازی هنوز محدود است.
از سوی دیگر روند استخدام نیرو‌های تازه‌کار در سال‌های اخیر بسیار نوسانی بوده و همه‌گیری کرونا آن را به‌شدت دگرگون کرده است بنابراین اگر هوش‌مصنوعی واقعا عاملی بازدارنده در جذب فارغ‌التحصیلان باشد، احتمالا یکی از چندین عامل موثر در این روند محسوب می‌شود.
