تب طلای نیویورک

جهانصنعت– در خیابان چهلوهفتم نیویورک، همان جایی که دهههاست به قلب تپنده جواهرات آمریکا معروف است، دوباره صفها طولانی شدهاند اما این بار نه برای خرید حلقه ازدواج یا سنگ قیمتی بلکه برای فروختن طلای خانوادگی. قیمت جهانی طلا در اکتبر ۲۰۲۵ از مرز تاریخی ۴۲۶۷دلار در هر اونس گذشته است؛ رکوردی که حتی در دوران بحران مالی ۲۰۰۸ یا همهگیری کرونا هم ثبت نشده بود. این جهش به تعبیر نیویورکتایمز، به موجی از نقد کردن احساسات انجامیده است؛ جایی که خاطرات خانوادگی، زیورآلات قدیمی و یادگارهای نسلها، حالا در صف ذوب شدن قرار گرفتهاند.
میدان جنگ طلا و اضطراب
پیش از آنکه چراغهای فروشگاه Bullion Exchanges در قلب محله روشن شود، مشتریها صف کشیدهاند. یکی از آنها جنیفر تسلر است؛ زنی ۷۷ ساله که با یک کیسه پلاستیکی مچاله شده از فروشگاه Target، وارد صف میشود. درون کیسه چند قطعه طلا از دوران کودکی و چند یادگار از مادرش قرار دارد. او میگوید: «این آخرین طلای من است، بقیه را بخشیدهام. حالا وقتش رسیده نقدش کنم.»
این جمله، خلاصه حال و هوای هزاران نفر دیگر است که در روزهای اخیر به خیابان۴۷ نیویورک هجوم آوردهاند. جایی که دلالان با پلاکاردهای «طلای شما را خریداریم» در پیادهرو فریاد میزنند، اسکناسهای ۱۰۰دلاری در هوای آزاد شمرده میشوند و کامیونهای زرهی با بار شمشهای طلا رفتوآمد دارند.
درون مغازه قطعات طلا مثل قطعات خاطره روی میز چیده میشوند؛ زنجیرهای طلایی، حلقههای ازدواج، گوشوارههای قدیمی و حتی مدالهای ورزشی. کارمندان با دستگاههای تشخیص عیار و اشعه ایکس، خلوص هر قطعه را میسنجند.
وقتی نوبت جنیفر تسلر میرسد خبر بد این است که گردنبند ۱۸عیارش تقلبی از آب درمیآید اما بقیه زیورآلاتش ارزش واقعی ۷۳۳۸دلاری دارند. زن لبخند میزند و میگوید: «با این پول برمیگردم خانه، آن هم با لیموزین!» در گوشه دیگر مغازه یک مشتری دیگر دو گردنبند ضخیم طلای ازدواجش را آورده است. ۲۰سال در کمد خاک خورده بودند، حالا بیش از ۱۰هزار دلار ارزش دارند.
وقتی خاطره در کوره ذوب میشود
در طبقه بالا کارگر فروشگاه، طلای خریداریشده را در کوره میریزد. حلقههای ازدواج، گردنبندهای هدیه کریسمس و یادگارهای مادری در چند دقیقه به گدازه قرمز تبدیل میشوند. او گدازه را در قالبهای شمش میریزد؛ صدای جرقه و بخار با صدای شمارش اسکناسها در پایین مغازه درهم میآمیزد. یکی از صاحبان فروشگاه میگوید: «امروز نگه داشتن این طلاها به صرفه نیست. باید چشمها را بست و در آتش انداختشان.» همین سادگی دردناک، ماهیت اقتصاد در دوران بحران است؛ جایی که احساسات خانوادگی در برابر واقعیت بازار تسلیم میشوند.
طلا؛ پناهگاه در دوران نااطمینانی
صعود بیسابقه قیمت طلا تنها یک پدیده بازار نیست؛ نشانهای از اضطراب جهانی است. در سه سال گذشته، زنجیرهای از رویدادها از همهگیری کرونا گرفته تا جنگ اوکراین، فروپاشی بانک سیلیکونولی و موج تعرفههای تجاری در دوره ترامپ باعث شد مردم دوباره به پناهگاه سنتی سرمایه بازگردند.
تحلیلگران نیویورکتایمز میگویند: هر بار که بیثباتی اقتصادی افزایش مییابد، خیابان۴۷ نیویورک شلوغتر میشود. طلا همان نقشی را دارد که در دوران رکود بزرگ دهه ۱۹۳۰ داشت: تجسم فیزیکی اعتماد.
رشد تقاضا برای طلا فقط به خردهفروشی محدود نیست. براساس دادههای بازار جهانی، حجم معاملات طلا در بورسهای کالایی نیویورک و لندن نیز در ماه سپتامبر ۲۰۲۵ بیش از ۴۵درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته است. در چنین شرایطی حتی بانکهای سرمایهگذاری و صندوقهای پوشش ریسک هم به ذخایر طلا روی آوردهاند زیرا باوجود رکود در بازار سهام و نوسان در بازار ارز دیجیتال، طلا تنها دارایی بدون ریسک سیاستی تلقی میشود؛ داراییای که هیچ دولت یا بانک مرکزیای نمیتواند آن را چاپ یا مسدود کند.
صفهای خیابان۴۷ اما ترکیبی از سرمایهگذاران و مردم عادی است. در کنار فروشندگان، خریدارانی هم دیده میشوند که سکه و شمشهای کوچک میخرند. برخی مشتریان سرمایهگذاران هستند که به قول خودشان برای روز مبادا میخرند؛ کسانی که باور دارند اقتصاد آمریکا در آستانه سقوط است و تنها طلا نجاتبخش خواهد بود.
یکی از خریداران فریاد میزند: «۱۰ شمش یکاونسی دیگر میخواهم!» کارمند فروشگاه اما نگران است: «چکتان ممکن است برگشت بخورد. نه، نمیشود!» صحنههایی که بیشتر شبیه به فیلمهای مالی هستند تا روزمرگی نیویورکی.
گنجینهای از قرن ۲۱
در زیرزمین فروشگاه، گاوصندوقی عظیم در عمق زمین قرار دارد که هزاران سکه کمیاب، شمشهای طلا و ۳۵هزار اونس نقره در آن نگهداری میشود. در بالا، نمایشگر قیمت لحظهای طلا هر چند ثانیه عدد تازهای نشان میدهد؛ عددی که میتواند شادی یا ناامیدی به ارمغان آورد. یکی از صاحبان فروشگاه با چشمانی خسته میگوید: «چنین حجمی از معامله را در عمرم ندیده بودم. این فراتر از هر چیزی است که تصور میکردیم.»
تحلیلگران نیویورکتایمز معتقدند که رشد بیسابقه قیمت طلا بازتاب بیاعتمادی عمومی به آینده اقتصاد جهانی است. افزایش نرخ بهره در آمریکا، بدهی تاریخی دولتها و نگرانی از رکود تورمی باعث شده سرمایهها بهجای بورس و اوراق به سمت داراییهای فیزیکی مانند طلا، نقره و زمین حرکت کنند. این موج جهانی است؛ از استانبول تا بمبئی و از دوبی تا تهران.