شلیک به قلب تاریخی تنکابن!
جهان صنعت- ساختوساز و احداث سازهای در حریم و عرصه بنای تاریخی «شهربانی تنکابن» در حالی آغاز شده که این بنا در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. اقدامی که تعرض و نقض آشکار قوانین حفاظت میراث است و موضوع عدول از قانون را توسط مجریان قانون در نزد افکار عمومی مطرح میکند.
مشاهدات و بررسیهای میدانی نشان میدهد نیروی انتظامی شهرستان تنکابن در محوطه بنای تاریخی شهربانی، دست به ساختوساز زده و با نقض آشکار قوانین میراثی اقدام به احداث سازهای با چندین ستون کرده است. پیگیری و رصد خبرنگار ایسنا و مقایسه عکسهای ماهوارهای در وضعیت قبل و بعد، به وضوح نشانمیدهد که تغییرات غیرقابل بازگشت در حیاط مجموعه میراثی و احداث سازه در عرصه یا حریم این بنای تاریخی رخ داده است.
ساختمان شهربانی یک بنای تاریخی مربوط به دوره پهلوی اول است که در مجاورت پل تاریخی چشمهکیله و در خیابان دکتر فاطمی شهر تنکابن واقع شده است. این اثر در تاریخ ۲مهر ۱۳۵۳ با شماره ثبت ۱۵۲۲ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده و هماکنون بخشی از آن با کاربری انتظامی، محل استقرار واحد آگاهی و نظاموظیفه شهرستان تنکابن است.
پیشتر در خبرها آمده بود که بنای تاریخی شهربانی تنکابن قرار است با تغییر کاربری به موزه تبدیل شود. رییس اداره میراث فرهنگی و گردشگری تنکابن دراینباره گفته بود: «در بازدید اخیر مدیرکل میراث فرهنگی و صنایعدستی از تنکابن، به همراه شهردار پیشنهاد دادیم ساختمان شهربانی تنکابن از سوی این نهاد به وزارتخانه معرفی، تا اعتبار لازم برای تبدیل آن به موزه تامین شود.»
داریوش رحیممشایی با اشاره به حمایت نماینده مجلس از این طرح اظهار کرده بود: «در صورت تامین اعتبار، ساختمان و زمین شهربانی تملک شده و این نهاد به مکانی دیگر منتقل میشود تا این بنای تاریخی به یک قطب فرهنگی در تنکابن تبدیل شود.»
حالا نهتنها طرح موزه شدن بنای تاریخی شهربانی تنکابن روی کاغذ مانده بلکه در میدان عمل، تجاوز و تعرض به حریم و عرصه این بنای تاریخی کلید خورده است؛ موضوعی که واکنش مدیرکل میراث استان مازندران را در پی داشت.
حسین ایزدی، مدیرکل میراث فرهنگی مازندران، چهارشنبه ۱۶مهرماه در گفتوگو با خبرنگار ایسنا بر «رسانهای نشدن» این اتفاق تاکید کرد و تنها به این اظهارات بسنده کرد که «جلوی پروژه گرفته شده و در حال رایزنی با فرماندهی کل انتظامی استان و تعیین تکلیف این پروژه هستیم تا با تعامل، موضوع حلوفصل شود.»
اما نکته جالب در میان سخنان مدیرکل این بود که او از ساختوساز در این اندازه و ابعاد اطلاع نداشت و معتقد بود که باید این اقدام با نظارت میراث انجام میشد.
این گفته در شرایطی است که مطابق قوانین، هرگونه ساختوساز در عرصه و حتی حریم آثار تاریخی براساس ضوابط وزارت میراث فرهنگی، مغایر قانون است.
منظور از «عرصه» آثار میراث فرهنگی، محدودهای است که در پرونده ثبتی اثر ملی تشریح شده و «حریم» نیز محدودهای است که به منظور حفاظت از یکپارچگی و موجودیت اثر ملی تعیین میشود که شامل عوامل کالبدی، کارکردی و معنایی بوده که حیات اثر ملی به آنها وابسته است.
به طور کلی حریم آثار تاریخی به فضا و مساحت محدودی از اطراف یک بنا یا مجموعه تاریخی اطلاق میشود که به منظور حفاظت فیزیکی و فرهنگی از آن اثر باید از هرگونه دخل و تصرف و ساختوساز غیرمجاز در آن پرهیز شود.
این حریم برای هر اثر تاریخی از سوی وزارت میراث فرهنگی و صنایعدستی کشور تعیین میشود. حریمها معمولا به دلایلی نظیر حفظ چشمانداز و ایجاد فضای مناسب برای بازدیدکنندگان تعیین میشوند اما مهمترین علت تعیین حرایم آثار و ابنیه میراثی و جلوگیری از آسیبهای احتمالی به آثار تاریخی است.
براساس قانون حفاظت و احیای آثار ملی، هرگونه ساختوساز در حریم آثار تاریخی نیازمند کسب مجوز از وزارت میراث فرهنگی است. این قانون به منظور پرهیز از هرگونه تاثیر منفی بر ارزشهای تاریخی و فرهنگی آثار طی ضوابط خاص لازمالاجراست و باید رعایت شود.
در مجموع، قوانینی چون قانون اساسنامه سازمان وقت میراث فرهنگی کشور مصوب ۱/۲/۱۳۶۷، قانون مرتبط به حفظ آثار ملی مصوب ۱۲/۸/۱۳۰۹ و قانون مجازات اسلامی مصوب ۲/۷/۱۳۷۵ برای این منظور تدوین شدهاند و هرگونه تخلف از این ضوابط بر حسب نوع جرم میتواند به حبس از یک تا سه سال و پرداخت خسارت منجر شود.
منبع: ایسنا
