آیین‌نامه ارتقای کیفیت خودرو چه می‌گوید؟
جهان صنعت_ هیات وزیران به تازگی آیین‌نامه ارتقای کیفیت خودرو را به‌تصویب رسانده است تا ضمن بهبود کیفی تولیدات خودروسازان داخلی، سیستم امتیازدهی به سطح ایمنی و امنیت خودروها از سوی وزارت صمت برقرار شود.
به گزارش ایرنا، «آیین‌نامه اجرایی تبصره۲ ماده۶ قانون ساماندهی صنعت خودرو (موضوع ارتقای کیفیت تولید خودرو)» که ۳۰مهرماه امسال در هیات وزیران به تصویب رسیده بود به‌تازگی با امضای محمدرضا عارف، معاون اول رییس‌جمهور به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شده است.
براساس تبصره۲ ماد۶ قانون ساماندهی صنعت خودرو وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلف بود ظرف سه‌ماه پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون آیین‌نامه اجرایی ارتقای کیفیت تولید خودرو، کاهش مصرف سوخت، اجرای کامل استانداردهای مصوب و استانداردهای مورد نیاز قطعه سازی، استانداردهای ایمنی و آلایندگی و همچنین رقابت‌پذیر نمودن و توسعه شبکه و کیفیت خدمات پس از فروش را تهیه و جهت تصویب به هیات وزیران تقدیم کند.
هدف از تصویب و اجرای این آیین‌نامه ارائه یک راهکار و رویه اجرایی برای ارتقای کیفیت تولید خودرو و خدمات مرتبط با آن و همچنین رقابت‌پذیر نمودن شبکه ارزش تحت اختیار هر یک از خودروسازان است که منجر به ارتقای رضایت مشتریان و مصرف‌کنندگان از کیفیت خودروهای تولید داخل در شاخص‌های کلان می‌شود.
دامنه شمول این آیین‌نامه شبکه ارزش صنعت خودرو در طول عمر خودرو بوده و به‌منظور پشتیبانی از سیاستگذاری راهبری و نظارت بر کیفیت و هدایت شبکه ارزش صنعت خودرو و پایش و تحقق اهداف تعیین‌شده در این آیین‌نامه کارگروهی با ترکیب زیر تشکیل می‌شود:
۱- وزیر یا نماینده تام‌الاختیار وی(به‌عنوان رییس)
۲- مدیردفتر صنایع خودرو نیرو محرکه و صنایع حمل‌ونقل وزارت(به‌عنوان دبیر)
۳- نماینده سازمان ملی استاندارد ایران حداقل در سطح مدیرکل
۴- نماینده سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان(حداقل در سطح مدیرکل)
۵- نماینده سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران(حداقل در سطح مدیرکل)
۶- نماینده سازمان حفاظت محیط‌زیست(حداقل در سطح مدیرکل)
۷- نماینده پلیس راهنمایی و رانندگی(راهور)
۸- نمایندگان تام‌الاختیار(یک‌نفر نماینده از هر انجمن یا شرکت) از:
الف- انجمن خودروسازان(نماینده خودروسازان)
ب- انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو و انجمن صنایع همگن قطعه‌سازان کشور(نماینده شبکه تامین)
پ- شرکت بازرسی منتخب
۹- یک‌نفر خبره با سوابق دانشگاهی و صنعتی با انتخاب وزیر
در ماده دیگر این آیین‌نامه تدوین و به‌روزرسانی سیاست‌های مورد نظر برای ارتقای کیفیت شبکه ارزش صنعت خودرو تهیه و به‌روزرسانی دستورالعمل‌های محاسبه شاخص‌های کیفی و امتیاز رقابتی کیفی خودرو، تعیین اهداف سالانه کیفی مورد نظر برای خودروسازان و پایش و ارزیابی شاخص‌های کیفی و امتیاز رقابتی کیفی هر یک از خودروها و خودروسازان به عنوان وظایف این کارگروه آمده است.
تصمیم‌گیری در موارد افت کیفی خودروها یا هرگونه مشکل کیفی معنی‌دار در شبکه ارزش صنعت خودرو جهت پیشگیری یا رفع مشکلات و نارضایتی عام مصرف‌کنندگان از کیفیت، تدوین تصویب و به‌روزرسانی الگوی(مدل) ارزیابی جامع کیفیت خودرو و پیشنهاد برای ارتقای تدریجی شبکه خدمات پس از فروش خارج از پایش(کنترل) خودروسازان در طول عمر خودرو از دیگر وظایف این کارگروه است.
وزارت صمت نیز مکلف شده اهداف و برنامه‌های کیفی هر خودروساز را به تفکیک تا ابتدای اسفندماه هر سال پس از تدوین در کارگروه برای اجرا در سال بعد به خودروساز مربوط ابلاغ کند و درصورت عدم ابلاغ دربازه زمانی یادشده برنامه‌های کیفی جدید و برنامه‌های ابلاغی قبلی ملاک عمل هر یک از خودروسازان خواهد بود.
در ماده دیگری وزارت صمت مکلف شده شاخص‌های کیفی و امتیاز رقابتی کیفی خودروها را حداکثر در دوره‌های زمانی یک ساله در سامانه درج کنند.
خودروسازان، تولیدکنندگان قطعات مورد استفاده خودروسازان و شبکه خدمات پس از فروش مورد استفاده خودروسازان مکلفند حداکثر ظرف یک‌سال زیرساخت‌های لازم مبتنی بر فناوری اطلاعات برای ردیابی قطعات خودرو(از قبیل شماره فنی، تاریخ تولید، نام سازنده، طول عمر و دوره تضمین) تعیین‌شده توسط قانون و آیین‌نامه‌های مربوط و دسترسی به اطلاعاتی شامل سازندگان قطعات تعویض قطعات در نمایندگی‌ها و شاخص‌های کیفی قطعات را ایجاد و امکان دسترسی برخط این سامانه را برای وزارت سازمان حفاظت محیط‌زیست و سازمان ملی استاندارد ایران فراهم کند.
تولیدکنندگان موضوع این ماده درصورتی که نسبت به تامین قطعات از طریق واردات اقدام کرده مکلفند اطلاعات مذکور را در سامانه بارگذاری کنند.
مسوولیت خودروسازان مرتبط با دوره تضمین و تعهد و عملکرد شبکه تحت پایش(کنترل) آنها میباشد و مسوولیتی در قبال عملکرد شبکه خارج از پایش (کنترل) و متعهد به آن یا استفاده مصرف‌کنندگان از خدمات خارج از این شبکه ندارند.
در ماده دیگری خودروساز موظف است سامانه سیستم‌های کیفی را در سطح شبکه ارزش صنعت خودرو شامل، طراحی، تامین تولید و خدمات فروش و پس از فروش مستند مدون و اجرا کند و به‌دنبال ارتقای مستمر آنها در راستای اهداف کیفی مصوب باشد. سوابق اجرایی این سامانه(سیستم‌ها جهت نظارت و پایش (کنترل) باید حفظ و نگهداری شده و در موارد لزوم با تصویب کارگروه در اختیار مراجع قانونی ذی‌ربط قرار گیرد.
خودروساز مکلف است برنامه‌های آزمون قطعات مشمول استانداردهای اجباری و سایر مواد و قطعات به‌کار رفته مانند رنگ و قطعات بدنه را در اختیار سازندگان مواد قطعات و مجموعه‌های مربوط قرار دهد.
خودروساز موظف است در صورت افت مکرر نتایج ارزیابی کیفی محصولات و انحراف از شاخص‌های کیفی مصوب ابلاغ‌شده حداکثر ظرف شش‌ماه یا وقوع حوادث خاص مرتبط با کیفیت خودروهای تولیدی در دوران تضمین و یا تعهد ناشی از قصور شبکه تامین یا شبکه فروش و خدمات پس از فروش مورداستفاده نسبت به بررسی عوامل و رفع عیوب مشاهده‌شده و حصول اطمینان از عدم تکرار و کسب حد نصاب کیفی قابل قبول اقدام کرده و برنامه و نتایج اقدام اصلاحی مناسب را به کارگروه ارائه کند. کار گروه براساس نتایج و برنامه‌ها تصمیم مقتضی از جمله تعلیق تولید اعلان عمومی در سامانه و دستور رفع عیوب برای کلیه خودروهای فروخته‌شده قبلی در دوره تضمین یا حذف مشوق‌های وزارت را اتخاذ کرده و با تایید وزیر اعمال می‌شود.
چنانچه مشکلات مذکور مربوط به استاندارد اجباری مجموعه‌ها یا قطعات باشد سازمان ملی استاندارد ایران موظف به ارائه گزارش به وزارت و نظارت و تایید نتایج است.
خودروساز مکلف است با اعلام سازمان ملی استاندارد ایران نسبت به انجام آزمون‌های اصلی خودرو با استفاده از ظرفیت شرکت‌های داخلی مورد تایید مراجع بین‌المللی معرفی‌شده از سوی سازمان ملی استاندارد ایران اقدام کند. در صورت عدم موفقیت خودروی مورد آزمایش عرضه آن توسط خودروساز تا رفع عیوب و موفقیت در آزمون مجدد ممنوع است.
وزارت نفت مکلف است مطابق قوانین و مقررات آیین‌نامه‌ها و استانداردهای مرتبط نسبت به استانداردسازی سوخت و توزیع مناسب آن اقدام کند.
وزارت نیرو نیز مکلف است مطابق قوانین و به‌طور خاص قوانین برنامه‌های پنج ساله پیشرفت و سایر مقررات آیین‌نامه‌ها و استانداردهای مرتبط برنامه‌ریزی‌های لازم برای ارائه با کیفیت برق مورد نیاز خودروهای برقی را انجام دهد.
وزارت صمت موظف است با همکاری سازمان ملی استاندارد ایران در یک برنامه زمانی پس از فراهم شدن هر یک از تجهیزات و استانداردهای ایمنی و امنیت خودرو در ایران جهت توسعه رقابت بین خودروسازان و ارتقای ایمنی و امنیت خودروها دستورالعمل امتیازدهی به سطح ایمنی و امنیت خودروها را به‌موقع تهیه و ابلاغ کند.
خودروسازان موظفند نسبت به اجرای استانداردهای اجباری ایمنی عملکرد خودرو مانند بقیه استانداردها مطابق مصوبات شورای عالی استاندارد ایران در موعد مقرر اقدام کنند.
وزارت صمت مکلف است حداکثر ظرف شش‌ماه با همکاری سازمان‌ها، نهادها، انجمنهای صنفی و اتاق‌های بازرگانی دستورالعمل نحوه ساماندهی تعمیرگاه‌های مجاز و فروشندگان قطعات یدکی مرتبط با کیفیت خودرو را تدوین و با تایید وزیر ابلاغ کند.
