رشد مشروط بورس با اهرم تورم

برزو حق شناس، تحلیلگر بازار سرمایه

اگر اتفاق خاصی در فضای سیاسی و اقتصادی کشور رخ ندهد و تنش‌ها شدت پیدا نکنند، بازار سرمایه می‌تواند حداقل یک تا دو ماه آینده را با شرایط مطلوبی پشت سر بگذارد و بازده مناسبی برای سرمایه‌گذاران به همراه داشته باشد. دلیل اصلی این پیش‌بینی نیز تورم است و به نظر می‌رسد که بورس و قیمت سهام شرکت‌ها کف ریالی خود را تجربه کرده باشند. با این حال تنها خطری که بازار را تهدید می‌کند، ریسک‌های سیستماتیک است.

بازگشت تحریم‌ها یکی از مهم‌ترین این ریسک‌ها محسوب می‌شود که اثرگذاری آن در کوتاه‌مدت چندان آشکار نیست اما در میان‌مدت و بلندمدت به‌وضوح بر عملکرد شرکت‌ها تاثیر خواهد گذاشت. رشد نرخ دلار در ماه‌های اخیر نشان داد که ارزش دلاری بازار سرمایه با افت چشمگیری روبه‌رو شده است. البته ارزش جایگزینی می‌تواند بخشی از این افت را جبران کند. در صورت کنترل آثار تورمی، بورس توانایی آن را دارد که دوباره جان بگیرد و رشد مطلوبی را تجربه کند.

در شرایطی که صندوق‌های درآمد ثابت و ابزارهای مبتنی بر بدهی بازدهی ۳۵ تا ۳۸‌درصدی را ارائه می‌دهند، پیش‌بینی می‌شود بورس در ماه‌های آینده بتواند بازده بیشتری نصیب سهامداران کند اما این پیش‌بینی با یک «اگر» بزرگ همراه است؛ اگر ریسک‌های سیستماتیک حل شوند، بازار سهام مثبت خواهد بود. در غیر این صورت وضعیت نامطلوب ادامه خواهد داشت.  باید پذیرفت که از پایان جنگ در سال۱۳۶۷ تاکنون چنین سطحی از ریسک‌های سیستماتیک که در دو سال اخیر مشاهده شده سابقه نداشته است.

به طور کلی اگر ریسک‌ها افزایش پیدا نکنند بورس می‌تواند بازدهی بالاتری نسبت به بازارهای کم‌ریسک ثبت کند. هرچند صندوق‌های درآمد ثابت سالانه حدود ۳۵ تا ۳۸‌درصد سود پرداخت می‌کنند اما بورس این امکان را دارد که چنین بازدهی را در بازه زمانی کوتاه‌تری به سهامداران ارائه دهد بنابراین هنگام مقایسه بازارها باید به موضوع زمان نیز توجه داشت.

از زاویه‌ای وسیع‌تر در حال حاضر دو بازار مهم یعنی سرمایه و مسکن به همراه بازارهای کالایی از نرخ تورم عقب مانده‌اند. شکست سیاست‌های بانک مرکزی در کنترل تورم موجب شده این بازارها زمینه رشد بیشتری داشته باشند. با این حال ریسک‌های سیستماتیک همچنان تهدید جدی برای بورس و مسکن به شمار می‌روند.