صادرات خودرو چقدر است؟
جهان صنعت_بررسی نوسانات صادرات خودرو و قطعات در دوره زمانی ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که بازارهای صادراتی کشور از ثبات لازم برخوردار نبوده‌اند.
به گزارش مهر، بررسی آمارهای منتشر شده از صادرات خودرو توسط مرکز پژوهش‌های مجلس به تفکیک انواع مختلف آن نشان می‌دهد سهم ایران در بازارهای جهانی خودرو بسیار محدود است، در حالی که نیاز داخلی و حجم واردات رقم قابل‌توجهی را شامل می‌شود. صادرات خودرو به دلیل تحریم‌های بین‌المللی محدودیت‌های ناشی از روابط تجاری، فقدان توسعه محصولات رقابت‌پذیر و نبود برنامه‌ریزی راهبردی مؤثر نتوانسته جایگاهی درخور به دست آورد. همین عوامل موجب شده‌اند که صنعت خودروی کشور نه‌تنها از ظرفیت‌های بالقوه خود برای حضور در عرصه بین‌الملل بهره‌برداری نکند بلکه در سال‌های اخیر با بازارهای صادراتی بی‌ثبات و شکننده نیز روبه‌رو باشد.
بر همین اساس بررسی ارزش صادرات خودرو حاکی از آن است که خودروهای سواری بخش اصلی سبد صادراتی کشور را تشکیل داده‌اند. با این حال این میزان طی سال‌های اخیر به شدت کاهش یافته است.
نکته حائز اهمیت آن است که بخش عمده صادرات خودروی کشور را خودروهای سواری تشکیل می‌دهد و همین میزان نیز در حدی محدود است که تعداد آن در سال‌های اخیر از چند‌هزار دستگاه فراتر نمی‌رود. همچنین بررسی نوسانات صادرات در دوره زمانی ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که بازارهای صادراتی کشور از ثبات لازم برخوردار نبوده‌اند.
این وضعیت بیانگر آن است که صنعت خودروی ایران ماهیت صادرات محور ندارد و در آینده با چالش‌های جدی مواجه خواهد شد. با توجه به هدف‌گذاری تولید سه‌میلیون دستگاه خودرو در برنامه هفتم توسعه، در صورت تداوم عدم صادرات، خودروسازان با مازاد عرضه روبه‌رو شده و این امر منجر به تحمیل زیان به آنها خواهد شد.
ارزش صادرات قطعات خودرو
بررسی داده‌ها نشان می‌دهد که بخش قابل‌توجهی از صادرات صنعت خودروی کشور به حوزه قطعات مرتبط با بدنه، اجزا و سایر قطعات خودرو اختصاص دارد. در این میان صادرات بدنه عمدتا از طریق سایت‌های تولیدی مستقر در کشورهایی نظیر عراق و سوریه انجام می‌شده است. با این حال در سال‌های اخیر به دلیل تشدید تحریم‌های بین‌المللی و بروز مشکلات و ناپایداری‌های سیاسی و اقتصادی در منطقه به ویژه در عراق و سوریه، روند صادرات بدنه با افت قابل‌توجهی مواجه شده است. این شرایط به طور مستقیم موجب شده که حجم صادرات بدنه در مقایسه با سال ۱۳۹۷ به کمتر از یک‌سوم کاهش یابد. نکته قابل‌توجه در حوزه صادرات قطعات خودرو، عدم کاهش صادرات اجزا و قطعات خودرو در سال‌های اخیر است. این روند پایدار را می‌توان به عوامل متعددی نسبت داد؛ از جمله ایجاد فرصت‌های جدید در بازار روسیه به واسطه جنگ اوکراین. با این حال مهم‌ترین عامل در شکل‌گیری بازار مناسب، لوازم یدکی برای صنعت خودروی کشور دانست؛ بازاری که نتیجه مستقیم صادرات خودرو در سال‌های گذشته است. شایان ذکر است که میان صادرات قطعات و صادرات خودرو، رابطه‌ای مستقیم و متقابل وجود دارد. تحقق اهداف صادراتی تعیین شده در برنامه هفتم توسعه مستلزم آن است که صادرات خودرو نیز همزمان دنبال شود زیرا در غیر این صورت، صنعت قطعه‌سازی کشور به تنهایی توان ورود و حضور پایدار با حجم بالای صادرات در بازارهای خارجی را نخواهد داشت.
