بحران مشروعیت نتانیاهو

صلاح‌الدین هرسنی ، کارشناس و تحلیلگر مسائل سیاسی و بین‌الملل

گردان‌های قسام شاخه نظامی جنبش حماس ویدئوی جدیدی درباره یک اسیر رژیم صهیونیستی در غزه منتشر کردند. در این ویدئو یک اسیر رژیم صهیونیستی در داخل تونلی در غزه دیده می‌شود که به خاطر گرسنگی و نبود غذا لاغر و ضعیف شده و می‌گوید: «الان دارم قبرم را به دست خودم می‌کَنم و من در حال مردن هستم و این همان قبری است که شاید در آن به خاک سپرده شوم!»

بدون تردید انتشار این ویدئو با توجه به تزاید تنش میان رژیم صهیونیستی و جنبش حماس در غزه می‌تواند به مثابه شمشیر دو لبه عمل کند چراکه انتشار این ویدئو از یک طرف متوجه عمیق‌تر کردن بحران مشروعیت نتانیاهو است که اساسا افکار عمومی در اسرائیل او را به جهت کودتای قضایی، عامل اصلی عملیات طوفان‌الاقصی براساس اصل غافلگیری در هفتم اکتبر ۲۰۲۳ می‌دانند. به واقع انتشار این ویدئو موجب بیرون زدن تضاد‌های داخلی و بالا گرفتن سطح اعتراضات علیه دولت راستگرای نتانیاهو بر سر آزادی گروگان‌ها می‌شود. واقعیت آن است که اهداف اعلامی نتانیاهو از فردای هفتم اکتبر چه بر سر نابودی رهبران حماس و چه بر سر ایمن و آزادسازی شمال اسرائیل و چه بر سر آزادی گروگان‌ها قرین توفیق نشد و همین عدم توفیق در آزادی گروگان‌ها موجب آنومیزه شدن و فضای اعتراضی جامعه رژیم صهیونیستی شد. به‌ویژه آنکه جامعه رژیم صهیونیستی تاب و توان و تحمل آن را ندارد که چگونه جنبش حماس تن به آزادی گروگان‌های رژیم صهیونیستی داده است. به این ترتیب نحوه برخورد با اسرای رژیم صهیونیستی در تونل و زندان‌های غزه و همچنین فشار افکار عمومی در مساله آزادی گروگان‌ها می‌تواند در حکم پاشنه‌آشیل و چشم اسفندیار نتانیاهو در انتخابات پیش‌رو عمل کند. به این ترتیب آثار وضعیت بغرنج و مصائب اسرای رژیم صهیونیستی متوجه نتانیاهو است و او را در معرض نقد افکار عمومی قرار می‌دهد و مشروعیت او را به چالش می‌گیرد.

از سوی دیگر انتشار این ویدئو متوجه جنبش حماس در چگونگی برخورد با اسرای رژیم صهیونیستی است. از آنجایی که مساله آزادی اسرای رژیم صهیونیستی حکم بقای نتانیاهو در کرسی نخست‌وزیری است و او به هیچ‌وجه مایل نیست که چنین قمار بزرگ حیات سیاسی خود را ببازد، قطعا نتانیاهو چنین برخوردی با اسرای رژیم صهیونیستی را دستاویز و بهانه‌ای برای شروع جنگ در شرایط آتش‌بس می‌داند و طبیعی است که براساس اجرایی‌سازی دکترین «ضاحیه» در غزه، ساختارهای باقیمانده در غزه را دستخوش بمباران کند.

محققا انتشار این ویدئو با توجه به آنکه نتانیاهو تداوم حیات و مشروعیت سیاسی خود را در جنگ می‌داند، جنبش حماس را در مرحله یک باخت راهبردی و تاکتیکی می‌گذارد ضمن آنکه انتشار این ویدئو جنبش حماس را بابت نقض حقوق بشر در چگونگی مواجهه با اسرا در مظان اتهام قرار می‌دهد. هر چند این اتهام محلی از اعراب ندارد و ریشه مساله بحران غذایی از محل دیگری آب می‌خورد. واقعیت این است که کامیون‌های حامل کمک‌های بشر دوستانه نظیر غذا و دارو قبل از رسیدن به ساکنان غزه غارت می‌شود و بحران غذایی به صورت اپیدمی نه‌تنها شامل ساکنان غزه بلکه شامل اسرای رژیم صهیونیستی نیز می‌شود بنابراین نمی‌توان مصائب جاری بر وضعیت اسرای رژیم صهیونیستی را به پای تصمیمات رهبران حماس نوشت. بر فرض محال هم اگر نقش رهبران حماس در ایجاد چنین مصائبی بر اسرای رژیم صهیونیستی مسجل باشد، می‌توان گفت جنبش حماس آن را بهانه‌ای برای گرفتن امتیاز و ایجاد موازنه در پایان دادن به جنایت راستگرایان و ارتدوکس‌ها برای ساکنان غزه در نظر گرفته که از لحاظ مناسبات راهبردی تصمیم عقلایی و امری لازم در شرایط جدید غزه است.