نقش کلیدی ایران در بخش لبنیات خاورمیانه
جهان صنعت– ایران با تعهد ویژه به دامداری، به عنوان بازیگر کلیدی در بخش لبنیات خاورمیانه مطرح است به خصوص که صنعت لبنیات ایران علاوه بر تولید شیر بر تنوع بخشیدن به سبد محصولات خود تمرکز دارد. صنایع لبنی جهان در حالی همواره با چالش‌هایی روبه‌رو بوده است که بازار پنیر طبیعی به عنوان یکی از محصولات صنعت لبنیات، روند صعودی پایداری را تجربه کرده است که به گفته کارشناسان ناشی از افزایش تقاضای مصرف‌کنندگان برای محصولات لبنی با برچسب پاک، گسترش خدمات غذایی در سراسر جهان و توسعه قالب‌‌های نوآورانه پنیر است که سبک زندگی مبتنی بر راحتی را برآورده است.
آمارهای سازمان فائو
در حوزه تولید پنیر به عنوان یکی از محبوب‌ترین محصولات لبنی که در سراسر جهان مصرف میشود و دارای طعم‌ها و بافت‌‌های بسیار متنوعی است، آمارهای سازمان فائو بیانگر این است که ایالات متحده بزرگ‌ترین تولیدکننده پنیر در سطح جهان است و ویسکانسین ایالت پیشرو در تولید پنیر است. به طوری که طبق آمارها در سال ۲۰۲۴، ایالات متحده بیش از ۵/۵میلیون تن پنیر تولید کرد که درآمدی بالغ بر ۴۰میلیارد دلار را به همراه داشت.
فائو همچنین می‌گوید: آلمان دومین تولیدکننده بزرگ پنیر در سطح جهان است و تمرکز آن بر انواع پنیرهای باکیفیت مانند گودا و امنتال است. در سال ۲۰۲۴، آلمان بیش از ۵/۲میلیون تن پنیر تولید کرد که درآمدی بالغ بر ۳۰میلیارد دلار را به همراه داشت.
از سوی دیگر در حالی فرانسه به خاطر تولید پنیر، با انواع محبوب آن مانند بری، کاممبر و روکفورت، مشهور است که در سال ۲۰۲۴، فرانسه بیش از ۲میلیون تن پنیر تولید کرد که درآمدی بالغ بر ۲۵میلیارد دلار را به همراه داشت. همچنین در گزارشی آمده است: هلند یکی از تولیدکنندگان مهم پنیر است که اصولا به خاطر پنیرهای گودا و ادام خود شناخته میشود. هلند به عنوان چهارمین تولیدکننده بزرگ پنیر در سال ۲۰۲۴، بیش از ۵/۱میلیون تن پنیر تولید کرد که درآمدی بالغ بر ۲۰میلیارد دلار را به همراه داشت.
این در شرایطی است که ایتالیا که در جایگاه پنجم تولید جای دارد اصولا به خاطر انواع پنیر خود مانند پارمزان، موزارلا و گورگونزولا مشهور است و در سال۲۰۲۴، ایتالیا بیش از ۲/۱میلیون تن پنیر تولید کرد که درآمدی بالغ بر ۱۵میلیارد دلار را به همراه داشته است. براساس این گزارش لهستان در جایگاه ششم تولید پنیر قرار دارد. به عبارت دیگر لهستان یک تولیدکننده پنیر روبه رشد در اروپاست و این کشور در سال ۲۰۲۴، بیش از یک میلیون تن پنیر تولید کرد و درآمدی بالغ بر ۱۰میلیارد دلار به دست آورد. نکته قابل تامل اینکه تولیدکنندگان پنیر لهستانی در حال گسترش حضور خود در بازار جهانی پنیر هستند و محصولات پنیر سنتی و نوآورانه را به مصرف‌کنندگان ارائه میدهند و غالبا کیفیت و پایداری را در تولید پنیر خود در اولویت قرار میدهند.
طبق گزارش فائو کشورهای روسیه، سوییس، نیوزیلند و استرالیا نیز در رده‌های هفتم تا دهم تولید انواع پنیر در سال ۲۰۲۴قرار دارند. به این ترتیب ۱۰کشور برتر تولیدکننده پنیر در جهان نقش مهمی در تامین تقاضای جهانی پنیر دارند. این کشورها دارای انواع مختلف پنیر، بازیگران قوی در صنعت و تمرکز بر کیفیت، پایداری و نوآوری در تولید پنیر خود هستند. با ادامه رشد بازار پنیر، این کشورها احتمالا جایگاه خود را به عنوان بازیگران کلیدی در صنعت جهانی پنیر حفظ خواهند کرد.
این در حالی است که طبق داده‌های جهانی موجود پیشبینی میشود بازار جهانی پنیر طبیعی تا سال ۲۰۳۵ به ۲۵۱۷۱میلیون دلار آمریکا برسد که نسبت به ۱۵۰۵۷میلیون دلار در سال ۲۰۲۴ به طور چشمگیری افزایش یافته است. همچنین در طول دوره پیشبینی یعنی از ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۵، پیشبینی میشود که این صنعت با نرخ رشد مرکب سالانه ۸/۴درصد گسترش یابد.
پیشبینی رشد ۶/۴درصدی بازار جهانی پنیر فرآوری شده
در حالی روند بازار جهانی پنیر طبیعی، روبه رشد است که از آن طرف بازار انواع پنیر فرآوری شده همچون پنیر چدار، پنیر کاتیج، پنیر خامه‌ای، پنیر موزارلا و… نیز روبه توسعه است. به طوری که ارزش بازار جهانی پنیر فرآوری شده در سال ۲۰۲۵ بیش از ۲۰۵۴۲ میلیون دلار برآورد شده است.
از سوی دیگر طبق گزارشات جهانی، پیشبینی میشود بازار جهانی پنیر فرآوری شده تا سال ۲۰۳۵ به ۲۰۸/۳۲ میلیون دلار آمریکا برسد که نسبت به ۷۸۲/۱۹میلیون دلار در سال ۲۰۲۴ نیز به طور قابل توجهی افزایش یافته است. همچنین در دوره ۱۰ساله معین شده یعنی از ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۵ نیز پیشبینی میشود که این صنعت نرخ رشد مرکب سالانه ۶/۴ درصد را ثبت کند.
در این میان کارشناسان معتقدند: افزایش فروش غذاهای آماده، افزایش تعداد QSRها و پلتفرم‌‌های تحویل، محصولات جدید و ماندگاری طولانی‌‌تر و همچنین زیرساخت‌های کمتر توسعه یافته، از عوامل محرک در بازار پنیر فرآوری شده هستند. علاوه بر این، گسترش دیده شدن از طریق تجارت الکترونیک و تلاش‌‌های تبلیغاتی نیز به رشد بازار پنیر فرآوری شده کمک میکند.
نگاهی به صنعت لبنیات ایران
از سوی دیگر طبق گزارشات جهانی ایران با تعهد قابل توجه به دامداری و تولید شیر، به عنوان یک بازیگر کلیدی در بخش لبنیات خاورمیانه مطرح است. این کشور تقریبا ۸میلیون گاو شیری دارد که به تولید چشمگیر شیر سالانه حدود ۱۰ تا ۱۲میلیون تن کمک میکند. نکته قابل تامل در این خصوص اینکه صنعت لبنیات ایران نه‌تنها بر شیر تمرکز دارد، بلکه بر تنوع بخشیدن به سبد محصولات خود نیز تمرکز دارد. این صنعت سالانه تقریبا ۵۰۰۰۰۰ تن پنیر، همراه با ۲۰۰۰۰۰ تن پودر شیر و آب پنیر تولید میکند که نشان‌‌دهنده تلاش‌‌های استراتژیک برای به حداکثر رساندن استفاده از شیر است.
از سوی دیگر طبق آمارهای سایت خبری dairynews.today ایران در بازارهای جهانی لبنیات فعال است و سالانه حدود ۳۰۰۰۰۰تن محصولات لبنی، عمدتا به منطقه خاورمیانه، صادر میکند. به این ترتیب با حجم واردات حدود ۵۰۰۰۰تن، ایران عرضه قوی در بازار داخلی و خودکفایی روبه رشد در تولید لبنیات را نشان می‌دهد.از سوی دیگر ایران با مصرف کل ۱۵ میلیون تن، دومین کشور پیشرو در مصرف لبنیات در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقاست که به گفته کارشناسان این میزان بالای مصرف، اهمیت بخش لبنیات را برای اقتصاد ایران و مردم آن برجسته میکند.
منبع: بازار
