مرگ ۷۳۴۲نفر در تهران بر اثر مواجهه طولانی‌مدت با ذرات معلق
جهان‌صنعت- معاون مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم با اشاره به آمار مرگ ناشی از آلودگی هوا در سال گذشته عنوان کرد: طبق مطالعه‌ای که در مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم دانشگاه شهید بهشتی انجام شده، در سال ۱۴۰۳، در کلانشهر تهران، ۷۳۴۲مرگ منتسب به مواجهه طولانی‌مدت با ذرات معلق در هوا رخ داده است. رییس فراکسیون محیط‌زیست مجلس به‌تازگی عنوان کرده است یکی از طرح‌های کاهش انتشار آلودگی هوا در فصل سرما تعطیلی مدارس است و انتظار داریم دولت با برنامه‌ریزی قبلی تعطیلات زمستانه مدارس را از امسال اجرایی کند تا بدین ترتیب ضمن کاهش آلودگی هوا، بار شبکه برق و آب پایتخت نیز با مسافرت شهروندان کاهش یابد.
در این راستا معاون مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم و عضو هیات‌علمی گروه مهندسی بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در پاسخ به این سوال که طرح تعطیلی زمستانه تا چه میزان می‌تواند کارآمد باشد، گفت: نخست باید در نظر داشت که تعطیلی مدارس به منظور کاهش انتشار آلودگی هوا نیست. بلکه مدارس عمدتا به‌دلیل کاهش میزان مواجهه کودکان با آلودگی هوا و به تبع آن اثرات منفی بر سلامت‌شان تعطیل می‌شوند.
عباس شاهسونی ادامه داد: دانش‌آموزان از گروه‌های حساس و آسیب‌پذیر جامعه هستند بنابراین زمانی‌که آلودگی هوا به سطحی می‌رسد که سلامت آنها را به خطر می‌اندازد، کارگروه اضطرار تصمیم می‌گیرد که کلاس‌ها به صورت مجازی برگزار شوند. در واقع، واژه «تعطیلی» نیز واژه درستی نیست، بلکه منظور این است که آموزش از شکل حضوری به بستر مجازی، مانند شبکه شاد یا سایر پلتفرم‌ها منتقل می‌شود.
او اضافه کرد: اگر به طور مثال از همین حالا دولت بخواهد مدت زمانی را برای تعطیلی زمستانه مدارس و ادارات در نظر بگیرد، این پرسش مطرح می‌شود که این تعطیلی مشخصا در چه زمانی باید باشد؟ آیا باید در آذر ماه باشد، یا دی، یا بهمن؟ منظور این است که آلودگی هوا برای بازه چهار تا پنج ماه آینده از حالا قابل پیش‌بینی نیست که ما بخواهیم تصمیم قطعی برای تعطیلی در آن زمان اتخاذ کنیم.
شاهسونی با اشاره به آمار مرگ ناشی از آلودگی هوا در سال گذشته عنوان کرد: طبق مطالعه‌ای که در مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم دانشگاه شهید بهشتی انجام شده، در سال ۱۴۰۳ در کلانشهر تهران، ۷۳۴۲مرگ منتسب به مواجهه طولانی‌مدت با ذرات معلق رخ داده است که نسبت به سال۱۴۰۲ هم به لحاظ تعداد افزایش داشته و هم از نظر درصدی حدود یک‌درصد افزایش یافته است.
معاون مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم و عضو هیات‌علمی گروه مهندسی بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی افزود: همچنین میانگین سالانه غلظت ذرات معلق در سال۱۴۰۳ نسبت به ۱۴۰۲ تقریبا دو‌میکروگرم افزایش داشته است. یعنی غلظت ذرات معلق در سال۱۴۰۳ به‌طور میانگین ۳۳میکروگرم بر مترمکعب بوده درحالی که در سال ۱۴۰۲ حدود ۳۱میکروگرم بر مترمکعب بوده است. این افزایش، تاثیر مستقیمی بر مرگ‌ومیر ناشی از آلودگی هوا داشته است.
شاهسونی متذکر شد: به‌جای اینکه در مجلس شورای اسلامی پیشنهاد تعطیلی مطرح شود، بهتر است تمرکز بر روی اجرای برنامه‌های کاهش انتشار آلودگی و اجرای قانون هوای پاک باشد. از سوی دیگر، از سال۱۳۹۶ که قانون هوای پاک مصوب شده، متاسفانه تاکنون کاهش قابل‌توجهی در غلظت ذرات معلق نداشته‌ایم. اگر هم کاهش یا افزایشی بوده، بیشتر به دلایل شرایط جوی و وزش باد در آن سال‌ها مرتبط بوده است، نه به‌دلیل اقدام موثر دستگاه‌ها.
معاون مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم یادآور شد: بنابراین، تعطیلی ادارات و مدارس، راهکار اصولی و موثری نیست، بلکه باید قانون هوای پاک به‌طور کامل اجرا شود. چرا مجلس و کمیسیون محیط‌زیست که در سال گذشته جلساتی برای بررسی عملکرد دستگاه‌ها برگزار کردند، نسبت به ترک فعل‌ها وعدم اجرای قانون هوای پاک هیچ اقدام عملی انجام ندادند؟ متاسفانه اگر این موارد بررسی نشود ما همین روند را خواهیم داشت.
معاون مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم اشاره کرد: در سال۱۴۰۳ در شهر تهران، فقط ۱۵روز، غلظت ذرات معلق کمتر از رهنمودهای سازمان جهانی بهداشت بوده است. یعنی در اکثر روزهای سال، سطح آلودگی هوا بالاتر از حد مجاز بوده است. او ادامه داد: در سال ۱۴۰۳ در شهر تهران براساس آمار، ۲۳درصد از روزهای سال برای گروه‌های حساس ناسالم بوده و ۹درصد نیز برای همه گروه‌ها ناسالم گزارش شده است. این آمار نشان می‌دهد نسبت به سال ۱۴۰۲ تعداد روزهای با هوای ناسالم افزایش داشته و از طرف دیگر تعداد روزهایی که هوای قابل قبول داشته است، کاهش یافته است.
شاهسونی با بیان راهکارهای موجود برای مقابله با آلودگی هوا، گفت: در مجموع، دو راهکار اصلی برای مقابله با آلودگی هوا وجود دارد: اول، کاهش منابع انتشار آلودگی و دوم، کاهش مواجهه با آلودگی. اولویت باید با کاهش انتشار باشد اما در صورت عدم تحقق آن، باید مواجهه را کاهش داد تا سلامت مردم کمتر در معرض آسیب قرار گیرد.
وی بیان کرد: اگر بخواهیم از سلامت مردم صیانت کنیم، دولت و دستگاه‌ها باید منابع انتشار کنترل شوند. وقتی نمی‌توانیم انتشار آلاینده‌ها را کاهش دهیم، مجبوریم برای کاهش مواجهه افراد، به ویژه گروه‌های آسیب‌پذیر مانند دانش‌آموزان، تمهیداتی مانند آموزش مجازی بیندیشیم. شاهسونی افزود: کارگروه اضطرار، متشکل از چند دستگاه، در زمان‌هایی که آلودگی به حد بحران می‌رسد، درباره برگزاری کلاس‌های مجازی تصمیم‌گیری می‌کند. بنابراین باید از الان هم به فکر کاهش منابع تولید آلاینده‌های هوا به‌خصوص از رده خارج کردن خودروهای فرسوده خصوصا خودروهای دیزلى، تامین سوخت مناسب برای نیروگاه‌ها و در نهایت اجرای قانون هوای پاک باشیم.
