تحریم‌های خارجی و فیلترینگ داخلی مانع دسترسی اساتید و دانشجویان به منابع علمی
جهان صنعت– به گفته عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی، تحریم‌ها و فیلترینگ داخلی دسترسی پژوهشگران ایرانی به ابزارهای هوش‌مصنوعی و منابع علمی بین‌المللی را دشوار کرده و کیفیت و جایگاه دانشگاه‌ها را کاهش داده است.
سمیه توحیدلو افزود: مجموعه گوگل هوش‌مصنوعی پیامی به ما داد که شامل سرویس‌هایی مثل جی‌میل، نوت‌بوک ال‌ام و تعدادی دیگر از ماشین‌های هوش‌مصنوعی جدید بود و این دسترسی برای دانش‌آموزان و دانشجویان به مدت ۱۵ماه باز شد. کافی بود ایمیل خود را وارد کرده و آن را فعال کنیم حتی با وجود تحریم‌ها تنها با روشن کردن فیلترشکن روی برخی کشورها کافی بود تا فعال شود.
وی اظهار کرد: «شخصا از این سرویس استفاده می‌کردم و نیازی به پرداخت هزینه نبود چون این دوره ۱۵ماهه، تستی گوگل برای دانشجویان بود. برای نوشتن تکالیف و گزارش‌ها نیز این ماشین‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت و آموزش داده می‌شدند.»
توحیدلو ادامه داد: «جدیدا گوگل ایمیلی فرستاده و درخواست وریفای کرده تا بتوانیم به نسخه پرو دسترسی داشته باشیم. این پروژه تا ۲۵سپتامبر یعنی پنجشنبه ۲۷ شهریور، اعتبار داشت.»
وی تاکید کرد: «برای وریفای، نام کشور، نام دانشگاه یا کالج، نام و نام‌خانوادگی دقیق و حتی کارت دانشجویی لازم است. وریفای اساسا چیزی نیست که بتوان آن را دور زد. من حتی سرچ کردم و دیدم چون این امکان جدید است، اطلاعاتی در این زمینه پیدا نکردم. اگر این مسیر بسته شود، دانشجوی ایرانی عملا محروم خواهد شد.»
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی افزود: «تحریم بودن برای ما بسیار سخت است. هم سایت‌های آکادمیک فیلتر هستند و هم حتی دسترسی داخلی محدود شده است. حتی به عنوان عضو هیات علمی دانشگاه، دسترسی به سامانه‌های داخلی نیز ندارم. واقعا سخت است زیرا کسانی که با نسخه پرو هوش‌مصنوعی کار کرده‌اند، می‌دانند تفاوت آن با نسخه معمولی چقدر مهم است.»
توحیدلو بیان کرد: «هوش‌مصنوعی به ویژه در علوم انسانی می‌تواند یک پرش بزرگ ایجاد و کمک کند افراد خلاقانه‌تر عمل کنند. البته مشکلات خودش را هم دارد اما این یک دستیار و ابزاری است که همه در جهان از آن استفاده می‌کنند و ما به سختی می‌توانیم به آن دسترسی داشته باشیم.»
وی درباره پرداخت هزینه‌ها توضیح داد: «امکان پرداخت ساده وجود ندارد. حتی اگر بخواهیم ماهانه چند دلار پرداخت کنیم، کارت مناسب نداریم. برای پرداخت باید از افراد خارج از کشور کمک بگیریم و هزینه تبدیل یورو یا دلار به ریال زیاد است. این شرایط باعث می‌شود مجبور شویم دروغ بگوییم که اهل کشور دیگری هستیم تا به برخی اطلاعات دسترسی داشته باشیم.»
توحیدلو همچنین درباره محدودیت‌های داخلی گفت: «دسترسی‌ها در داخل هم مشکل‌ساز است و جایگاه علمی دانشگاه‌های ما را پایین می‌آورد. فاصله زبانی با زبان‌های بین‌المللی و کم بودن ارتباطات با دیگر هم‌زبانان، استفاده از شاخص‌های علمی بین‌المللی مثل اچ‌ایندکس و اسکوپوس را بسیار دشوار کرده است. هزینه‌ها برای ما و نهادهای علمی زیاد است و مجبوریم گاهی مطالب فارسی را به شکل فینگلیش بنویسیم تا بتوانیم از این شاخص‌ها استفاده کنیم.»
او در پایان تاکید کرد: «ما دائما در حال دور زدن محدودیت‌ها و تحریم‌ها هستیم، چه تحمیل‌شده از داخل و چه از خارج. این شرایط باعث می‌شود وقت و انرژی ما صرف این مسائل شود، به جای تمرکز روی محتوا و پژوهش.»
منبع: رکنا
