ایران و سقوط پیوسته رشد اقتصادی
جهان‌صنعت – طبق آخرین گزارش صندوق بین‌المللی پول، رشد اقتصادی ایران در سال۲۰۲۵ به ۶/۰درصد کاهش یافته که نشان‌دهنده روند نزولی عملکرد اقتصاد کشور در مقایسه با سال‌های گذشته و فاصله معنادار آن با میانگین منطقه خاورمیانه است. صندوق بین‌المللی پول در تازه‌ترین گزارش خود رشد اقتصادی ایران در سال۲۰۲۵ را تنها ۶/۰درصد برآورد کرده که هرچند نسبت‌به پیشبینی قبلی کمی بهبود یافته اما نسبت‌به عملکرد سال‌های۲۰۲۳(۰/۵درصد) و ۲۰۲۴(۵/۳درصد) کاهش چشمگیری داشته است. در مقابل، کشورهای خاورمیانه مانند عربستان سعودی با رشد بالاتر از ۵/۳درصد مسیر بهبودی نسبی را طی می‌کنند و ایران با فاصله‌ای چشمگیر از روند احیای منطقه عقب مانده است.
رکود خزنده در اقتصاد ایران
در آخرین گزارش چشم‌انداز اقتصاد جهانی صندوق بین‌المللی پول(IMF) در جولای۲۰۲۵، نرخ رشد تولید ناخالص داخلی واقعی ایران در سال۲۰۲۵ معادل ۶/۰درصد برآورد شده که نسبت‌به پیشبینی آپریل۲۰۲۵، ۳/۰واحد درصد افزایش داشته است. با این حال، این رقم نشان‌دهنده کاهش محسوس رشد اقتصادی نسبت‌به عملکرد سال‌های پیشین است، به‌‌طوری‌که رشد اقتصاد ایران در سال۲۰۲۳ برابر با ۰/۵درصد و در سال۲۰۲۴ معادل ۵/۳درصد گزارش شده بود.
برای سال۲۰۲۶، رشد اقتصادی ایران ۱/۱درصد پیشبینی شده است که نسبت‌به گزارش آپریل بدون تغییر باقی مانده است.
در مجموع اقتصاد ایران در سال‌های پیش‌رو با روندی نزولی در نرخ رشد مواجه است؛ به‌گونه‌ای که رشد قابل‌توجه سال۲۰۲۳ به تدریج کاهش یافته و در سال۲۰۲۵ به سطحی نزدیک به رکود رسیده است. هرچند پیشبینی برای سال۲۰۲۶ نشان از احیای محدود دارد اما همچنان در مقایسه با عملکرد سال‌های قبل، این روند بیانگر کاهش پویایی اقتصادی و کندی حرکت اقتصاد ایران در افق کوتاه‌مدت است.
عملکرد درخشان عربستان در خاورمیانه
در بخش مربوط به منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی، صندوق بین‌المللی پول پیشبینی می‌کند که رشد اقتصادی این منطقه در سال۲۰۲۵ به ۴/۳درصد و در سال۲۰۲۶ به ۵/۳درصد برسد. این ارقام بیانگر بهبود نسبی نسبت به رشد ۴/۲درصدی در سال‌های۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ هستند و نشان‌دهنده خروج تدریجی برخی اقتصادهای این منطقه از رکود یا رکود تورمی هستند.
به‌‌طور خاص، رشد اقتصادی عربستان سعودی در سال۲۰۲۵ به ۶/۳درصد خواهد رسید و در سال۲۰۲۶ به ۹/۳درصد افزایش می‌یابد؛ این تغییرات نسبت‌به گزارش آپریل به ترتیب ۶/۰ و ۲/۰واحد درصد اصلاح مثبت داشته‌اند. بازگشت تدریجی تولید نفت، اجرای پروژه‌های بزرگ سرمایه‌گذاری عمومی و احیای نسبی تقاضای داخلی از جمله عوامل موثر در رشد عربستان عنوان شده‌اند.
در سایر کشورهای منطقه، افزایش رشد بسیار محدودتر بوده و عمدتا تحت‌تاثیر عوامل داخلی و محدودیت‌های ساختاری باقی مانده است.
در مجموع پیش‌بینی‌های صندوق حاکی از آن است که خاورمیانه در حال بازیابی نسبی رشد اقتصادی است اما پایداری این روند در گرو ثبات ژئوپلیتیکی، بهبود محیط تجاری و حفظ انضباط در سیاست‌های مالی خواهد بود.
چالش‌های پیش‌روی ایران در مقایسه با مسیر منطقه
درحالی‌که بسیاری از کشورهای خاورمیانه به‌تدریج در حال خروج از رکود یا رکود تورمی هستند، اقتصاد ایران به‌دلیل عوامل داخلی از جمله محدودیت‌های ساختاری، فشارهای تورمی، کاهش سرمایه‌گذاری و نااطمینانی در سیاستگذاری، نتوانسته به این موج بهبودی بپیوندد. همچنین در گزارش تاکید شده که ادامه روند احیای اقتصادی در منطقه به عواملی چون ثبات ژئوپلیتیکی، بهبود محیط کسب‌وکار و اجرای سیاست‌های مالی منضبط بستگی دارد؛ عواملی که در مورد ایران همچنان با چالش‌های جدی مواجه هستند.
منبع: جهان‌صنعت نیوز
