گران‌شدن حمل‌ونقل نفت
جهان صنعت– پیش‌بینی‌ها درباره بسته‌شدن تنگه هرمز آثار خود را جلوترنشان داده است؛ برخی مالکان و مدیران نفتکش، از روز جمعه و به‌دنبال تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران، عرضه کشتی‌های خود را برای مسیرهای خاورمیانه‌ای متوقف کرده و مشغول ارزیابی ریسک‌های ناشی از اقدامات تجاوزکارانه این رژیم هستند.
بلومبرگ به نقل از فعالان و کرایه‌دهندگان کشتی نوشت که تولیدکنندگان و معامله گرانی که در تلاش برای رزرو کشتی و بارگیری نفت خام و سوخت از خلیج‌فارس بودند، با پیشنهادهای معدودی روبه‌رو شده‌اند.
در حالی که احتمال اختلال قابل‌توجه عرضه در مقطع فعلی، اندک است اما ثبات کشتیرانی در داخل و اطراف منطقه خاورمیانه، در هفته‌های آینده، در کانون توجه بازار نفت جهانی قرار خواهد داشت. این منطقه، حدود یک‌سوم از نفت جهان را تولید می‌کند و در صورت مختل‌شدن کشتیرانی این منطقه، صادرکنندگان بزرگ شامل عربستان سعودی و امارات عربی متحده، فضای چندانی برای تغییر مسیر صادراتشان ندارند.
مالکان کشتی‌ها از برنامه‌ریزی سفرهای جدید در خلیج‌فارس خودداری کرده‌اند و این امر، زمینه را برای نرخ‌های بالاتر کرایه و احتمال اختلال کشتیرانی فراهم کرده است.
براساس گزارش بلومبرگ، معامله‌گران و کارگزاران کشتی گفته‌اند نرخ کرایه ابرنفتکش‌ها در مسیر بین خاورمیانه و چین، حدود ۲۰ تا ۳۰درصد طی مدت یک هفته گذشته، افزایش یافته است.
در پی افزایش تنش‌های میان ایران و اسرائیل، کرایه حمل نفت با نفتکش‌های غول‌پیکر از خلیج‌فارس به شرق آسیا تا ۶۰درصد افزایش یافته است. همزمان با افزایش ریسک عبور از تنگه هرمز و نگرانی از اختلال در تردد دریایی، بازار رزرو کشتی به حالت نیمه‌تعطیل درآمده و همچنین بسیاری از نفتکش‌های ایران فاصله بیشتری از بندرها گرفته‌اند.
همزمان رویترز هم در گزارشی می‌نویسد: در پی افزایش تنش‌ها میان ایران و اسرائیل، کرایه حمل نفت با نفتکش‌های غول‌پیکر از خلیج‌فارس به آسیا افزایش یافته و همزمان، روند رزرو کشتی‌ها نیز با کاهش روبه‌رو شده است. منابع صنعت کشتیرانی به رویترز گفته‌اند که بازار در وضعیت انتظار برای تحولات بیشتر قرار دارد و نگرانی‌ها از احتمال اختلال در تردد دریایی افزایش یافته است.
نرخ جهانی حمل نفت با نفتکش‌های VLCC (نفتکش بسیار بزرگ) از خلیج‌فارس به ژاپن (شاخص TD3) روز جمعه بیش از ۲۰درصد رشد داشته است. این افزایش پس از بالا گرفتن تنش‌ها میان تهران و تل‌آویو رخ داد. داده‌های پلتفرم مالی LSEG نیز این روند را تایید کرده‌اند.
با این حال، روز دوشنبه نرخ کرایه در مسیر خلیج‌فارس به ژاپن تقریبا ثابت و در سطح W55براساس شاخص بین‌المللی Worldscale باقی ماند.
نگرانی‌ها درباره تنگه هرمز و هزینه‌های بیمه‌ای
آنوپ سینگ، رییس جهانی بخش تحقیقات کشتیرانی در شرکت «Oil Brokerage» گفت: فعالیت رزرو کشتی در روز جمعه تقریبا متوقف شد و بازار فیزیکی نمی‌تواند شاخص دقیقی ارائه دهد. با این حال، کشتی‌ها هنوز در داخل خلیج‌فارس حضور دارند و به‌دنبال بارگیری برای مسیرهای خروجی هستند.
او افزود: وضعیت همچنان متغیر است و احتمالا با بازگشایی کامل بازار، اطلاعات بیشتری منتشر خواهد شد.
کارگزاران شرکت Sentosa نیز اعلام کردند: افزایش اندکی در نرخ کرایه مشاهده شده اما انتظار داریم این روند در ادامه هفته ادامه‌دار و شدیدتر شود.
امریل جمیل، تحلیلگر ارشد موسسه LSEG در حوزه نفت‌خام، تاکید کرد: نرخ کرایه‌ها به‌شدت به میزان تشدید تنش‌ها و احتمال اقدام ایران در بستن تنگه هرمز بستگی دارد. حدود ۱۸ تا ۱۹میلیون بشکه نفت و فرآورده‌های نفتی روزانه از این تنگه عبور می‌کند.
او افزود: در حال حاضر، ریسک جنگ (War Risk Premium) در بازار بالاست و در صورت حمله به سایر زیرساخت‌های نفت و گاز منطقه، این ریسک به‌شدت افزایش خواهد یافت. بیمه بار ممکن است بین ۳ تا ۸ دلار برای هر بشکه افزایش یابد.
پیش از آغاز درگیری‌ها، نرخ حمل حدود ۹۰هزار تُن بنزین، گازوئیل یا سوخت جت از خاورمیانه به غرب کانال سوئز، بین ۳/۳ تا ۵/۳میلیون دلار برآورد شده بود اما منابع بازار می‌گویند پیشنهادهای جدید به سطوح ۵/۴میلیون دلار رسیده است.
به گفته منابع سنگاپوری، برخی مالکان کشتی فعلا از ارائه کشتی برای سفرهای منطقه خلیج‌فارس خودداری می‌کنند تا وضعیت روشن‌تر شود؛ همین مساله می‌تواند فرصت‌هایی برای سفر از شرق دور یا شمال غرب هند به بازارهای غربی ایجاد کند.
تغییر رفتار مالکان نفتکش
گاردین نیز در یک گزارش اختصاصی به رشد چشمگیر نرخ کرایه نفتکشها پرداخته است.
براساس این گزارش تنش ایران و اسرائیل بار دیگر بر بازار نفتکشها تاثیر گذاشت به‌طوریکه، قیمت کرایه نفتکش‌های حامل فرآورده‌های نفتی از خاورمیانه افزایشی چشمگیر داشته است چراکه عبور از تنگه هرمز اکنون با ریسک‌های جدید همراه است.
براساس داده‌های بورس بالتیک، کرایه مسیر خاورمیانه تا شرق آسیا در سه روز تا روز دوشنبه حدود ۲۰درصد جهش کرد. برای نفتکش‌های متوسط در مسیر خاورمیانه به ژاپن (شاخص TC1)، نرخ‌ها از ۱۱۴ در پنجشنبه به ۱۳۶ Worldscale رسید. برای کشتی‌های کوچک‌تر نیز از ۱۳۹ به ۱۶۷ افزایش یافت. مسیر تا شرق آفریقا (TC17) با رسیدن به ۲۸۷ Worldscale یک جهش بی‌سابقه از ۲۰۲ را تجربه کرد. (Worldscale) معیاری استاندارد است که براساس درصدی از نرخ پایه سالانه محاسبه می‌شود.
افزایش نرخ کرایه نفتکشها به‌دلیل نگرانی از هدف قرار گرفتن زیرساخت‌های انرژی یا بسته شدن تنگه هرمز صورت گرفته است، موضوعی که پس از آغاز حمله اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای ایران شدت یافت.
مشاوران جغرافیایی از احتمال افزایش قیمت نفت تا بالای ۱۲۰ دلار در صورت بستن تنگه هرمز خبر داده‌اند. حتی بدون بسته شدن تنگه، بازار با نوسانات شدید قیمت روبه‌رو خواهد شد.
نیروی‌های دریایی هشدار داده‌اند که اخلال الکترونیکی در سیستم‌های ناوبری کشتی‌ها در تنگه هرمز و خلیج‌فارس افزایش یافته که این مساله بر کشتی‌های عبوری تاثیرگذار است.
به گزارش Lloyd’s List Intelligence، عملیات بارگیری نفتکشها در خلیج طی تعطیلات آخر هفته ادامه داشت اما بسیاری از نفتکش‌های ایران فاصله بیشتری از بندرها گرفته‌اند.
پرواز دوباره قیمت نفت
به‌دنبال ادامه‌دار شدن درگیری‌های ایران و رژیم صهیونیستی، قیمت نفت در معاملات سه‌شنبه، به‌دلیل نگرانی بازار از احتمال اختلال در عرضه نفت خاورمیانه به‌خاطر تجاوز رژیم صهیونیستی به کشورمان، صعود کرد. معاملات نفت، روز دوشنبه، پس از انتشار گزارش‌های رسانه‌ای از تلاش برای آتش‌بس که امیدها به توقف جنگ میان ایران و رژیم صهیونیستی را برانگیخت، با بیش از یک‌درصد کاهش بسته شده بودند.
در حالی که هفته جاری، نشست سیاست پولی بانک مرکزی آمریکا برگزار می‌شود که رویداد اقتصادی مهمی به‌شمار می‌رود اما بیشتر بازار به تحولات پیرامون اقدامات تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی و پاسخ ایران متمرکز است.
براساس گزارش رویترز، ایران سومین تولیدکننده بزرگ عضو اوپک است و این نگرانی وجود دارد که در صورت بروز اختلال در عرضه نفت، قیمت‌ها افزایش بیشتری خواهند یافت.
فرصت‌سازی عراق به درگیری‌های منطقه‌ای
در حالی که تنش میان ایران و رژیم صهیونیستی، شدت گرفته است، عراق صادرات نفت خود را به ۵میلیون بشکه در روز افزایش داده است. هرچند حدود ۸۵درصد از نفت عراق، از طریق پایانه‌های بصره به بازارهای جهانی صادر می‌شود، تشدید اوضاع، ممکن است ثبات شکننده عراق را برهم‌زده و رشد صادرات نفت این کشور را تهدید کند.
صادرات نفت عراق به آمریکا در ماه میلادی گذشته، از ۵میلیون بشکه عبور کرد که بالاترین حجم صادرات ماهانه بغداد به پالایشگاه‌های آمریکایی است.این افزایش صادرات، منعکس‌کننده تمایل آمریکا برای گریدهای نفتی سنگین‌تر خاورمیانه است. صادرات نفت عراق به آمریکا در ماه مه، بین ۱۶۰ تا ۱۹۰هزار بشکه در روز بود.
در حالی که اوپک‌پلاس، محدودیت عرضه داوطلبانه خود را حفظ کرده و رشد تولید نفت شیل آمریکا ملایم شده، عراق موقعیت خود را در میان پنج صادرکننده بزرگ به آمریکا، تحکیم کرده است. طبق جدیدترین گزارش ماهانه دبیرخانه اوپک در وین، عراق، تولید نفت خود را به میزان ۵۰هزار بشکه در روز کاهش داده و میانگین تولید روزانه را به ۹/۳میلیون بشکه در روز رسانده که بسیار پایینتر از هدف تولید ۰۴۹/۴میلیون بشکه در روز است زیرا این کشور، در حال جبران مازاد تولیدی است که در ماه‌های گذشته داشت و به تخطی از توافق اوپک‌پلاس منجر شده بود.
افزایش صادرات عراق، آسودگی مالی مهمی برای بغداد فراهم می‌کند که برای حدود ۹۰درصد از درآمد دولتی، به فروش نفت وابسته است. افزایش اخیر قیمت نفت به حدود ۸۰ دلار در هر بشکه، درآمدهای ماهانه عراق را تقویت کرده و به تامین حقوق کارمندان بخش دولتی و پروژه‌های زیرساخت این کشور، کمک خواهد کرد.
