مکانیسم ماشه و بورس؛ تهدید یا فرصت؟
محسن تقی نژاد ، تحلیلگر بازار سرمایه
بررسی وضعیت کنونی بازار سرمایه نشان می‌دهد ریشه تحولات اخیر را باید از حدود دو هفته پیش جست‌وجو کرد؛ جایی که شاخص‌ها به یک سطح حمایتی بسیار مهم رسیدند و از همان نقطه روند صعودی آغاز شد. در همین مقطع، صندوق‌های اهرمی نیز از محدوده‌های حمایتی خود رشد و به‌طور میانگین بین ۲۰ تا ۲۵درصد افزایش قیمت را تجربه کردند. این تحولات در شرایطی رخ داد که هنوز موضوع توافق ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در میان نبود و می‌توان گفت آغاز رشد بازار جنبه‌ای کاملا تکنیکالی داشت.
با این حال انتشار خبر توافق اولیه ایران و آژانس، چشم‌انداز تازه‌ای را پیش‌روی بازار قرار داد. اکنون موضوع مکانیسم ماشه به‌عنوان گام بعدی مطرح است؛ تعویق در اجرای این مکانیسم می‌تواند اثر مثبتی بر بازار سرمایه داشته باشد. در صورت تعویق یا تعلیق آن، احتمال تقویت روند جذب سرمایه وجود دارد و سرمایه‌گذاران می‌توانند بخشی از نقدینگی خود را از بازارهای ریسک‌گریز همچون طلا و دلار به سمت بازار سهام منتقل کنند.
برآوردها نشان می‌دهد شاخص کل بورس در صورت تداوم این شرایط می‌تواند از سطوح فعلی حدود ۱۵درصد دیگر رشد کند. با این حال نباید فراموش کرد که محدوده ۳میلیون واحد به‌عنوان یک مقاومت اساسی در برابر شاخص عمل خواهد کرد. احتمال دارد با رسیدن شاخص به این سطح، فشار عرضه‌ها افزایش یافته و قیمت سهام شرکت‌ها با اصلاح همراه شود. از سوی دیگر اگر مکانیسم ماشه فعال شود، تبعات آن در کوتاه‌مدت برای اقتصاد و بازار سرمایه منفی خواهد بود و فضای روانی نامطلوبی بر معاملات حاکم می‌شود اما در افق بلندمدت افزایش نرخ ارز در بازار آزاد و همچنین نرخ دلار نیما در مرکز مبادله موجب تقویت سودآوری شرکت‌های صادرات‌محور خواهد شد. این گروه‌ها می‌توانند بار دیگر موتور رشد شاخص‌ها شوند و بخش مهمی از ریزش احتمالی را جبران کنند.
در مجموع باید تاکید کرد که سایه ریسک‌های سیستماتیک همچنان بر بازار سرمایه وجود دارد بنابراین سرمایه‌گذارانی که قصد ورود به بورس را دارند، بهتر است افق زمانی خود را کوتاه‌مدت، در حدود سه ماه یا کمتر در نظر بگیرند. چنین نگاهی به آنها اجازه می‌دهد از نوسانات و فرصت‌های ورود و خروج در مقاطع مختلف بهره‌برداری کنند و در صورت کسب سود، سرمایه به‌دست‌آمده را با دید بلندمدت به کار گیرند.
