راهنمای سرمایه‌گذاری در شرایط بحرانی
امیررضا کاهدی، مدیرعامل شرکت مطالعات اقتصادی آریاسهم
در شرایط جنگی کنونی ایران که با بحران‌های سیاسی، اقتصادی و مالی گسترده همراه است، حفظ نقدشوندگی و ارزش سرمایه اولویت اصلی مدیریت منابع مالی محسوب می‌شود. با توجه به چالش‌هایی نظیر کاهش دسترسی به حساب‌های بانکی، افت ارزش ریال، نوسانات شدید بازار و محدودیت‌های جابه‌جایی پول، استراتژی سرمایه‌گذاری باید با دیدی محتاطانه و ترکیبی از ابزارهای متنوع طراحی شود تا هم نیازهای فوری پوشش داده شود و هم ریسک‌ها مدیریت گردد. به‌ویژه در این شرایط، منابع مالی باید بر اساس سه نوع تقاضای مصرفی، احتیاطی و سفته‌بازی تقسیم شوند.
برای تامین نیازهای مصرفی و احتیاطی مهم‌ترین اقدام حفظ دسترسی سریع به منابع مالی است. در گام اول، حدود ۲۰ تا ۳۰درصد از کل دارایی‌ها باید به‌صورت ارز معتبر مانند دلار، یورو یا تتر نگهداری شوند تا بتوان در شرایط بحرانی، هزینه‌های فوری مانند مایحتاج روزانه یا مخارج درمانی را تامین کرد. استفاده از ارز دیجیتال با پشتوانه ثابت مانند تتر (USDT) از طریق پلتفرم‌های معتبر می‌تواند گزینه‌ای امن با نقدشوندگی بالا و نوسانات کم باشد. علاوه بر آن، سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت نیز برای حفظ ارزش پول در برابر تورم و در عین حال حفظ دسترسی آسان توصیه می‌شود. این صندوق‌ها که عمدتا در اوراق دولتی سرمایه‌گذاری می‌کنند، سود روزشمار با ریسک پایین و نقدشوندگی بالا ارائه می‌دهند و نسبت به سپرده‌های بلندمدت بانکی مزیت دارند. توصیه می‌شود ۱۰ تا ۲۰درصد از منابع را به این صندوق‌ها اختصاص دهید. نگهداری بخشی از دارایی در حساب‌های کوتاه‌مدت بانکی با سود روزشمار نیز می‌تواند برای پوشش نیازهای بسیار فوری مفید باشد.
در گام دوم، مدیریت منابعی که برای سفته‌بازی در نظر گرفته شده‌اند باید با تحلیل دقیق و دوری از هیجان همراه باشد. سرمایه‌گذاری در طلا یا ابزارهای مبتنی بر طلا یکی از بهترین گزینه‌ها در شرایط بی‌ثباتی ژئوپلیتیکی است زیرا طلا در ایران همواره به‌عنوان دارایی امن شناخته می‌شود. حدود ۳۰ تا ۴۰درصد از منابع سفته‌بازی می‌تواند به شکل سکه یا شمش طلا از منابع معتبر یا صندوق‌های طلا در بورس اختصاص یابد. این صندوق‌ها مزیت نقدشوندگی بالا، امنیت و حذف هزینه‌های نگهداری را دارند. ۲۰ تا ۳۰درصد دیگر از منابع سفته‌بازی می‌تواند به اوراق با درآمد ثابت اختصاص یابد تا بازدهی پایدار و کم‌ریسک در دوران عدم اطمینان فراهم شود. سرمایه‌گذاری در بازار سهام باید به‌صورت تدریجی و پس از مشاهده سیگنال‌هایی از ثبات نسبی بازار انجام گیرد؛ سهام شرکت‌های با نقدشوندگی بالا در صنایع مقاوم مانند غذایی، دارویی یا فناوری، گزینه‌های مناسبی خواهند بود. در این راستا می‌توان از صندوق‌های سهامی یا مدیریت سبد حرفه‌ای نیز برای کاهش ریسک انتخاب سهام استفاده کرد و حدود ۱۰ تا ۲۰درصد از منابع را به این بخش اختصاص داد.
در گام سوم، تنوع‌بخشی نقش کلیدی در مدیریت ریسک دارد. توزیع منابع بین ارز، صندوق‌های درآمد ثابت، طلا و سهام باعث می‌شود نوسانات بازار تاثیر یکپارچه‌ای بر کل دارایی نداشته باشند. نظارت مستمر بر وضعیت ژئوپلیتیکی، سیگنال‌های اقتصادی و استفاده از منابع خبری معتبر، به‌علاوه پرهیز از تصمیمات احساسی، از اجزای اصلی موفقیت استراتژی سرمایه‌گذاری در بحران به شمار می‌روند. مشورت با مشاوران مالی مطلع از شرایط داخلی ایران برای انتخاب ابزارهای مطمئن و بررسی مستمر سبد دارایی به‌ویژه پس از تحولات سیاسی یا اقتصادی مهم نیز به حفظ تعادل و بازدهی کمک می‌کند. در نهایت، انتخاب هوشمندانه و منعطف، کلید عبور از شرایط بی‌ثبات کنونی با کمترین آسیب و بیشترین بهره‌وری است.
