بررسی پذیرش ۷۵خودرو سواری در بورس کالا

جهان‌صنعت – سازمان بورس از احتمال پذیرش ۷۵خودرو شامل ۱۷سواری داخلی و مونتاژی، ۱۷محصول وارداتی و ۴۱خودروی تجاری در بورس کالا خبر داد.  محمدرضا عالمی، رییس اداره نظارت بر بورس‌های کالایی سازمان بورس با اشاره به عرضه و معامله خودرو‌های وارداتی توسط شرکت ماموت خودرو طی هفته‌های اخیر به دانشجو، اعلام کرد: درخواست‌ پذیرش انواع خودرو‌های داخلی و وارداتی در حال بررسی است.

تجربه کوتاه اما موثر عرضه خودرو در بورس کالا نشان داد قیمت‌ها به شکل متعادل و در سطحی میانه نرخ بازار و دستوری کشف می‌شوند. در این فرآیند هم مصرف‌کننده رضایت بیشتری دارد و هم خودروساز از حاشیه سود منطقی برخوردار می‌شود. با این حال این تجربه هنوز با حمایت کافی سیاستگذار برای اجرا در مقیاس گسترده‌تر همراه نشده است.

عرضه خودرو در بورس کالا علاوه بر افزایش درآمدهای مالیاتی دولت به کاهش زیان انباشته خودروسازان نیز کمک کرد. در عملکرد ۹ ماهه سال ۱۴۰۲ حدود ۵۴‌میلیارد تومان جریمه ناشی از تاخیر یا عدم ایفای تعهدات از عرضه‌کنندگان خودرو اخذ و به خریداران پرداخت شد. بورس کالا با دریافت تضامین لازم از عرضه‌کنندگان، امنیت معامله را برای خریداران تضمین می‌کند.

اگر صنعت خودرو بازاری انحصاری در نظر گرفته شود، کنترل آن تنها از مسیر قیمت‌گذاری ممکن نیست. ابزارهایی مانند مدیریت تولید، محدودیت‌‌های ورود و شبکه توزیع نیز در اختیار خودروساز قرار دارد که موقعیت انحصاری را تقویت می‌کند. شیوه قیمت‌گذاری شورای رقابت و ستاد تنظیم بازار طی سال‌های گذشته نه‌تنها زیان انباشته خودروسازان را افزایش داده بلکه اختلاف شدید میان قیمت کارخانه و بازار و ایجاد رانت گسترده را به دنبال داشت.

کاهش تولید، ایجاد تقاضای کاذب و افزایش فاصله قیمت بازار و کارخانه نتیجه همین رویکرد بود. از طرفی فشارهای اجتماعی و سیاسی مانع اصلاح قیمت‌ها می‌شود. عرضه خودرو در بورس کالا می‌تواند راه‌حل خروج از وضعیت فعلی باشد اما تنها زمانی نتیجه مطلوب حاصل می‌شود که خودروساز عرضه‌ای پایدار، منظم و قابل پیش‌بینی داشته باشد.

اکنون چالش مقرراتی یا عملیاتی جدی برای عرضه خودرو در بورس کالا وجود ندارد و خودرو‌های تجاری از جمله وانت، کامیون، کامیونت و کشنده در بورس عرضه می‌شوند. معاملات گواهی سپرده کالایی وانت T9  کرمان‌موتور به‌عنوان ابزار مالی موفق راه‌اندازی و مشکل تاخیر در تحویل که در عرضه‌های قبلی وجود داشت، برطرف شده و این ابزار قابلیت توسعه برای سایر خودرو‌های سواری و تجاری را نیز دارد.

طبق آخرین جلسه هیات پذیرش بورس کالا در ۲۸آبان تاکنون در مجموع ۷۵ خودرو پذیرش شدند که شامل ۱۷خودروی سواری داخلی و مونتاژی، ۱۷خودروی وارداتی و ۴۱خودروی تجاری شامل وانت، کامیون، کامیونت و کشنده است.