ادامه نبرد دیپلماتیک بر سر اسنپبک
جهان صنعت – با فعالسازی مکانیسم ماشه در اوایل مهرماه و درپی آن، بازگشت قطعنامههای تحریمی شورای امنیت علیه ایران، روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی و سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس وارد فاز تازهای از کنش و واکنشهای سیاسی- رسانهای شد که تاکنون نیز ادامه یافته است. مکانیسم ماشه که سرانجام پس از حدود دوماه از فروکش کردن آتش جنگ ۱۲روزه، با تلاش تروئیکای اروپایی فعال شد،
منجر به سلسله واکنشهایی از سوی بازیگران بینالمللی از جمله ایران، چین، روسیه و البته آمریکا و تروئیکای اروپایی شد که آثار و پیامدهای متنوع و گستردهای در عرصه روابط بینالملل به همراه داشته است. آثار و پیامدهایی که آخرین نمونه آن را اواخر آبانماه، با تصویب قطعنامه دیگری علیه ایران در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی شاهد بودیم.
با این حال فعالسازی اسنپبک از سوی پکن و مسکو به رسمیت شناخته نشد و در نامههایی که به عقیده برخی ناظران به جهت تاخیر در ارائه و اقدام، بیشتر در حکم نوشدارو پس از مرگ سهراب بودند، مخالفت خود را ابراز کردند.
این در حالی بود که بهتازگی وزارت امور خارجه ایران با همراهی جمهوری خلق چین و فدراسیون روسیه نیز نامهای مشترک خطاب به سازمان ملل متحد نوشتهاند؛ نامهای که با هدف یادآوری مکاتبه پیشین وزیران امور خارجه این سه کشور در رد فعال شدن مکانیسم ماشه نگاشته شده و در آن بر مواضع پیشین نویسندگان مبنیبر ناروا بودن اقدامی که در شورای امنیت رخ داد و به بازگشت قطعنامههای تحریمی علیه ایران انجامید، تاکید شد.
مهمترین استدلال به کار رفته در این نامه که متن آن شامگاه سهشنبه روی خروجی خبرگزاریهای داخلی رفت، استناد به خروج آمریکا از برجام و درپی آن، عدم پایبندی کشورهای اروپایی به تعهداتشان در توافق هستهای سال ۲۰۱۵ میلادی است.
در این نامه با اشاره به یکی از اصول کلیدی حقوق بینالملل تاکید شده که «طرفی که تعهدات خود را انکار کرده یا بدانها عمل نمیکند، نمیتواند به حقوقی که مدعی است از آن رابطه ناشی میشود، استناد نماید.» وزیران خارجه ایران، چین و روسیه همچنین در ادامه این نامه تصریح کردند: «غیرقابل قبول است که از این سازوکار بهگونهای سوءاستفاده شود که خروج آمریکا و ناتوانی متعاقب تروئیکا و اتحادیه اروپا در ایفای تعهداتشان از جمله تعهداتی که در بیانیه پس از نشست ۲۵ مه ۲۰۱۸ کمیسیون مشترک برجام بدان تصریح شده بود امری مضموم تلقی نگردد.» نویسندگان این نامه همچنین «ادعاهای تروئیکا مبنیبر اینکه فرآیند مقرر در بند ۳۶ برجام را طی کردهاند»، ادعایی «نادرست» خوانده و آوردهاند: «کمیسیون مشترک برجام برای بررسی مکاتبه آلمان، فرانسه و بریتانیا مورخ ۱۴ژانویه ۲۰۲۰ تشکیل نشد.»
نویسندگان این نامه که تلاش تروئیکا برای فعالسازی مکانیسم ماشه یا همان «اسنپبک» را از حیث حقوقی مخدوش میدانند، با تاکید بر «بیارتباط» و «بیاساس» بودن ادعای این سه کشور اروپایی تاکید کردهاند: «مطابق بند عملیاتی ۸ قطعنامه۲۲۳۱ شورای امنیت، تمامی مفاد آن پس از ۱۸اکتبر ۲۰۲۵ خاتمه یافته است. همچنین تکرار مینماید که پایان کامل و بهموقع قطعنامه ۲۲۳۱، پایان بررسی موضوع هستهای ایران در شورای امنیت را رقم میزند و به تقویت اقتدار شورا و اعتبار دیپلماسی چندجانبه کمک میکند.» نویسندگان این نامه در پایان تاکید کردهاند که سه کشور ایران، چین و روسیه به مشارکت دیپلماتیک سازنده با تمامی اعضای شورا متعهد باقی میمانند و «بدین وسیله آمادگی خود را برای حمایت از تلاشهای جمعی در راستای پاسداری از ماهیت صرفا صلحآمیز برنامه هستهای ایران اعلام میدارند.» آنان همچنین تصریح کردهاند که «ضروری است تمامی طرفهای ذیربط که به یافتن راهحلی سیاسی که نگرانیهای تمامی طرفها را ازطریق مشارکت و گفتوگوی دیپلماتیک مبتنی بر اصول احترام متقابل لحاظ کند، پایبند بمانند، از تحریمهای یکجانبه، تهدید به زور یا هر اقدام دیگری که ممکن است موجب تشدید وضعیت شود خودداری نمایند، و اینکه تمامی کشورها باید در ایجاد فضای مساعد و شرایط لازم برای تلاشهای دیپلماتیک مشارکت کنند.»
