بحران در تکمیل مسکن مهر هشتگرد؛ مطالبات سازنده با هزینه‌ها همخوانی ندارد
جهان صنعت ، رضایی نماینده شرکت «انرژی‌سازهای آبان» به‌عنوان سازنده پروژه ۱۹۸۰ واحدی هسا ۲ در شهر جدید هشتگرد (مِهستان) با اشاره به سوابق اجرایی این طرح اظهار کرد: این پروژه در زمان ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد آغاز شد اما در دولت‌های بعدی روند اجرای آن به‌طور کامل دنبال نشد و همین مسئله امروز بخش مهمی از مشکلات فعلی را رقم زده است.
وی افزود: از مجموع ۱۹۸۰ واحد، ۷۸۰ واحد از قالب مسکن مهر خارج و به طرح نهضت ملی مسکن منتقل شد. از این ۷۸۰ واحد، دو بلوک در اختیار شرکت ما قرار گرفته است. در قطعات ۲۶ تا ۳۰ و قطعه ۷۴ فعالیت اجرایی را آغاز کرده‌ایم و هم‌اکنون کار در این قطعات در جریان است.
رضایی با اشاره به وضعیت پیشرفت فیزیکی واحدها توضیح داد: از دو بلوک مورد اشاره فقط در ۲۰ واحد کار کاشی و سرامیک باقی مانده است. در مجموع ۱۷۲ واحد را به مرحله آماده‌سازی رسانده‌ایم که از میان آن‌ها ۱۳۲ واحد تحویل شده و ساکنان در آن مستقر هستند. کل ۱۷۲ واحد نیز به مرحله نصب تأسیسات رسیده است.
وی درباره چالش‌های مالی پروژه تصریح کرد:در مسکن مهر مسئله اصلی عدم توازن هزینه‌ها بود. دولت آقای رئیسی مصوب کرد مابه‌التفاوت هزینه‌ها از محل صندوق توسعه ملی به شرکت‌های سازنده پرداخت شود تا آورده متقاضیان افزایش نیابد و فشار بر مردم وارد نشود اما در اجرا با مشکلاتی مواجه شدیم. با روی کار آمدن دولت پزشکیان روند پرداخت‌ها از محل صندوق توسعه تا حدی عملیاتی شد.
وی ادامه داد: مشکل اصلی امروز ما موضوع تمدید قرارداد مجاز است. به زبان ساده وقتی کالایی را با قیمت مشخص خریداری می‌کنیم اما مجوز تعدیل به‌صورت کامل اعمال نمی‌شود، فقط بخشی از هزینه به‌روز به ما پرداخت می‌شود و بخش دیگر در حالت تعلیق می‌ماند تا وضعیت تعدیل‌ها از «میانگین» به «مجاز» تغییر کند. این وضعیت در طول سال‌های مختلف و با تغییر مدیریت‌ها تداوم یافت.
رضایی به تحولات مدیریتی شهر جدید هشتگرد اشاره کرد و گفت: در این مدت مدیران مختلفی از جمله آقای قنبری، آقای زارع و آقای زارعی مسئولیت داشتند و امروز در معیت آخرین مدیرعامل، آقای مهندس رضایی هستیم که در دی‌ماه سال قبل معارفه شدند. وی با حسن‌نیت اعلام کرد قراردادهای شما تمدید خواهد شد و ما نیز بر اساس همین وعده فعالیت اجرایی را سرعت دادیم.
وی یادآور شد: پس از ورود به مرحله تمدید قرارداد، بحث نحوه تحویل واحدها مطرح شد. در جلسه مورخ ۱۴۰۴/۲/۲۸ در شورای مسکن شهر جدید هشتگرد، مقرر شد کارگروهی برای بررسی و تصمیم‌گیری در خصوص تمدید قراردادها تشکیل شود. در همان جلسه تأکید شد قراردادها تمدید شود و برای آن زمان پایان مشخص تعیین شود. مهلت پایان کار برای سازندگان، از جمله شرکت ما ۳۰ آذرماه اعلام شد.
نماینده شرکت سازنده تصریح کرد: با وجود این مصوبه تاکنون هیچ ابلاغ رسمی به ما نرسیده است. پیگیری‌ها نشان می‌دهد بخشی از کار درگیر فرآیند اداری و بخشی نیز در مرحله بررسی بازرسی و شورای نظارتی است. موضع ما روشن است؛ مسیر قانونی و حقوقی خود را دنبال می‌کنیم اما در نهایت فقط دو حالت ممکن است اتفاق بیفتد؛ یا به ما اعلام می‌شود پروژه را ترک کنید و سازنده جدید وارد شود که در این صورت پیمانکار جدید قطعاً با قیمت‌های روز کار خواهد کرد یا اینکه ما به‌عنوان سازنده فعلی با تعامل و اصلاح قرارداد کار را به سرانجام می‌رسانیم.
رضایی گفت: در گذشته نشان داده‌ایم که ظرفیت و توان اجرای سریع پروژه را داریم. در پروژه ویلایی پامچال در مدت کوتاهی بیش از پنجاه میلیارد تومان کار اجرایی انجام شد. قرار بود زمین در ازای کار به ما واگذار شود و با نرخ ارز ۳۰ هزار تومانی وارد کار شدیم. بنابراین مشکل امروز از سوی سازنده نیست، مشکل اصلی ساختار قرارداد و تأمین منابع است.
وی با تأکید بر اینکه «اجحاف اصلی متوجه مردم است» افزود: بزرگ‌ترین معضل ما در پروژه به‌روزرسانی قراردادهاست. مراجع بالادستی اختیار عمل کافی به شرکت عمران شهر جدید نمی‌دهند. شرکت عمران شهر جدید مکاتبات لازم را انجام داده و اکنون شرکت مادر تخصصی باید ورود کند. در شرایطی که حدود ۹۰ درصد پروژه را تکمیل کرده‌ایم، اگر امروز بخواهیم واحدها را تحویل دهیم فردا وسایل و اثاثیه مردم وارد ساختمان‌ها می‌شود اما وقتی محوطه ناتمام است، آیا مردم در این وضعیت امکان اسکان ایمن و مناسب دارند؟
وی اظهار کرد: در بخش بالایی پروژه فراخوان دادیم که مالکین قطعات ۲۹ و ۳۰ را تحویل بگیرند. در عین حال ۱۷۶ واحد هنوز با مشکلاتی مانند تکمیل آسانسور، گاز، آب و سایر تأسیسات روبه‌رو هستند که بخشی از آن‌ها برطرف شده اما تکمیل کامل این موارد مستلزم تأمین اعتبار است. نه با تعارف کار پیش می‌رود و نه صرفاً با قول شفاهی.
رضایی درباره وضعیت تعدیل‌ها و هزینه‌های ساخت توضیح داد: تاکنون سه تا چهار مرحله تعدیل به‌صورت میانگین لحاظ شده است و ما نیز به امید اصلاح نهایی، همکاری کرده‌ایم اما هنوز افق روشنی پیش رو نیست. بارها تأکید کرده‌ایم شورای مسکن تمدید و تبدیل تعدیل‌ها را تصویب کرده اما اجرا متوقف مانده است. علت اصلی، فرآیندهای شورای نظارتی و بازرسی است. در این فاصله، قیمت مصالح نیز به‌طور جدی افزایش یافته است؛ سیمان پاکتی که زمانی ۹۰ تا ۱۰۰ هزار تومان بود امروز حدود ۱۸۰ هزار تومان قیمت دارد.
وی با اشاره به مصوبه استفاده از منابع صندوق توسعه ملی گفت: در دوره دولت آقای رئیسی مقرر شد بخشی از منابع مورد نیاز از صندوق توسعه ملی پرداخت شود. اگر فرض بر این بود که پروژه با ۲۲۰ میلیارد تومان به اتمام برسد، امروز این رقم پاسخگو نیست و حداقل باید حدود ۱۰۰ میلیارد تومان به آن اضافه شود. بازار فعلی مانند گذشته نیست که صرفاً با تعهد شفاهی و «اعتبار کلام» مصالح دریافت شود. تابلو آسانسور، شیرآلات، تجهیزات ایمنی و استانداردها همگی هزینه نقدی می‌طلبند.
نماینده شرکت سازنده افزود: طبق آخرین تصمیمات، قرار است بخشی از مطالبات از طریق تهاتر زمین و بخشی به‌صورت نقدی پرداخت شود اما تمام این راه‌حل‌ها منوط به تمدید رسمی قرارداد است. تا زمانی که قرارداد تمدید نشود، صورت‌وضعیت‌ها به‌طور کامل به وجه نقد تبدیل نمی‌شود و پرداخت‌ها صرفاً در قالب علی‌الحساب انجام می‌گیرد. نتیجه این است که در حالی که قیمت زمین و پرداخت‌های نقدی به‌روز محاسبه می‌شود، وضعیت مالی پیمانکار هر بار منفی‌تر می‌شود.
رضایی تأکید کرد: تا پیش از سال ۱۴۰۱ این شرایط دست‌کم دو سال تکرار شد و اکنون با وجود تلاش‌ها برای حل برخی مسائل فنی، همچنان شرط نخست و اصلی ما تمدید قرارداد است. اگر تصمیم بر ادامه همکاری با سازنده فعلی باشد باید قراردادها با قیمت و شرایط روز اصلاح و تمدید شود و اگر قرار بر ورود پیمانکار جدید است، او نیز ناگزیر است با قرارداد و برآوردهای مبتنی بر هزینه‌های واقعی امروز وارد پروژه شود. تنها در این صورت می‌توان انتظار داشت پروژه هسا ۲ با حفظ حقوق مردم و منافع عمومی به نتیجه نهایی برسد.
