چشم امید بورس به بودجه ۱۴۰۵
جهان‌صنعت – بورس ایران پس از ماه‌ها رکود و بی‌اعتمادی، حالا نشانه‌هایی از بازگشت سرمایه و نظم در معاملات را نشان می‌دهد اما این چرخش نه حاصل تحول فکری بلکه نتیجه اضطرار اقتصادی و مداخله ساختاری است. درواقع بار دیگر نمادهای شاخص‌ساز وارد میدان شده‌اند و روند مثبت بازار سرمایه را در دست گرفته‌اند.
رنگ و روی بورس در هفته‌های اخیر به‌وضوح تغییر کرده است؛ صف‌های خرید جای صف‌های فروش را گرفته‌اند، ورود نقدینگی جایگزین خروج سرمایه شده و اخبار رسمی و گزارش‌های کدال بر شایعات و شنیده‌ها غلبه یافته‌اند. امید نسبی جای ناامیدی مطلق را گرفته و بازدهی جای ضررهای ممتد نشسته است.
بورس نیازمند گفتمان ثبات اقتصادی
یک کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه بازار دیگر شبیه ماه‌های قبل نیست، گفت که هم‌اکنون ما نیازمند گفتمانی هستیم که ثبات را در مسیر درست تعریف کند؛ گفتمانی که حقوق مالکیت اقتصادی را پاس بدارد و اجازه ندهد قیمت‌گذاری دستوری جای بازار رقابتی را بگیرد.
حسن کاظم‌زاده افزود: در فضای فعلی بازار، نظمی تازه در حرکت‌ها دیده می‌شود. روند صعودی بورس نه حاصل هیجان بلکه نتیجه یک مسیر تحلیل‌محور است. هرچند گروهی هنوز منتظر اصلاح هستند اما اصلاحی جدی در کار نیست. اگر در هفته‌های آینده نوسانی محدود یا استراحتی زمانی رخ دهد، باید آن را فرصتی برای ورود دانست، نه دلیلی برای ترس.
وی با اشاره به اینکه گزارش‌های میان‌دوره‌ای و ماهانه، زیر پای بازار را محکم کرده‌اند، گفت: P/ Eهای زیر پنج در بسیاری از نمادها نشان می‌دهد که بازار هنوز ارزان است، نه گران. نقطه‌عطف این روزها، کاهش فشار بر تولیدکنندگان از طریق تغییر فرمول نرخ خوراک و بهره مالکانه صنایع است؛ پالسی مثبت و واقعی از سوی دولت که می‌تواند رونق را به تولید بازگرداند.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: پس از جنگ ۱۲روزه، برای نخستین‌بار در پنج‌سال گذشته شاهد ورود پول به بورس هستیم. حدود ۶۰هزار‌میلیارد تومان سرمایه وارد بازار شده که ۴۰هزار‌میلیارد آن از طریق سیستم بانکی تامین شده و به ترازنامه بانک‌ها منتقل شده است.
این منابع عمدتا توسط صندوق توسعه و تثبیت بازار وارد شده‌اند؛ بازیگرانی که حالا نقش کلیدی در نقدشوندگی و ثبات بازار دارند.
چرا بورس افت شدید ندارد؟
باید توجه داشت که شناور بازار کاهش یافته و همین باعث شده که بورس با هر منفی، دچار پنیک نشود. صندوق‌های توسعه و تثبیت، سهم قابل‌توجهی از نمادها را در اختیار دارند و همین مانع از قفل شدن بازار در صف‌های خرید یا فروش می‌شود. بورس ایران در پاییز۱۴۰۴، در فضایی مثبت، آرام و فعال حرکت می‌کند اما این آرامش، نیازمند تعمیق در سیاستگذاری و اصلاح در ساختارهای فکری است تا پایدار بماند.
علیرضا سادات گفت: حالا بازار به نقطه‌ای رسیده که هر خبر، هر تکذیب، هر تصمیم می‌تواند مسیر را تغییر دهد. هفته‌ای که گذشت، با نزدیک شدن به سقف‌های تاریخی شاخص به پایان رسید اما هفته آینده، نه فقط یک هفته معاملاتی بلکه آزمونی برای سیاستگذار، ناظر و سرمایه‌گذار خواهد بود. وی افزود: جریان‌های پولی نیم‌خیز روی سکوهای تماشا نشسته‌اند. برخی منتظرند بازار دوباره اسیر عرضه شود تا در قیمت‌های پایین‌تر وارد شوند. برخی دیگر، اگر شاخص از این محدوده عبور کند، تازه تردید را کنار می‌گذارند و وارد می‌شوند. سهامداران فعلی نیز چشم به قله‌های ۳میلیون و ۵۰۰هزار واحد دوخته‌اند. اینجا، در مرز عدم‌قطعیت، بازار به سرگیجه‌ای شیرین دچار شده است.
۳ سناریوی پیش‌روی شاخص کل
این کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با تحلیل بازار تاکید کرد که سه سناریو پیش‌روی شاخص است؛ عبور بی‌دردسر، عبور با زد و خورد، یا توقف پشت دروازه. من نه به عبور آسان باور دارم، نه به توقف کامل بلکه معتقدم بازار درگیر جدالی جدی با سقف فعلی خواهد شد. حجم خوردن، جابه‌جایی پول، اصلاح محدود قیمتی؛ همه اینها بخشی از مسیر عبورند اما خطر اصلی، نه اصلاح بلکه ترمز ناگهانی است.
وی اظهار کرد: اگر همان خبرهایی که موتور بازار را روشن کردند، ناگهان تکذیب شوند یا تغییر کنند، بازار دچار شوک می‌شود. اگر بگویند تخفیف خوراک منتفی است، تالار دوم وجود ندارد، ارز صادراتی به تالار اول بازمی‌گردد، آنگاه بازار مجبور است همه مسیر طی‌شده را پس بدهد اما اگر تصمیمات عاقلانه اتخاذ شود، اگر فرمول‌ها تغییر کنند، اگر نرخ دلار دوم به رسمیت شناخته شود، اگر شرکت‌ها در تالار جدید مستقر شوند، آنگاه نه‌تنها سقف فعلی فتح می‌شود بلکه کف جدیدی برای شاخص ساخته خواهد شد.
سادات تاکید کرد: در این نقطه، نقش نهاد ناظر حیاتی است. وزارت اقتصاد، سازمان بورس، وزارت صمت، وزارت نفت همه باید در این بزنگاه خود را نشان دهند. گزارش‌های میان‌دوره‌ای بازار را جذاب کرده‌اند اما بازار در وضعیت بازیکنی است که در محوطه جریمه منتظر سوت داور است. اگر داور پنالتی بگیرد، گل می‌زنیم. اگر نه، دوباره نقش زمین می‌شویم. وی ادامه داد: در مقطع کنونی افزایش کارمزد معاملات، اگرچه بیشتر به سود کارگزاران است اما می‌تواند فرصتی برای رقابت باشد. اگر این افزایش منجربه بهبود خدمات، مشاوره، تحلیل و زیرساخت شود، مسیر درستی طی شده است اما اگر صرفا درآمدزایی باشد، بازار از آن نفعی نخواهد برد. کارگزاری‌ها باید آستین بالا بزنند و در معرفی ابزارهای بازار، آموزش عمومی و شفاف‌سازی نقش فعال‌تری ایفا کنند.
تورم دست درآمد ثابت‌ها را رو کرد
سادات گفت که از طرف دیگر تورم بالا نشان داد که صندوق‌های درآمد ثابت با سود ۳۵درصدی، تنها سنگر موقت هستند. در چنین شرایطی، سهام و طلا گزینه‌های منطقی‌تری هستند. از مدت‌ها قبل بر همین سناریو تاکید کرده‌ایم. همچنین در مورد ارز ترجیحی، حالا دیگر همه اذعان دارند که این سیاست، جز رانت و پر کردن جیب واسطه‌ها، نتیجه‌ای نداشته است. قیمت برنج و گوشت از اروپا بالاتر رفته، مرغ در آستانه رسیدن به قیمت‌های جهانی است. این یعنی ارز ترجیحی عملا کارکرد خود را از دست داده و باید اصلاح شود.
این کارشناس تاکید کرد: به‌زودی بودجه سال آینده منتشر خواهد شد اما به‌نظر می‌رسد اصلاحات از همین امسال آغاز شده‌اند. نرخ ارز ترجیحی ۲۸۵۰۰یا حذف خواهد شد یا به چند کالای خاص محدود می‌شود.
نرخ نیما مبنای تعاملات دولت خواهد بود و احتمالا کمتر از ۸۰هزار تومان نخواهد بود.
شرکت‌های بیشتری وارد تالار دوم خواهند شد و حوزه‌هایی مانند بنزین نیز در قالب تبصره۱۴ مطرح خواهند شد. این اصلاحات سه هدف را دنبال می‌کنند؛ افزایش درآمد شرکت‌ها، اصلاح رفتار دولت در مواجهه با بخش‌خصوصی و کاهش کسری بودجه. نتیجه؟ کاهش چاپ اوراق، کاهش نرخ بهره و آغاز رالی بازار. جریان پول از صندوق‌های طلا و درآمد ثابت به سمت بازار سرمایه پمپاژ خواهد شد.
اگر قرار است قله‌های جدیدی فتح شود، استارت آن از بودجه خواهد بود. ظرف دوهفته آینده، یکی از مهم‌ترین رویدادهای بازار رقم خواهد خورد. اگر گزارش‌ها تمام شده باشند و بازار منتظر خبر جدید باشد، انتشار بودجه می‌تواند همان سیگنالی باشد که بازار را از تردید به حرکت می‌رساند.
