راهکار کاهش قیمت گوشت در بازار چیست؟
جهان صنعت– در ماه‌های گذشته، بازار گوشت قرمز در ایران بار دیگر به یکی از دغدغه‌های اصلی مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان تبدیل شده است. نوسانات قیمتی، کاهش قدرت خرید مردم و افت سرانه مصرف گوشت باعث شد دولت برای مهار بازار و جلوگیری از افزایش بی‌رویه قیمت‌ها، مسیر واردات را باز کند. سیاست واردات گوشت قرمز از کشورهایی نظیر مغولستان، استرالیا، پاکستان و برزیل با هدف تامین کسری بازار و کاهش فشار قیمتی بر سفره خانوارها در دستور کار قرار گرفت.
با وجود آنکه تولید داخلی نسبت به سال قبل افزایش یافته اما نوسانات ارزی، هزینه بالای نهاده‌های دامی و مشکلات حمل‌ونقل موجب شده تولیدکنندگان نتوانند پاسخگوی نیاز کامل بازار باشند. در نتیجه دولت تصمیم گرفت حدود ۲۰۰هزار تن گوشت قرمز شامل گوشت منجمد، گوشت گرم گوسفندی و گوساله و همچنین دام زنده وارد کند. بخشی از این محموله‌ها اکنون وارد شبکه توزیع شده و بخشی دیگر در مسیر ترخیص و توزیع است. هدف از این اقدام، ایجاد تعادل در عرضه و تقاضا و تعدیل قیمت‌ها در بازار داخلی عنوان شده است.
کنترل قیمت در کوتاه‌مدت
تجربه نشان داده که واردات اگرچه می‌تواند در کوتاه‌مدت به کنترل قیمت کمک کند اما در بلندمدت چالش‌هایی به همراه دارد. برخی کارشناسان و فعالان صنفی در گفت‌وگو با ایسنا هشدار داده‌اند که واردات بی‌ضابطه می‌تواند به تولید داخلی آسیب بزند چرا که با کاهش قیمت در بازار، دامداران انگیزه خود را برای ادامه تولید از دست می‌دهند. در مقابل مسوولان وزارت جهاد کشاورزی تاکید دارند که هدف از واردات، جایگزینی تولید داخل نیست بلکه صرفا ابزاری موقت برای تنظیم بازار و حمایت از مصرف‌کننده است.
در عین حال برخی گزارش‌ها از تفاوت چشمگیر بین قیمت مصوب وارداتی و قیمت عرضه در بازار حکایت دارند. گوشت تنظیم بازاری که قرار بود با قیمت حدود ۶۰۰هزار تومان عرضه شود، در برخی فروشگاه‌ها تا نزدیک به ۹۰۰هزار تومان نیز فروخته شده است. همین مساله بحث نظارت بر توزیع و سودجویی در زنجیره فروش را پررنگ کرده است. به‌گفته کارشناسان، اگر نظارت دقیق‌تری بر شبکه توزیع وجود نداشته باشد، سیاست واردات عملا به سود واسطه‌ها تمام خواهد شد و تاثیر چندانی بر قدرت خرید مردم نخواهد گذاشت.
از سوی دیگر مساله کیفیت گوشت وارداتی نیز در برخی گزارش‌ها مورد بحث قرار گرفته است. اگرچه وزارت جهاد کشاورزی تاکید دارد که تمام محموله‌ها تحت نظارت دامپزشکی و با استانداردهای بهداشتی وارد می‌شوند اما برخی مصرف‌کنندگان از تفاوت در بافت و طعم گوشت‌های منجمد و گرم گلایه دارند. این مساله به‌ویژه در استان‌هایی که سهم کمتری از توزیع گوشت تازه دارند، محسوس‌تر است.
توقف واردات به دلیل مشکلات
در مقاطعی نیز روند واردات به دلیل مشکلات ارزی متوقف یا کند شد. بانک مرکزی و وزارت جهادکشاورزی مدتی در تامین ارز مبادله‌ای برای واردکنندگان دچار اختلاف بودند و همین مساله عرضه گوشت تنظیم بازاری را کاهش داد اما در ماه‌های اخیر با رفع این مشکل، روند واردات مجددا آغاز شده و روزانه حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰تن گوشت قرمز تازه از کشورهای مبدا وارد کشور می‌شود. مسوولان امیدوارند با تداوم این روند و افزایش حجم عرضه، قیمت‌ها به زیر ۷۰۰هزار تومان برسد و بازار به ثبات نسبی بازگردد.
واردات گوشت قرمز اگرچه در شرایط بحرانی می‌تواند به‌عنوان مُسکن عمل و از جهش قیمتی جلوگیری کند اما به تنهایی راه‌حل پایدار تنظیم بازار نیست. تحقق ثبات واقعی در بازار گوشت مستلزم مجموعه‌ای از سیاست‌های هماهنگ است؛ از حمایت مؤثر از دامداران و کاهش هزینه تولید گرفته تا بهبود زنجیره تامین و توزیع، اصلاح نظام قیمت‌گذاری و افزایش شفافیت در واردات و تخصیص ارز. تنها با چنین ترکیبی می‌توان هم مصرف‌کننده را از فشار قیمتی نجات داد و هم تولیدکننده داخلی را از خطر ورشکستگی حفظ کرد.
میانگین قیمت دام زنده
رییس شورای تامین دام کشور اظهار کرد: میانگین قیمت دام زنده در کشور، اعم از گوساله و گوسفند در حال حاضر حدود ۳۳۰هزار تومان به ازای هر کیلوگرم است و هر دو نوع دام تقریبا در یک سطح قیمتی معامله می‌شوند. منصور پوریان افزود: در حال حاضر کمبودی در عرضه دام زنده وجود ندارد و موجودی دام در میادین کشور بالاست. با این حال به‌دلیل شرایط اقتصادی، میزان تقاضا برای دام زنده افزایش نیافته و حتی در برخی مناطق، کاهش‌های جزئی در قیمت خرید مشاهده می‌شود. به طور معمول در ماه‌های پاییز، به‌ویژه در مناطق غرب و جنوب‌غرب کشور، شاهد پدیده زایش دام هستیم که امسال نیز آغاز شده و انتظار می‌رود در روزهای آینده به میزان زایش افزوده شود. از این‌رو عرضه دام سبک در بازار در وضعیت عادی و مطلوبی قرار دارد. رییس شورای تامین دام کشور درباره تاثیر واردات گوشت منجمد بر بازار نیز توضیح داد: بازار گوشت ایران، با توجه به وسعت و تغییرات فصلی در عرضه و تقاضا، همواره نیاز به واردات در برخی مقاطع داشته است. در اصل، واردات برای تامین کمبودهای مقطعی بازار اشکالی ندارد اما به‌منظور پایداری تولید داخلی، واردات دام زنده می‌تواند اثربخش‌تر باشد.
وی تاکید کرد: وقتی دام زنده وارد کشور می‌شود، هزینه تولید گوشت به‌مراتب پایین‌تر از واردات گوشت آماده است. ضمن آنکه این اقدام موجب رونق پرواربندی در داخل و کاهش قیمت تمام شده گوشت برای مصرف‌کننده می‌شود.
منبع: ایسنا
