روند بازار بورس در آبان‌ماه: رشد یا اصلاح قیمت‌ها؟
جهان صنعت، بازار سرمایه هفته گذشته روند پرنوسانی را از خود به نمایش گذاشت. در دو روز ابتدایی هفته بازار روند مثبتی را به ثبت رساند. با این حال بازار در دو روز میانی هفته با افزایش حجم عرضه‌ها روبه‌رو شد و نماگر اصلی بازار با منفی بیش از یک درصدی در مجموع دو روز همراه بود.
با این حال بازار سرمایه در آخرین روز هفته با رشد اندک ۰.۹ درصدی مواجه شد. به طور کلی پس از اینکه انتظار می‌رفت بازار هفته گذشته را با افزایش محسوس عرضه‌ها به پایان برساند، اما برخلاف پیش‌بینی‌ها روند افزایشی حجم تقاضا تا حدودی در بازار جاری بود. البته با به تعادل رسیدن بازار احتمال آغاز موج اصلاحی بازار قوت گرفته است.
سناریوهای بازار سرمایه
با این حال برای پیش‌بینی وضعیت بازار سناریوهای مختلفی را می‌توان مورد بررسی و واکاوی قرار داد. در سناریوی نخست انتظار می‌رود شاخص کل بورس تهران پس از رشد اخیر مهرماه روند اصلاحی خود را آغاز کند تا محدوده‌های ۲میلیون و ۹۰۰ هزار واحدی عقب‌نشینی کند و پس از آن با انتشار اخبار مثبت یا افزایش دلار توافقی رشد مجدد شاخص کل بورس تا کانال ۳میلیون و ۲۰۰ هزار واحدی ادامه پیدا کند.
با این حال در سناریوی دوم بازار سرمایه رشد خود را هفته آینده بدون در نظر گرفتن اصلاح زمانی یا قیمتی دنبال می‌کند و نخستین هدف آن سقف اردیبهشت ماه خواهد بود. با این حال در روزهای اخیر سیدعلی مدنی‌زاده، وزیر امور اقتصادی و دارایی نسبت به حال مساعد بازار در ماه گذشته ابراز امیدواری کرده و گفته بود:« پس از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه بازار سرمایه به واسطه انتظارات منفی که شکل گرفته بود، روند اصلاحی را در پیش گرفت. با این وجود تیم اقتصادی دولت به منظور صیانت از حقوق سهامداران وارد عمل شد. بر اساس سیاست‌های صندوق تثبیت وضعیت بازار بهبود پیدا کرد و در نهایت در مهرماه روند صعودی را شاهد بودیم.
امید می‌رود باتوجه به سیاست‌ها و رونمایی از ابزارهای جدید عمق بازار افزایش پیدا کند و روند رو به بهبود بازار تداوم داشته باشد.» از سوی دیگر صندوق‌های طلا نیز هفته گذشته از افت محسوس قیمت اونس جهانی طلا و کاهش ارتفاع قیمت دلار متاثر شدند. در مجموع به نظر می‌رسد روند پیش روی بازار سرمایه تا حدود زیادی به تداوم سیر کاهشی تنش‌های بین‌المللی و نرخ بهره در کنار افزایش نرخ دلار توافقی وابسته است.
دماسنج اصلی بازار سرمایه هفته گذشته با افزایش ارتفاع ۳.۵۴ درصدی همراه شد و در نهایت در سطح ۳ میلیون و ۷۹ هزار واحدی ایستاد. از سوی دیگر نماگر هموزن نیز با رشد هفتگی ۳.۴۵ درصدی روبه‌رو و نهایت در سطح ۸۹۹ هزار و ۶۷۵ واحدی قرار گرفت. در این بین شاخص کل فرابورس نیز که معیار مناسبی برای بررسی وضعیت سهام مختلف فرابورسی است، حدود ۲.۸۵ درصد سبزپوش شد و در نهایت در سطح ۲۷ هزار و ۵۶ واحدی کار خود را به اتمام رساند.
ضعف بازار سهام در هفته گذشته
آراد پورکار، کارشناس بازار سرمایه در خصوص وضعیت هفته گذشته بازار عنوان کرد: بازار سهام هفته گذشته از منظر تکنیکال نشانه‌هایی از ضعف را از خود نشان داد. شاخص کل که در حال تشکیل یک روند صعودی بالای محدوده سه‌میلیون واحد بود، به دلیل کاهش شتاب حرکتی و شکل‌گیری الگویی شبیه به «کنج»، از نظر تکنیکال شکننده به نظر می‌رسد. این الگو به طور معمول به‌عنوان نشانه‌ای از توقف موقت یا تغییر روند تلقی می‌شود. با این حال، همچنان نشانه قطعی برای خروج از بازار مشاهده نشده است. چرا که برای تایید الگوی کنج و احتمال ریزش بازار، شاخص باید محدوده کلیدی سه‌میلیون واحد را به سمت پایین از دست بدهد. از سوی دیگر، در صورتی که شاخص بتواند محدوده ۳میلیون و ۱۵۰ هزار واحدی را به سمت بالا بشکند، می‌توان به تداوم روند صعودی امیدوار بود. علاوه بر این موضوع، ارزش معاملات بازار کاهش قابل‌توجهی را تجربه کرده است.
این کاهش نقدینگی می‌تواند نشانه‌ای از احتیاط سرمایه‌گذاران باشد. با این حال باید عنوان کرد در مقابل ضعف تکنیکال، عوامل بنیادی بازار همچنان نقاط قوت قابل‌توجهی را نشان می‌دهند. گزارش‌های شش‌ماهه شرکت‌ها، به‌ویژه در صنایعی مانند پالایشی، فراتر از انتظارات بوده و عملکرد قوی این شرکت‌ها نویدبخش بهبود سودآوری است. این گزارش‌ها نشان‌دهنده رشد درآمدی و عملیاتی برخی از نمادها و صنایع کلیدی است که می‌تواند جریان نقدینگی را به سمت بازار بازگرداند. با این حال، متغیرهای کلان اقتصادی مانند نرخ بهره، شکاف نرخ دلار آزاد و دلار توافقی در کنار سایر عوامل بنیادی همچنان چالش‌هایی را برای بازار ایجاد می‌کنند.
انحلال بانک آینده
پورکار ادامه داد: صندوق‌های طلا در معاملات اخیر تحت‌تاثیر اصلاح قیمت جهانی اونس طلا و نوسانات نرخ دلار قرار گرفتند. با وجود این اصلاح، تحلیل‌ها نشان می‌دهد که نرخ دلار در محدوده زیر ۱۰۰ هزار تومان می‌تواند جذابیت دوباره‌ای برای سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها ایجاد کند. به نظر می‌رسد بازار طلا در حال حاضر نیازی به تغییرات ساختاری مانند افزایش دامنه نوسان یا حجم مبنا ندارد. حفظ آرامش در بازار و تمرکز بر تصمیم‌گیری‌های منطقی می‌تواند به جذب مجدد سرمایه‌گذاران به صندوق‌های طلا کمک کند. با این حال یکی از اخبار مهم هفته گذشته، اعلام انحلال بانک آینده و حل و فصل شدن آن توسط بانک ملی بود. بر اساس این طرح، سهامداران بانک آینده می‌توانند سهام خود را به بالاترین قیمت یک سال گذشته به صندوق ضمانت بفروشند. این اقدام به نظر می‌رسد با هدف ساماندهی وضعیت سهامداران خرد و کاهش نگرانی‌های آنها انجام شده است.
با این حال، این فیصله تنها صورت‌مساله بدهی‌ها و زیان انباشته بانک آینده را به نهادی دیگر منتقل می‌کند و بدون وجود سازوکارهای دقیق، ممکن است تنها به‌عنوان راه‌حلی موقت عمل کند. کاهش تعداد بانک‌ها و افزایش نظارت بر عملکرد آنها می‌تواند به بهبود نظام بانکی کشور کمک کند، اما این فرآیند نباید تنها به پاک کردن صورت‌مساله محدود شود. لازم است که اقدامات نظارتی و اصلاحات ساختاری به‌گونه‌ای انجام شود که از بروز مشکلات مشابه در آینده جلوگیری کند.
در این بین نیز صنعت خودرو یکی از بخش‌هایی است که به دلیل افزایش نرخ محصولات، پتانسیل رشد قابل‌توجهی را نشان داده است. گزارش‌های شش‌ماهه نشان می‌دهد که برخی از شرکت‌های خودرویی، مانند ایران‌خودرو، در فصل تابستان به سودآوری نسبی رسیدند. این موضوع به دلیل فروش بالای محصولات و تاثیر افزایش نرخ‌ها رخ داده است. حتی افزایش جزئی در نرخ فروش محصولات می‌تواند تاثیر قابل‌توجهی بر سودآوری این شرکت‌ها داشته باشد. علاوه بر این، بحث‌های مربوط به‌خصوصی‌سازی و بهبود مدیریت در این صنعت می‌تواند به کنترل بازار و افزایش سودآوری کمک کند.
تحولات نویدبخش بازار سهام
این تحولات نه‌تنها برای سهامداران این شرکت‌ها، بلکه برای کل بازار سهام نیز نویدبخش است. پورکار در پایان افزود: در روزهای ابتدایی هفته آینده، توجه سرمایه‌گذاران به محدوده ۳میلیون و ۱۵۰ هزار واحدی شاخص کل خواهد بود. شکست این محدوده به سمت بالا می‌تواند نشانه‌ای از تداوم روند صعودی باشد، درحالی‌که شکست به سمت پایین ممکن است به تشدید فشار فروش منجر شود.
ایمان رئیسی، کارشناس بازار سرمایه وضعیت هفته گذشته بازار را این گونه مورد تحلیل و ارزیابی قرار داد: شاخص کل بورس از بیستم مهرماه با عبور از مرز ۲میلیون و ۹۵۰ هزار واحدی، نشانه‌هایی از تغییر رفتار بازیگران را به نمایش گذاشت که حاکی از تثبیت بازار در این محدوده است. جریان نقدینگی واردشده به بازار، سهامدارانی را که به دلیل ترس از ریزش اقدام به فروش سهام خود می‌کردند، به امید خرید در قیمت‌های پایین‌تر، پشت سر گذاشته است. این امر به‌عنوان محرکی برای تداوم روند صعودی بازار عمل کرده است. در روزهای اخیر، با انتشار مطلوب گزارش‌های شش‌ماهه شرکت‌ها اتمسفر خوشایندی در بازار منتشر شد. اگرچه نرخ دلار توافقی بر اساس انتظارات سرمایه‌گذاران رشد نکرده، اما شرکت‌های فعال در بورس کالا که محصولات خود را به‌صورت رقابتی معامله می‌کنند، نسبت به سال گذشته شاهد افزایش حدود ۵۰ درصدی قیمت محصولات خود بودند.
این رشد قیمتی به‌خوبی در گزارش‌های مالی و نمودارهای قیمتی شرکت‌ها قابل‌مشاهده است. از این محدوده زمانی به بعد، گزارش‌های شش‌ماهه و همچنین گزارش‌های ماهانه مهرماه به‌عنوان محرک‌های اصلی بازار عمل خواهند کرد. همچنین در این بین انتظارات از عملکرد شرکت‌های پالایشی، فلزات، پتروشیمی و سیمانی مثبت بوده است.
بازار سهام خودرو
گروه خودرویی نیز پس از ماه‌ها زیان‌سازی به سود ناخالص دست یافت و با ادامه این روند، می‌توان به کاهش زیان انباشته و حتی رسیدن به سود خالص امیدوار بود. زمزمه‌هایی در خصوص عرضه خودرو در بورس کالا بار دیگر مطرح شده که می‌تواند تاییدی بر تداوم رشد بازار باشد. در گروه بانکی که از ابتدای سال تاکنون بازدهی بیش از ۵۰ درصدی داشتند، گزارش‌های شش‌ماهه به‌مراتب بهتر از سال گذشته خواهد بود، به‌ویژه به دلیل لحاظ شدن تسعیر ارز در گزارش‌های امسال که متفاوت از سال‌های گذشته بوده است. نکته قابل‌توجه بازار در این دوره، رشد شاخص‌سازها و غفلت از سهام کوچک به دلیل نگرانی‌هایی مانند نقدشوندگی بوده است. با این‌حال، گزارش‌های بسیار خوشایندی از برخی شرکت‌های کوچک منتشر شده که می‌تواند زمینه‌ساز رشد شاخص هموزن شود.
رئیسی ادامه داد: از زمان روی کار آمدن دولت جدید آمریکا، نوسانات دارایی‌های مالی در جهان سرعت پیدا کرده است. در روزهای اخیر، صندوق‌های طلا و دارایی‌های مبتنی بر طلا متعادل معامله شدند و برای ادامه رشد به محرک جدیدی نیاز دارند. در بازار جهانی، قیمت هر بشکه نفت نیز به دنبال تحریم‌های جدید علیه روسیه و اخباری از احتمال درگیری در ونزوئلا، در دو روز اخیر حدود ۱۰ درصد افزایش یافته که سطح نااطمینانی را در بازارها بالا برده است. در پایان هفته گذشته، برخلاف سنت چهارشنبه‌ها که به طور معمول بازار با فشار فروش و منفی شدن بسیاری از سهام و صندوق‌های اهرمی همراه بود، هفته گذشته شاهد تحریک تقاضا و تشکیل صف‌های خرید بودیم. این اتفاق، نویدبخش شروعی مثبت برای هفته آینده و حرکت به‌سوی شکست سقف قبلی شاخص در اردیبهشت‌ماه می‌تواند محسوب شود.
