شناسایی محدوده گسل‌ها
جهان‌صنعت– رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با تاکید بر ضرورت تغییر نگاه توسعه‌ای کشور گفت که بسیاری از بحران‌های زیست‌محیطی ناشی از سیاست‌های توسعه‌ای ناپایدار است و لازم است دستگاه‌های اجرایی هر سال عملکرد خود را از منظر اثرگذاری بر محیط‌زیست ارزیابی کنند.
غزال راهب در نشست «سرمایه‌گذاری در تاب‌آوری سوانح» با اشاره به ماموریت‌های قانونی این مرکز در حوزه کاهش خطر سوانح اظهار کرد: مرکز تحقیقات براساس قانون و اساسنامه، وظایف مشخصی در زمینه تاب‌آوری برعهده دارد و این ماموریت به‌صورت مستمر از سال‌های گذشته دنبال شده است. او با مرور پیشینه فعالیت مرکز گفت: نخستین شبکه شتاب‌نگاری کشور به همت مرحوم مهندس معین و با استفاده از اعتبارات بین‌المللی در این مرکز پایه‌گذاری شد. همچنین ماده۱۴ قانون مدیریت بحران و احکام برنامه هفتم توسعه، وظایف تازه‌ای را در این حوزه برای مرکز تعریف کرده‌اند. راهب درباره شناسایی محدوده گسل‌ها توضیح داد: طی سال‌های اخیر با همکاری معاونت شهرسازی و معماری وزارت راه‌وشهرسازی، محدوده‌های حریم گسلی در شش کلانشهر کشور تعیین و ابلاغ شده است؛ این روند در ۹شهر دیگر نهایی شده و در انتظار تصویب نهایی در شورای‌عالی شهرسازی است. افزون‌بر این در ۲۴شهر نیز ضوابط ساخت‌وساز در حریم گسل‌ها به اجرا درآمده است. او تاکید کرد: اجرای این ضوابط نقش موثری در جلوگیری از ساخت‌وسازهای غیرمجاز روی گسل‌ها داشته و بازنگری آن برای افزایش کارآمدی در دستور کار مرکز قرار دارد. رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی همچنین از توسعه شبکه شتاب‌نگاری کشور خبر داد و گفت: اکنون بین ۱۴۰۰ تا ۱۶۰۰دستگاه شتاب‌نگار در نقاط مختلف کشور نصب شده و توسعه این شبکه تا هزار دستگاه دیگر در برنامه است. یکی از طرح‌های کلیدی در این زمینه، ایجاد «سیستم پاسخ سریع زلزله» است که با شناسایی نقطه کانونی خطر، مسیر امدادرسانی را برای نهادهای کمک‌رسان تسهیل می‌کند. او افزود: تجربه سوانح گذشته نشان داده است که نیروهای امدادی معمولا محدوده کلی بحران را شناسایی می‌کنند و بخشی از منابع پیش از رسیدن به کانون حادثه مصرف می‌شود. اجرای طرح پاسخ سریع می‌تواند این چالش را برطرف کند؛ چند شهر به‌صورت پایلوت برای اجرای آن انتخاب شده‌اند. راهب درباره شناسایی ساختمان‌های ناایمن نیز گفت: تاکنون حدود ۹هزار ساختمان ناایمن در تهران شناسایی شده درحالی‌که برآوردها حاکی از وجود حدود ۱۶هزار ساختمان پرخطر است. به گفته او در استان‌های مختلف نیز چک‌لیست‌ها و دستورالعمل‌های آموزشی به شهرداری‌ها و استانداری‌ها ابلاغ شده تا فرآیند شناسایی و ایمن‌سازی ساختمان‌ها ادامه یابد. او در بخش دیگری از سخنانش به موضوع فرونشست زمین اشاره کرد و آن را از اولویت‌های مهم مرکز دانست: تاکنون بیش از ۳۵۰پاسخ استعلام درباره محدودیت ساخت‌وساز در مناطق فرونشستی صادر شده و دستورالعمل ساخت‌وساز در این عرصه‌ها نیز در حال تدوین است. راهب با اشاره به موقعیت خاص ایران گفت: «به تعبیر دکتر بهشتی، ایران در عرصه‌ای بی‌قرار قرار دارد» و بخش قابل‌توجهی از سوانح طبیعی ناشی از این موقعیت جغرافیایی است اما بخش دیگری از بحران‌ها حاصل رویکردهای توسعه‌ای ناپایدار است که بدون توجه به پایداری زیست‌محیطی اجرا شده‌اند. او تاکید کرد: در رویکردهای سنتی توسعه، صنایع آلاینده یا آب‌بر صرفا جریمه می‌شوند اما این جرایم به‌درستی پایش نمی‌شود و گاه خود به تشدید بحران دامن می‌زند. رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با تاکید بر لزوم تغییر پارادایم توسعه گفت: صرف داشتن پیوست زیست‌محیطی برای طرح‌ها کافی نیست زیرا بسیاری از پروژه‌های شهری و زیرساختی در ذات خود بحران‌زا هستند. راهب در پایان خاطرنشان کرد: اگر خروجی نشست‌های تخصصی منجربه ایجاد نظام پایش محیط‌زیستی در دستگاه‌های اجرایی شود، می‌توان به توسعه‌ای پایدار و تاب‌آور برای کشور امیدوار بود.
