وعده هدایت اقتصاد توسط بخش‌خصوصی
جهان صنعت– نشست هم‌اندیشی رییس کل بانک مرکزی و اعضای هیات عالی و هیات عامل بانک مرکزی با رییس و اعضای اتاق بازرگانی، روسای کمیسیون‌های اتاق و روسای استانی اتاق بازرگانی با حضور سخنگوی دولت به میزبانی بانک مرکزی در میرداماد برگزار شد.
ضرورت اولویت‌بخشی به تامین ارز موردنیاز ماشین‌آلات و مواد اولیه تولید، تقدیر از راه‌اندازی بازار دوم مرکز مبادله و تاثیر این بازار بر رفع تعهد ارزی صادرکنندگان خرد، ضرورت پیش‌بینی‌پذیر کردن فرآیند تخصیص و تامین ارز، تاکید بر توقف صدور کارت‌های بازرگانی یک‌بار مصرف، ضرورت شفاف‌سازی در مقررات ارزی از سوی دستگاه‌های متولی، تسهیلگری در زمینه واردات بدون انتقال ارز، مسدودسازی مسیرهای تامین مالی ریالی و ارزی قاچاق، کاهش هزینه‌های تحمیلی تامین مالی از سوی شبکه بانکی و تاکید بر انعطاف‌پذیری مقررات در شرایط خاص اقتصادی کشور از مهم‌ترین محورهای مورد تاکید فعالان اقتصادی در این نشست بود. طرفین همچنین به رفع ابهامات در کارگروه مشترک بانک مرکزی و اتاق بازرگانی ابراز امیدواری و قیمت‌گذاری دستوری را ریشه ناترازی‌های اخیر معرفی کردند.
بخش‌خصوصی در کنار دولت و مردم
صمد حسن‌زاده، رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با اشاره به ظرفیت‌های بخش‌خصوصی برای کمک به اقتصاد کشور گفت: بخش‌خصوصی همواره در کنار دولت و مردم برای پیشبرد برنامه‌های توسعه اقتصاد کشور تلاش کرده است و امروز نیز از هیچ تلاشی فروگذار نخواهد کرد.
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران جلسه روز دوشنبه با رییس‌جمهور و رییس کل بانک مرکزی را در راستای توسعه صادرات و ارزآوری برای واردات کشور ارزیابی و اظهار کرد: بانک مرکزی تمهیدات بسیار خوبی در تالار ارز اول و دوم برای عرضه و تقاضای ارزی در نظر گرفته است تا تعهدات ارزی به صورت کارشناسی شده انجام شود و در کارگروه مشترک بانک مرکزی و اتاق بازرگانی، ابهامات موجود نیز برطرف خواهد شد و امیدوارم با این تمهیدات مشکلات اقتصادی کشور به‌خصوص بنگاه‌ها و فعالان اقتصادی برطرف شود.
اهمیت فزاینده بخش‌خصوصی به علت شرایط ویژه کشور
محمدرضا فرزین، رییس کل بانک مرکزی با اشاره به اهمیت بخش‌خصوصی در اقتصاد و رفع دغدغه‌های تجار و بازرگانان در تالار دوم مرکز مبادله ارز و طلا گفت: با هدف عمق‌بخشی، عرضه ارز با نرخ توافقی در بازار دوم افزایش خواهد یافت و اساسا نگاه ما در بانک مرکزی این است که هدایت اقتصاد توسط بخش‌خصوصی اتفاق بیفتد به ویژه در شرایط کنونی مقرر شد به بخش‌خصوصی کمک کنیم تا هم بخش تولید با اعتبارات هدفمند در مسیر رشد قرار گیرد و هم صادرات با افزایش مواجه شود.
رییس کل بانک مرکزی در این نشست تصریح کرد: باتوجه به تعدد موضوعات و لزوم بررسی بیشتر قرار شد کارگروه مشترکی با حضور نمایندگان بانک مرکزی و اعضای اتاق ایران طی یک هفته ایجاد شود تا موضوعات و موانع بخش‌خصوصی دقیق‌تر بررسی شده و با جمع‌بندی به راه‌حل نهایی رسیده و براساس آن عمل کنیم.
فرزین گفت: بنابراین سیاست ارزی و سیاست تامین مالی به‌گونه‌ای خواهد بود که بتوانیم مسائل و مشکلات به وجود آمده در ماه‌های اخیر را که ناشی از موضوعات سیاسی و امنیتی بود و باعث بروز وقفه‌ای در رشد اقتصادی شده بود برطرف کنیم تا به مسیر رشد اقتصادی با تامین مالی بنگاه‌های اقتصادی بازگردیم.
رییس هیات عالی بانک مرکزی در خصوص چشم‌انداز اقتصاد در نیمه دوم سال‌جاری تصریح کرد: امیدواریم براساس توافقات با بخش‌خصوصی یک مسیر همکاری کارآمد تعریف کنیم. بانک مرکزی آمادگی دارد با اتاق بازرگانی برای رفع موانع تولید همکاری کند و تاکنون چند سفر استانی و نشست با اعضای اتاق بازرگانی برگزار کرده‌ایم و با تلاش بیشتر مسائل را حل خواهیم کرد.
رفع دغدغه‌های بخش‌خصوصی در حوزه تولید، صادرات و واردات
فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت نیز در خصوص برنامه دولت برای رفع موانع و مشکلات اقتصادی و هماهنگی بیشتر بین دولت و بخش‌خصوصی گفت: جلسات خوبی بین دولت و بخش‌خصوصی با حضور رییس‌جمهور و سپس در بانک مرکزی برگزار شد.
وی گفت: بخش‌خصوصی به عنوان یکی از ارکان اقتصادی کشور بسیار حائزاهمیت است و این بخش در تلاطمات اقتصادی یکی از بخش‌های آسیب‌پذیر اقتصاد است بنابراین رفع موانع و مشکلات این بخش از اهمیت بسزایی برخوردار بوده و عدم رفع این موانع باعث بروز مشکلاتی برای مردم خواهد شد.
سخنگوی دولت با اشاره به اهمیت موضوع اذعان کرد: هم با تاکید رییس‌جمهور و هم رییس کل بانک مرکزی مقرر شد کارگروهی با حضور نمایندگان بخش‌خصوصی و دولت و بانک مرکزی تشکیل تا دغدغه‌های بخش‌خصوصی در حوزه تولید، صادرات و واردات بررسی شود.
وی با تاکید بر هماهنگی کامل تیم اقتصادی دولت برای رفع دغدغه‌های تولیدکنندگان و بازرگانان در خصوص پیش‌بینی اقتصاد کشور در نیمه دوم سال گفت: دولت در کنار بخش‌خصوصی و با حمایت بانک مرکزی مشکلات را حل خواهد کرد و امیدواریم به مسیر رشد اقتصادی بازگردیم.
آزار و اذیت برای واردکنندگان
احمدرضا فرشچیان، رییس کمیسیون مدیریت واردات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران به‌عنوان دیگر سخنران در نشست هم‌اندیشی با رییس کل بانک مرکزی گفت: با توجه به شرایطی که هر روز سخت‌تر و منابع محدودتر می‌شود و با فاصله‌ای که نرخ ارز از بازار آزاد می‌گیرد، مصارف محدود می‌شود. در بحث واردات موردی که مقداری برای واردکنندگان اذیت‌کننده است، عدم شفافیت و امکان برنامه‌ریزی در صف تخصیص ارز است. می‌دانیم محدودیت وجود دارد ولی انتظار داریم نوبت واردکنندگان در صف تخصیص به آنها اعلام شود تا بتوانند برنامه‌ریزی لازم انجام دهند.
فرشچیان افزود: در بازار مبادله زحمات زیادی کشیده شده ولی هنوز دسترسی به فعالان داده نشده است. این دسترسی باید برای خود فعالان اقتصادی به صورت شفاف عملیاتی شود.
دغدغه‌های بخش‌خصوصی
مهرداد لاهوتی، رییس کمیسیون صادرات غیرنفتی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز گفت: مرکز مبادله از زمانی که آغاز به کار کرد، شروع آن با راه‌اندازی بازاری بود که فعالان اقتصادی با ارز تثبیت‌شده نمی‌توانستند رفع تعهد کنند و بازار دوم آن نیز هر چند دیر ولی بالاخره راه‌اندازی شد. امیدواریم این بازار بتواند مشکلات رفع تعهدات ارزی را برطرف کند ولی چند دغدغه وجود دارد؛ اول اینکه در بازار دوم حجم و نرخ نشان داده نمی‌شود و عملا نمی‌دانیم در چه شرایطی ورود و با چه نرخی بتوانیم ارز خود را عرضه کنیم.
بهرام شکوری، رییس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز در نشست هم‌اندیشی با رییس کل بانک مرکزی گفت: نقطه اشتراک همه ناترازی‌ها از آب، برق، گاز و… تا تسهیلات بانکی، قیمت‌گذاری دستوری است که مفسدههای زیادی ایجاد کرده است. ارز نیز از این موضوع مستثنا نیست. حداقل تقاضای ما فعالان اقتصادی بخش‌خصوصی این است که دولت و بانک مرکزی همراهی کنند و کمک‌کننده و تسهیلگر فعالیت‌های بخش‌خصوصی باشند، نه اینکه هر روز موانع بیشتر شود.
شکوری افزود: ما نمی‌گوییم که نرخ ارز را افزایش دهید ولی نرخ ارز در بازار آزاد با نرخ ارز دستوری فاصله زیادی دارد. می‌گوییم این را آزاد کنید، نه به این معنا که نظارت نکنید بلکه اگر کسی تخلف کرد حتما برخورد کنید ولی به‌خاطر دو متخلف بر ادامه یک سیاست نادرست اصرار نکنیم. مطمئن باشید که اگر این پیشنهاد عملیاتی شود، قیمت ارز نه‌تنها افزایش پیدا نمی‌کند بلکه کاهش هم پیدا خواهد کرد.
رییس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در بخش دیگر سخنانش گفت: کسری بودجه دولت به این مربوط می‌شود که کلی سازمان بی‌ربط وجود دارد که دولت به آنها بودجه می‌دهد. خب به جای اینکه به فعال اقتصادی فشار بیاید، بروید و آنجا را کنترل کنید و در عین حال به صادرکننده اجازه دهید تا ارز خود را به قیمت واقعی تبدیل کند و نه نرخ دستوری. مردم از این اختلاف قیمت منتفع نمی‌شوند چون تورم هیچ‌گاه کاهش پیدا نکرده است.
تاثیر جو روانی جامعه بر نرخ ارز
کیوان کاشفی، عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در نشست هم‌اندیشی هیات رییسه اتاق ایران و جمعی از روسای اتاق‌های بازرگانی سراسر کشور و کمیسیون‌های تخصصی اتاق ایران با رییس کل بانک مرکزی خطاب به رییس کل بانک مرکزی گفت: به نظر می‌رسد که زمان آن رسیده است که بانک مرکزی، تغییر رویکرد دهد. سیاست‌های ارزی به شکلی است که منابع و مصارف‌مان با هم نمی‌خواند.
او با بیان اینکه دغدغه‌های رییس کل بانک مرکزی در حوزه‌های تورم و مهار تورم وجود نرخ ارز تجاری و تفاوت نرخ ارز تجاری با نرخ ارز بازار آزاد را می‌پذیریم، تصریح کرد: امروز بیشترین عاملی که روی نرخ ارز تاثیر می‌گذارد، عرضه و تقاضا نیست بلکه جو روانی جامعه است.
نگاهی به راهکار‌های موجود
عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران به ارائه چند پیشنهاد مشخص به رییس کل بانک مرکزی پرداخت و گفت: اولین پیشنهاد این است که نرخ ارز ترجیحی را با یک شیب ملایمی افزایش دهید که این به نفع همه است.
او افزود: دومین پیشنهاد این است که بین نرخ ارز در تالار اول و دوم هم خیلی فاصله ایجاد نشود. به هر حال در تالار اول هم تولیدکنندگان کشور حضور دارند. سعی کنید بین نرخ ارز در تالار اول و دوم فاصله معقولی وجود داشته باشد.
کیوان کاشفی در ارائه پیشنهاد سوم بیان داشت: می‌شود روی واردات بدون انتقال ارز فکر کنیم. اگر یک پلتفرم برای واردات بدون انتقال ارز طراحی کنیم و در یک بازه زمانی اجرا شود، در این صورت بار تقاضای ارز کاهش پیدا می‌کند. این انعطاف‌پذیری هم بانک مرکزی را از فشار خارج می‌کند و هم اعضای اتاق‌های بازرگانی حس می‌کنند که گامی در جهت حل دغدغه‌ها و مشکلات آنها برداشته شده است.
ضرورت فعال‌سازی نظام صادرات در مقابل واردات و نظام تهاتر
یحیی آل‌اسحاق، رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق نیز در این نشست هم‌اندیشی گفت: اگر باور داریم شرایط غیرعادی است، عملکردها و سیاست‌ها و رفتارها باید با شرایط عادی فرق کند. پیشنهاد می‌شود نظام صادرات در مقابل واردات و نظام تهاتر از سوی بانک مرکزی و دستگاه‌های مسوول دیگر مورد عنایت قرار گیرد. سازوکار این نظام در گذشته در بانک مرکزی بوده است. اگر بتوانید رابطه بین صادرات و واردات و مبادله کالا در مقابل کالا را تسهیل کنید، به‌نحو حداکثری مشکلات تامین و تخصیص ارز را از بین می‌رود.
چرا بانک مرکزی در عمل از چرخه سیاست‌های پولی خارج می‌شود
فرج‌الله معماری، رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی سمنان و رییس کمیسیون تخصصی اقتصاد کلان اتاق ایران نیز گفت: سیاست‌های پولی قاعدتا باید در اختیار بانک مرکزی باشد ولی در عمل بانک مرکزی از چرخه سیاست‌های پولی خارج می‌شود.
معماری به نقد سیاست‌های انقباضی پرداخت و در بخش دیگر سخنانش گفت: وقتی مالیات در حداکثر مالیات‌ستانی است و بنگاه با سرمایه در گردش معادل افزایش نرخ ارز نمی‌تواند تامین کند. نرخ رشد اعطای تسهیلات در بخش غیرتکلیفی بخش‌خصوصی را نگاه کنید و بگویید که بنگاه از کجا باید به تامین منابع بپردازد؟
انتقاد از کندی جریان تجارت کشور
محمدصادق حمیدیان، رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی فارس نیز با انتقاد از کندی جریان تجارت کشور خواستار تسهیل فرآیندهای تجاری شد و گفت: پایین بودن سرعت گردش تجاری به‌ویژه در واردات اقلام اساسی، ماشین‌آلات، مواد اولیه و قطعات یدکی، یکی از گره‌های اصلی اقتصاد است. بوروکراسی پیچیده و زمان‌بر بودن فرآیند ثبت‌سفارش، آسیب جدی به تولید وارد کرده است بنابراین خواستار صدور دستور برای تسهیل فرآیند ثبت سفارش و حذف موانع غیرضرور شد تا گردش تجاری کشور با روانی بیشتری انجام شود.
نکته‌سنجی مجیدرضاحریری
مجیدرضا حریری، رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین نیز در سخنانی گفت: چرا برخی در آنجا که در زمینه‌های انرژی و سوخت و… از یارانه‌های دولتی استفاده می‌کنند، ناراحت نیستند ولی آنجا که می‌خواهند محصول‌شان را بفروشند، قیمت‌گذاری دستوری به آنها فشار وارد می‌کند.
تزریق از منابع صندوق توسعه ملی به بنگاه‌های کوچک و متوسط
اسحاق بندانی، رییس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز با تاکید درباره اقدام فعالانه و مسوولانه در زمینه ذخایر استراتژیک کشور گفت: به نظر می‌رسد در شرایط فعلی کشور لازم است امنیت غذایی به عنوان اولویت اول کشور مدنظر باشد. نامه‌ای از سوی اتاق ایران به معاون اول رییس‌جمهور ارسال شد تا از منابع صندوق توسعه ملی به بنگاه‌های کوچک و متوسط تزریق شده تا هم ظرفیت آنها حفظ شود و هم بتوانند با افزایش تولید و واردات کالاهای اساسی، امنیت غذایی را تامین کنند.
صدای بخش‌خصوصی واقعی را بشنوید
محمد ایرانی، رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز ضمن تاکید بر اینکه واحدهای تولیدی کوچک و متوسط پایه و ستون اقتصاد ایران را تشکیل می‌دهند به رییس کل بانک مرکزی تاکید کرد: برای حفظ ظرفیت تولید و حفظ اشتغال کشور، صدای بخش‌خصوصی واقعی را بشنوید.
چرا ثبت‌سفارش بدون انتقال ارز را آزاد نمی‌کنید؟
پرهام رضایی، رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی البرز با طرح این سوال که «چرا ثبت‌سفارش بدون انتقال ارز را آزاد نمی‌کنید؟»، تاکید کرد: اگر واردات مواد اولیه و تجهیزات و ماشین‌آلات مورد نیاز واحدهای تولیدی سرعت نگیرد، تولید کشور با مشکلات جدی مواجه خواهد شد.
کسری بودجه دولت، مسوول تورم در کشور
امیر کشانی، رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اصفهان نیز با هشدار نسبت به اخذ تصمیمات تورمی در کشور گفت: حتما کسری بودجه دولت و نهادهایی که از بودجه دولت ارتزاق می‌کنند، مسوول تورم در کشور هستند.
دولت به عنوان پدر خانواده هر روز هزینه‌هایش بیشتر و بیشتر می‌شود ولی به فرزندان خود می‌گوید کمتر هزینه کنید. کشانی تاکید کرد: برای اصلاح اقتصادی باید در گام اول جلوی سیاست‌های متناقض در قسمت‌های مختلف دولت از جمله گمرکات، وزارت صمت، وزارت اقتصاد و بانک‌ها گرفته شود.
کوتاه‌تر شدن زمان ثبت‌سفارش و تخصیص ارز برای صنعت احداث
محمد حلوایی، نایب‌رییس کمیسیون احداث و خدمات فنی مهندسی اتاق ایران نیز خواستار کوتاه‌تر شدن زمان ثبت سفارش و تخصیص ارز برای صنعت احداث و حل مشکلات رفع تعهد ارزی فعالان این حوزه شد.
تاکید بر انعطاف‌پذیری مقررات در شرایط خاص اقتصادی کشور
رشید عزیزپور، رییس کمیسیون صنایع غذایی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران هم بر ضرورت اولویت‌بخشی به تامین ارز موردنیاز ماشین‌آلات و مواد اولیه تولید و انعطاف‌پذیری مقررات در شرایط خاص اقتصادی کشور به منظور تخصیص ارز واردات کالاهای اساسی تاکید کرد.
