لبوبو، معیشت و پیام‌های انقلابی
جهان‌صنعت – سیاست «صدور انقلاب» یا آنطور که در قانون اساسی جمهوری اسلامی آمده است، «انتشار آموزه‌های انقلاب اسلامی» احتمالا یکی از مهم‌ترین اهداف انقلابیون سال۵۷ و مسوولان ارشد جمهوری اسلامی است که در این حدود ۴۷سالی که از پیروزی انقلاب اسلامی می‌گذرد، چندان توفیقی در اجرای آن حاصل نشده است. واقعیتی که در همین یکی، دو روز گذشته هم یکی از اعضای متنفذ شورای نگهبان به آن اذعان کرده و هم روحانی بلندپایه‌ای که در چند بزنگاه حساس در این چند دهه در قامت وزیر کشور و دادگستری و قائم‌مقام وزارت اطلاعات ایفای مسوولیت کرده و هم‌اکنون نیز علاوه‌بر اداره جامعه روحانیت مبارز به‌عنوان یکی از مهم‌ترین تشکل‌های سیاسی-مذهبی جمهوری اسلامی، ریاست مرکز اسناد انقلاب اسلامی را نیز برعهده دارد.
مصطفی پورمحمدی که پس از سال‌ها ایفای مسوولیت‌های ارشد قضایی، چند دهه‌ای هم در دولت‌هایی با رویکرد متفاوت جناحی مسوولیت‌های مهمی را برعهده داشته و ازجمله پس از انجام وظیفه در قامت وزیر کشور دولت نخست احمدی‌نژاد، با روی کار آمدن حسن روحانی مسوولیت اداره وزارت دادگستری دولت اعتدال را برعهده گرفت و در این چند سال گذشته نیز حتی برای ریاست‌جمهوری خیز برداشته و در همین آخرین انتخابات ریاست‌جمهوری نیز به‌عنوان یکی از کاندیداها حاضر بود، به‌تازگی در اظهارنظری درباره شکست راهبرد «صدور انقلاب اسلامی» در قامت رییس مرکز اسناد انقلاب اسلامی، گفته: «نمی‌توان پیام‌های انقلابی را بدون تامین معیشت مردم ترویج کرد.» آن هم در حالی که دیروز عباسعلی کدخدایی نیز که از حقوقدانان شناخته‌شده و موثر شورای نگهبان است در اظهارنظری دیگر اذعان کرده که «کشورهایی مانند چین با نفوذ فرهنگی _همچون عروسک لبوبو_ بازار اروپا را گرفته‌اند ولی ما نتوانستیم دین اسلام را موثر به جوانان منتقل کنیم!»
پشتوانه حقوقی سیاست «صدور انقلاب اسلامی»
این اذعان به ناکامی در «صدور انقلاب اسلامی» ازسوی این دو چهره صاحب‌نفوذ در نظام جمهوری اسلامی در حالی است که انتشار آموزه‌های انقلاب اسلامی از مهم‌ترین نکاتی بوده که در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران موردتاکید قرار گرفته است. مبحث «صدور انقلاب اسلامی» که در اسناد بالادستی به‌عنوان یکی از مولفه‌های اصلی سیاست «نه شرقی نه غربی» در رابطه با مساله استقلال و مقابله با نفوذ قدرت‌های بیگانه خارجی معنی پیدا می‌کند، در واقع نوعی جهت‌گیری استراتژیک است که هدف آن، تشکیل دولت‌های مستقل مبتنی‌بر ارزش‌ها و آموزه‌های دینی در کشورهای اسلامی است. چنانکه در همان سطور آغازین قانون اساسی جمهوری اسلامی و مشخصا در مقدمه این سند قانونی می‌خوانیم: «قانون اساسی با توجه به محتوای انقلاب اسلامی ایران که حرکتی برای پیروزی مستضعفین بر مستکبرین بود، زمینه تداوم این انقلاب را در داخل و خارج کشور فراهم می‌کند به‌ویژه در گسترش روابط بین‌المللی با دیگر جنبش‌های اسلامی و مردمی می‌کوشد تا راه تشکیل امت واحد جهانی را هموار کند و استمرار مبارزه در نجات ملل محروم و تحت ستم در تمامی جهان قوام یابد.» همچنین در اصل ۱۵۴ قانون‌اساسی جمهوری اسلامی به صراحت هدف از تبلیغ اندیشه انقلابی و اسلامی و همچنین عزم خود را برای دستیابی به آن بیان شده و این اصل، جمهوری اسلامی را به حمایت از ملت‌های تحت ستم و محروم ملزم می‌کند. حمایتی که به‌موجب اصل۱۵۴ قانون‌اساسی، با پرهیز کامل از هرگونه مداخله در امور داخلی سایر کشورها همراه است و هیچ درخواستی به‌دنبال نخواهد داشت. بنابر بند۱۶ اصل۳ قانون‌اساسی، دولت جمهوری اسلامی موظف است که سیاست خارجی خود را مطابق با موازین اسلام، تعهد برادرانه نسبت به همه مسلمانان و پشتیبانی بی‌دریغ از مستضعفان جهان تنظیم کند.
از دیگر سو در حالی که بحث «حفاظت از انقلاب» و «صدور آن به کشورهای اسلامی» در تبیین وظایف سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و مشخصا شاخه برون‌مرزی این نهاد نظامی که همان سپاه قدس باشد، مورد تاکید قرار گرفته، در برنامه ۲۰ساله دوم جمهوری اسلامی که از سال۸۴، افق چشم‌انداز ۲۰ساله ایران را ترسیم کرده نیز مبحث «صدور انقلاب» با عنوان «الهام‌بخش در جهان اسلام» یاد شده است. در یکی از فرازهای مهم «برنامه ۲۰ساله دوم جمهوری اسلامی» یا همان «سند چشم‌انداز ۲۰ساله ایران» تصریح شده که در سال۱۴۰۴ شمسی، مصادف با ۲۰۲۵میلادی، «ایران کشوری توسعه‌یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه با هویت اسلامی و انقلابی، الهام‌بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بین‌الملل است.»
اذعان کدخدایی به ناکامی در انتقال اسلام به جهان
با این همه اما روز گذشته ویدئویی از یکی از سخنرانی‌های عباسعلی کدخدایی در فضای رسانه‌ای منتشر شده که در آن، این صاحب‌نفوذ شورای نگهبان ضمن انتقاد شدید نسبت به عملکرد فرهنگی کشور در این چند دهه گذشته به ناکامی در انتقال اسلام به جوانان جهان اذعان می‌کند. کدخدایی که علاوه‌بر حضور در شورای نگهبان به‌عنوان یکی از شش حقوقدان این شورای ۱۲نفره، ریاست مرکز پژوهش‌های شورای نگهبان را نیز برعهده دارد و در عین حال در مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز عضویت دارد در بخشی از سخنان تازه خود می‌گوید: «همین هفته گذشته به برخی آقایان حوزوی عرض کردم که شما کارهای زیادی انجام داده‌اید؛ مطالعات، طرح‌های تحقیقاتی و پژوهشی بسیار زیاد بوده اما سوال این است که چه اثری بر جامعه ما داشته است؟» او در ادامه گفته است: «از آنها پرسیدم با وجود این همه مطالعه، ما چه الگوهایی برای جامعه خود ایجاد کرده‌ایم؟! ما نیامده‌ایم الگوهای عملی و کاربردی ایجاد کنیم. الگوسازی هم با شعار ممکن نیست.» کدخدایی همچنین با مقایسه سطح نفوذ فرهنگی دولت کمونیستی چین در قیاس با عملکرد جمهوری اسلامی ایران می‌گوید: «چین عروسک خاصی تولید کرده و در اروپا صف کشیده‌اند. این موضوع نشان می‌دهد که چین نه‌تنها در حوزه اقتصادی بلکه در حوزه فرهنگی نیز نفوذ پیدا کرده اما اگر ما فقط شعار بدهیم که دین اسلام خوب است و اصول ارزشمندی دارد، به نتیجه نمی‌رسیم. همه اینها را می‌دانند و هیچ‌کس منکر آن نمی‌شود. بخشی از این عقب‌ماندگی به دلیل تنبلی من و امثال من بوده که مانع حرکت و اثرگذاری واقعی شده است.»
آسیب‌شناسی پورمحمدی از دلایل ناکامی در صدور انقلاب
با این همه اما آنچه باعث شد بحث ناکامی در تحقق سیاست صدور انقلاب اسلامی در این یکی،دو روز گذشته بیش از پیش مورد توجه افکار عمومی و کارشناسان قرار گیرد، همزمانی انتشار این سخنان کدخدایی با سخنان مصطفی پورمحمدی در مراسم سالگرد شهادت سیدحسن نصرالله بود. پورمحمدی که هم‌اکنون ریاست مرکز اسناد انقلاب اسلامی را نیز برعهده دارد در بخشی از سخنانش در این مراسم می‌گوید: «نمی‌توان گفت فقط وظیفه داریم اخلاق و دین مردم را درست کنیم و نسبت به زندگی و معاش آنان بی‌تفاوت باشیم. اگر فقر در جامعه فراگیر شود، دین و اخلاق هم باقی نمی‌ماند.»
دبیر عالی جامعه روحانیت مبارز همچنین خاطرنشان کرد: «انسان گرسنه نمی‌تواند اصول اخلاقی و ارزشی را رعایت کند چون برای بقا دست به هر کاری می‌زند. توجه به معیشت مردم‌پایه و شرط حفظ دین و اخلاق در جامعه است.» پورمحمدی با بیان اینکه «بی‌توجهی به معاش مردم به معنای تضعیف ایمان و اخلاق است»، تصریح کرد: «همان‌قدر که به معنویت و ارزش‌های دینی اهمیت می‌دهیم، باید دغدغه نان و آب و زندگی مردم را نیز داشته باشیم. نمی‌توان پیام‌های انقلابی مانند پایداری و استواری را بدون تدبیر و تامین معیشت مردم ترویج کرد. باید همزمان با اهتمام به ارزش‌های اخلاقی دنبال حل مشکلات اقتصادی بود.»
