ادامه مذاکرات ایران و اروپا در روز سه‌شنبه
جهان‌صنعت- حوالی بعدازظهر جمعه ۳۱مردادماه بود که خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از یک منبع مطلع از برگزاری نشستی خبر داد که قرار بود حوالی عصر همان روز به وقت تهران در وین برگزار شود و در آن مقام‌های ارشد آژانس بین‌المللی انرژی با دیپلمات‌های ارشد ایرانی درباره آخرین وضعیت پرونده هسته‌ای ایران به گفت‌وگو بنشینند؛ نشستی که باتوجه به فاصله کمتر از ۱۰روزه باقی مانده تا فرارسیدن ضرب‌الاجل تروئیکای اروپای برای فعالسازی مکانیسم ماشه در روز نهم شهریورماه از اهمیتی ویژه برخوردار بود.
دیدار مقام‌های ایران و آژانس در وین
برگزاری نشست روز جمعه ۳۱مردادماه وین به‌ویژه به این دلیل حائز اهمیت بود که به گفته منبع دیپلماتیک نزدیک به آژانس، این نشست پیرو تماس هفته گذشته مقام‌های اروپایی با ایران برنامه‌ریزی شده بود بدین ترتیب آسوشیتدپرس تلویحا از این خبر می‌داد که قرار است مقام‌های ارشد آژانس درست روزی که پیشاپیش به منظور مذاکره تلفنی وزیر خارجه ایران و وزیران خارجه سه کشور اروپایی عضو برجام و مسوول سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا درنظر گرفته شده بود، در وین با دیپلمات‌های ارشد ایرانی دیدار و گفت‌وگو کنند؛ گفت‌وگویی که بنابر اعلام خبرگزاری آسوشیتدپرس، «ادامه بحث‌های انجام شده در جریان سفر ماسیمو آپارو معاون رافائل گروسی مدیرکل آژانس به تهران در روز ۲۰مردادماه خواهد بود.»
جالب آنکه آسوشیتدپرس به اطلاعیه وزارت امور خارجه ایران که به منظور اطلاع‌رسانی درخصوص مذاکره تلفنی روز جمعه سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران با وزیران خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان و مسوول سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا صادر شده بود نیز استناد کرده و در بخش دیگری از گزارش خود نوشته بود: «تروئیکای اروپا (انگلیس، آلمان و فرانسه) در نامه‌ای در ۸ آگوست(۱۷مردادماه) خود هشدار دادند که درصورت دست نیافتن تهران به یک «راه‌حل رضایت‌بخش» برای مسائل هسته‌ای، اقدام به «فعالسازی سازوکار ماشه» برای بازگردانی تمامی تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران خواهند کرد.» ضرب‌الاجلی که بنابر اعلام وزیران امور خارجه سه کشور اروپایی عضو برجام، در زمان انتشار گزارش آسوشیتدپرس در روز جمعه ۳۱مردادماه، تنها ۹روز به آن باقی مانده بود و درنتیجه از این حکایت داشت که زمان بسیار اندکی برای دستیابی احتمالی ایران به هرگونه توافقی با اروپایی‌ها باقی مانده است. این درحالی بود که پیشاپیش اعلام شده بود که بازگرداندن دسترسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تاسیسات اتمی ایران، بخش کلیدی مذاکرات روز جمعه ۳۱ مردادماه است. آن هم در شرایطی که چند هفته پیش از آن در روزهای نخستین مردادماه نیز طرفین در استانبول با یکدیگر دیدار کرده و درباره فعالسازی سازوکار ماشه به گفت‌وگو نشسته اما به نتیجه ملموسی دست پیدا نکرده بودند. بن‌بستی که مقام‌های ایران آن را ناشی از عدم پایبندی تروئیکا به تعهدات این سه کشور اروپایی عضو برجام در توافق هسته‌ای دانسته و تاکید دارند که به دلیل همین بدعهدی، اکنون تروئیکا فاقد مبنای حقوقی و اخلاقی برای فعالسازی مکانیسم ماشه است.
نتایج نشست ایران و آژانس در وین
به هر تفسیر در حالی که عصر روز جمعه وزیر خارجه ایران با وزیران خارجه تروئیکای اروپا و مسوول سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا به‌صورت تلفنی گفت‌وگو می‌کرد، مقام‌های ایرانی حاضر در وین نیز در نشستی حضوری با نمایندگان آژانس دیدار کردند؛ دیداری که شامگاه جمعه رضا نجفی، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از برگزاری و پایان آن خبر داد و با اعلام اینکه این مذاکرات «در ادامه مذاکرات چندی پیش معاون آژانس در تهران» انجام شده، توضیح داد که در این نشست، «هیات ایرانی با معاون مدیرکل آژانس در امور پادمان در وین دیدار کرده است.» این درحالی بود که به‌گفته نجفی در این دیدار، طرفین ضمن ادامه مباحث مطروحه در تهران، درخصوص چگونگی تعامل با یکدیگر با عنایت به وضعیت جدید ناشی از حملات غیرقانونی آمریکا و رژیم صهیونیستی به تاسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز ایران و در چارچوب قانون جدید مصوب مجلس بحث و تبادل نظر کرده و شرایط جدید این تعاملات را تبیین کردند. او همچنین تصریح کرد: « طرفین در این دور از گفت‌وگوها پیشرفت داشتند و قرار شد ادامه مذاکرات برای تدوین شیوه‌نامه ترتیبات تعاملات در چارچوب قانون مجلس ادامه یابد.»
روایت عراقچی از مکالمه با دیپلمات‌های ارشد اروپایی
از سوی دیگر در حالی که وزیران امور خارجه سه کشور اروپایی و مسوول سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا در یک تماس تلفنی با وزیر امور خارجه ایران به گفت‌وگو پرداختند، سیدعباس عراقچی به بیان توضیحاتی درباره این مذاکره چندجانبه تلفنی پرداخت و اعلام کرد که در این گفت‌وگوی تلفنی، مواضع جمهوری اسلامی درخصوص سازوکار موسوم به اسنپ‌بک و مسوولیت سه کشور اروپایی و اتحادیه اروپایی در این خصوص تشریح شد. وزیر امور خارجه ایران همچنین با تاکید بر عدم صلاحیت قانونی و اخلاقی این کشورها برای توسل به مکانیسم ماشه، نسبت به عواقب چنین اقدامی هشدار داد. او گفت: «جمهوری اسلامی همانطور که در دفاع از خود مقتدرانه عمل می‌کند، مسیر دیپلماسی را نیز هیچ‌گاه ترک نکرده و برای هر راه‌حل دیپلماتیک که حقوق و منافع مردم ایران را تضمین کند آمادگی دارد.»
عراقچی همچنین در واکنش به تکرار ایده طرف‌های اروپایی برای تمدید قطعنامه۲۲۳۱ با هدف فراهم‌کردن زمان بیشتر برای دیپلماسی تصریح کرد: «این تصمیمی است که اساسا شورای امنیت سازمان ملل متحد باید اتخاذ کند و جمهوری اسلامی ایران در عین اینکه مواضع و دیدگاه‌های اصولی خود را در این‌خصوص دارد، در این فرآیند ورود ندارد.» عراقچی گفت: «در عین حال ایران با دوستان خود در شورای امنیت درخصوص آثار چنین اقدامی و مسیر پیش‌رو، مشورت و تبادل نظر خواهد کرد.» این درحالی بود که سه کشور اروپایی و مسوول سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا نیز در این گفت‌وگوی تلفنی بار دیگر بر آمادگی کشورهای اروپایی برای یافتن یک راه‌حل دیپلماتیک تاکید کردند.
روایت اروپایی‌ها از مکالمه تلفنی با عراقچی
در حالی که ساعتی پس از اتمام مذاکره تلفنی وزیران خارجه ایران و تروئیکای اروپا و مسوول سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا، طرفین اروپایی این مذاکرات در پیام‌هایی جداگانه محور گفت‌وگوهای خود با عراقچی را تشریح کردند، کایا کالاس، مسوول سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا در پیامی که از طریق در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «وزیران خارجه سه کشور اروپایی و سید عباس عراقچی تماس مهمی داشتند. اروپا متعهد به حصول یک راه‌حل دیپلماتیک برای موضوع هسته‌ای است. با نزدیک شدن به ضرب‌الاجل سازوکار ماشه، آمادگی ایران برای تعامل با آمریکا حیاتی خواهد بود. ایران همچنین باید به طور کامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند.»
همزمان یوهان واده‌فول، وزیر امور خارجه آلمان نیز در پیامی با اشاره به این مکالمه تلفنی نوشت: «امروز من، دیوید لمی، ژان نوئل بارو و کایا کالاس با عراقچی درباره برنامه هسته‌ای ایران گفت‌وگو کردیم. ما به مدیران سیاسی خود دستور داده‌ایم که با همتایان ایرانی دیدار کنند.» این دیپلمات ارشد آلمانی اضافه کرد: «ما همچنان به دیپلماسی پایبندیم اما زمان بسیار کوتاه است و ایران باید به‌‌طور جدی به تعامل بپردازد تا از فعال شدن سازوکار ماشه جلوگیری کند. ما به وضوح گفته‌ایم که اجازه نخواهیم داد که سازوکار بازگشت تحریم‌ها بدون حصول یک توافق قابل راستی‌آزمایی و پایدار منقضی شود.» از دیگرسو ژان نوئل بارو نیز در پیامی دیگر در این‌باره نوشت: «به همراه همکارانم دیوید لمی، یوهان واده‌فول و کایا کالاس یک تماس مهم با همتای ایرانی درباره برنامه هسته‌ای و تحریم‌هایی که به دنبال بازاعمال آنها هستیم، داشتم؛ زمان تنگ است.»
ادامه مذاکرات ایران و اروپا در روز سه‌شنبه
در حالی که بعضی از دیپلمات‌های اروپایی از زمان اندک باقیمانده تا فرارسیدن ضرب‌الاجل فعالسازی مکانیسم ماشه سخن گفته و بر لزوم ادامه این مذاکرات تاکید کرده‌اند، طرفین توافق کرده‌اند که دور بعدی این گفت‌وگوها روز سه‌شنبه ۴شهریورماه برگزار شود؛ مذاکراتی که بنابر توافق وزیران خارجه ایران و تروئیکای اروپا و مسوول سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا در سطح معاونان آنان برگزار می‌شود و درنتیجه احتمالا ریاست هیات ایران در این گفت‌وگوها همچون دفعات قبل برعهده مجید تخت‌روانچی و کاظم غریب‌آبادی باشد.
