تداوم حکمرانی قفقازی در زنگزور
جهان‌صنعت – مسعود پزشکیان که نیمروز دوشنبه هفته جاری، در صدر هیاتی عالی‌رتبه متشکل از شماری از وزیران و اعضای کابینه، تهران را به مقصد ایروان ترک کرد تا سفر چندروزه خود را به دو کشور ارمنستان و بلاروس آغاز کند، درحالی بلافاصله پس از ورود به خاک ارمنستان برنامه‌های خود را در نخستین مقصد سفرش آغاز کرد که صبح روز گذشته در یک مراسم استقبال رسمی در ارمنستان شرکت کرد.
استقبال رسمی پاشینیان از پزشکیان در ایروان
رییس‌جمهور ایران که روز دوشنبه با استقبال معاونان نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه ارمنستان وارد ایروان شده بود، صبح دیروز با حضور در محل کاخ ریاست‌جمهوری این کشور در مراسم استقبال رسمی نیکول پاشینیان نخست‌وزیر ارمنستان شرکت کرد. شایان ذکر است که در مراسم استقبال رسمی نیکول‌پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان از مسعود پزشکیان، ابتدا سرود ملی دو کشور نواخته شد و سپس سران دو کشور اعضای هیات‌های عالی‌رتبه همراه را به یکدیگر معرفی کردند.
مهم‌ترین برنامه‌های روز نخست سفر پزشکیان به ارمنستان
محسن حاجی‌میرزایی، رییس‌دفتر رییس‌جمهور صبح دیروز و در حاشیه سفر رییس‌جمهور به ارمنستان به بیان توضیحاتی درباره مهم‌ترین برنامه‌های سفر پزشکیان و هیات همراه به ایروان در نخست این سفر پرداخت و ضمن تاکید بر نزدیکی و قرابت فرهنگی ایران و ارمنستان گفت: «روز دوشنبه جلسه‌ای با ایرانیان مقیم ارمنستان داشتیم و مسائل و مشکلات‌شان را مطرح کردند.» او همچنین با اشاره به بازدید هیات ایرانی از مسجد کبود ایروان گفت: «یکی از مهم‌ترین اقدامات حضور گروهی از تجار ایرانی در ارمنستان است. این گروه گفت‌وگوهایی با بخش‌خصوصی این کشور داشته‌اند و قرار است در نشستی در این خصوص با رییس‌جمهور و نخست‌وزیر ارمنستان و همکاری‌های تجاری بین دو کشور گفت‌وگو کنیم.» رییس‌دفتر رییس‌جمهور ضمن اشاره به رشد تجارت میان دو کشور در سال گذشته، بر لزوم توسعه بیشتر تجارت ایران و ارمنستان تاکید کرد و گفت: «در همکاری‌های تجاری به الگوی تهاتر و توسعه تجارت و فعالیت‌های مرزی بین دو کشور اهتمام خواهیم داشت.» اما درحالیکه موضوع کریدور زنگزور پیشاپیش به‌عنوان مهم‌ترین محور مذاکرات سران دو کشور مورد تاکید قرار گرفته، رییس‌دفتر رییس‌جمهور نیز بر اهمیت این مساله تاکید کرد و گفت: «منطقه قفقاز نباید جایی برای جولان قدرت‌های خارجی باشد، کشورهای منطقه خود می‌توانند مسائل‌شان را حل کنند و ان‌شاءالله با توسعه همکاری‌های اقتصادی و سیاسی شاهد رشد و توسعه مراودات منطقه‌ای خواهیم بود.»
مذاکرات ۲ساعته پزشکیان و پاشینیان پشت درهای بسته
سرانجام حوالی نیمروز گذشته بود که منابع خبری داخلی از برگزاری مذاکرات دوجانبه رییس‌جمهور ایران و نخست‌وزیر ارمنستان خبر دادند؛ مذاکراتی که البته از صبح دیروز و بلافاصله پس از مراسم استقبال رسمی در محل کاخ ریاست‌جمهوری ارمنستان آغاز شد و درحالیکه پیشتر اعلام شده بود مسعود پزشکیان و نیکول پاشینیان قرار است به‌مدت ۲۰دقیقه به‌صورت خصوصی با یکدیگر گفت‌وگو کنند، ساعاتی بعد اعلام شد که این مذاکرات بلاخره پس از قریب به دوساعت به پایان رسیده است؛ خبری که در ادامه از سوی خبرنگار اعزامی سازمان صداوسیما نیز تایید شد. بنابر گزارش خبرنگار صداوسیما، «طولانی‌شدن این مذاکرات به‌خاطر مباحث دوجانبه دو کشور و بحث‌های منطقه‌ای است که باعث شده این مذاکرات و این جلسه خصوصی اینقدر طولانی شود.»
امضای یک بیانیه مشترک و ۱۰ سند همکاری
به هر تفسیر در ادامه برنامه‌های این سفر رسمی، مقام‌های عالی‌رتبه ایران و ارمنستان در راستای ارتقای سطح روابط، یک بیانیه مشترک و ۱۰سند همکاری در عرصه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی و سیاسی امضا کردند. آنطورکه منابع گوناگون رسانه‌ای گزارش داده‌اند، در ادامه برنامه‌های سفر مسعود پزشکیان به ارمنستان، پیش از نیمروز سه‌شنبه، مقام‌های عالی‌رتبه ایران و ارمنستان در حضور سران دو کشور، ۱۰ سند همکاری را در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، گردشگری، صنعتی، آموزشی، راه‌وشهرسازی، هنری و بهداشت و سلامت به امضا رساندند. همچنین رییس‌جمهور ایران و نخست‌وزیر ارمنستان بیانیه مشترک سفر میان دو کشور را امضا کردند.
تاکید پزشکیان بر لزوم تثبیت صلح قفقاز
پزشکیان در ادامه برنامه‌های این سفر در سخنانی که در جریان برگزاری نشست هیات‌های عالی‌رتبه ایران و ارمنستان مطرح کرد، تصمیم بر تداوم رابطه صمیمانه میان دو کشور را باور جدی دولت جمهوری اسلامی دانست و از آمادگی ایران برای تسریع در نهایی‌کردن و انعقاد برنامه راهبردی همکاری‌های بلندمدت فیمابین خبر داد. رییس‌جمهور همچنین با بیان اینکه روابط و همکاری‌های ایران و ارمنستان در همه زمینه‌ها در حال توسعه است، بر ضرورت افزایش مراودات و رایزنی‌های مقامات دو کشور برای رفع موانع و مشکلات تحقق اهداف تعیین‌شده و اجرای اسناد دوجانبه تاکید کرد. پزشکیان تصریح کرد: «اشتراکات عمیق تاریخی، فرهنگی و تمدنی میان ایران و ارمنستان بستر بسیار مساعدی برای تقویت بیش از پیش همکاری‌ها میان تهران و ایروان، بر پایه تلاش برای تامین منافع متقابل است.» رییس‌جمهور همچنین بر ضرورت توجه به دغدغه‌ها، نگرانی‌ها و رعایت ملاحظات جمهوری اسلامی ایران در خصوص تحولات جدید منطقه از جمله امضای تفاهمنامه اخیر میان ارمنستان، جمهوری آذربایجان و آمریکا تاکید کرد و گفت: «ایران همواره خواهان تثبیت ثبات و صلح در منطقه قفقاز بوده و خواهد بود.»
مسعود پزشکیان همچنین ساعتی پس از اتمام این نشست در حساب کاربری شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس(توییتر) در ارتباط با مباحث مطرح‌شده در این نشست توضیح داد و نوشت: «در نشست با نخست‌وزیر ارمنستان تاکید کردم باور دولت جمهوری اسلامی ایران حفظ حاکمیت و تمامیت ارضی ارمنستان و تداوم روابط صمیمانه میان دو کشور است و نگرانی‌های ما در ارتباط با حضور نیروهای ثالث در نزدیکی مرزهای مشترک باید به‌طور کامل برطرف شود.»
تایید رعایت ملاحظات ایران در احداث کریدور زنگزور ازسوی پاشینیان
نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان در این نشست، ضمن ابراز خرسندی از سفر رییس‌جمهور ایران و هیات همراه به کشورش گفت: «ارمنستان همواره نسبت‌به حفظ روابط دوستانه و تاریخی خود با جمهوری اسلامی ایران متعهد بوده و خواهد بود.» پاشینیان در ادامه خاطرنشان کرد: «ایران و ارمنستان ظرفیت‌های متنوع و مکملی دارند که باید آنها را در راستای تامین منافع دو کشور به کار گیریم.» او همچنین با تاکید بر اینکه مرز مشترک با جمهوری اسلامی ایران برای ارمنستان از اهمیت مضاعفی برخوردار است، گفت: «همکاری با ایران در سایه حسن همجواری و حفظ و ارتقای روابط دوستانه، برای ارمنستان اهمیت راهبردی دارد و بدون تردید ملاحظات ایران در احداث کریدور جدید رعایت خواهد شد.» نخست‌وزیر ارمنستان تصریح کرد: «ارمنستان آماده انعقاد سند راهبردی همکاری‌های بلندمدت میان دو کشور است.»
نیکول پاشینیان،نخست‌وزیر ارمنستان در ادامه با حضور در یک نشست مطبوعاتی مشترک با رییس‌جمهور ایران اعلام کرد که اسناد امضاشده اخیر میان ایروان و باکو در آمریکا درواقع فرصت‌های جدیدی برای همکاری‌های ریلی میان ارمنستان و ایران، از جمله از طریق خط ریلی نخجوان- جلفا ایجاد خواهد کرد که به معنای دسترسی ریلی ایران به ارمنستان و در نهایت به دریای سیاه خواهد بود. پاشینیان همچنین گفت که این موضوع کاملا مطابق با پروژه «چهارراه صلح» ارمنستان است. او اعلام کرد که رییس‌جمهور ایران را در جریان جزئیات بیانیه مشترک امضاشده در ۸آگوست در واشنگتن، همچنین توافق صلح برای ازسرگیری روابط میان ارمنستان و آذربایجان با میانجیگری آمریکا قرار داده است. به‌گفته نخست‌وزیر ارمنستان، این روند هدف گشودن چشم‌اندازهای بسیار خوبی برای توسعه اقتصادی در تمام منطقه را دنبال می‌کند. پاشینیان خاطرنشان کرد: «قدردان ارزیابی بی‌طرفانه رییس‌جمهور ایران از این توافق‌ها هستم و از این بابت خرسندم. یکی از توافق‌های مهم ما با آذربایجان پیرامون افتتاح مواصلات مختلف در این منطقه با احترام دوجانبه به حاکمیت ملی، صلاحیت قضایی تمامیت ارضی کشورهاست.» همچنین از نظر پاشینیان، رفع انسداد مواصلات منطقه‌ای باید منجربه پیشرفت گفت‌وگوها میان شرکای ارمنستان شود.
تاکید پزشکیان بر حمایت ایران از تمامیت ارضی ارمنستان
مسعود پزشکیان در بخش دیگری از برنامه‌های سفرش به ارمنستان در نشست مطبوعاتی مشترک با نخست‌وزیر ارمنستان شرکت کرد و در بخشی از سخنانش گفت: «ارمنستان کشور مهمی در همسایگی ایران بوده و تاریخ گواه بر عمق قرابت میان مردمان دو کشور است. وجود مصادیق مشترک فرهنگی میان دو کشور نشان از پیوند دوستی میان ایران و ارمنستان دارد.» رییس‌جمهور با بیان اینکه مرزهای ایران و ارمنستان از گذشته حلقه اتصال میان مردمان بوده، گفت: «از کوه‌های آرارات تا فلات ایران نسیم تاریخ، بوی شعر و موسیقی و مهمان‌نوازی را به سوی هر دو مرز برده است.» او با بیان اینکه ایران، آرامش و رفاه همسایگان خود ازجمله ارمنستان را هم‌راستا با منافع خود می‌داند، تصریح کرد: «همگرایی و توجه به مولفه‌های دوستی مهم‌ترین عامل پایداری امنیت و حرکت در مسیر توسعه‌یافتگی است. ایران با صراحت از تمامیت ارضی ارمنستان حمایت کرده و این سیاست ثابت و بدون تغییر ایران است.» پزشکیان همچنین با بیان اینکه سیاست و حمکرانی در منطقه قفقاز باید قفقازی بماند، تصریح کرد: «برون‌سپاری حل‌وفصل مسائل قفقاز به نیروهای فرامنطقه‌ای موجب پیچیده شدن آن خواهد شد.»
روایت عراقچی از اطمینان‌دهی ارمنستان درباره امنیت ایران
سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه که ازجمله اعضای هیات همراه رییس‌جمهور در این سفر است، با بیان اینکه «مذاکرات جدی بود و ما بحث‌های بسیار جدی داشتیم» گفت: «این مذاکرات هم درخصوص همکاری‌های دو کشور در حوزه‌های اقتصادی بود و هم همکاری‌های فرهنگی میان دو کشور.» او خاطرنشان کرد که همکاری اقتصادی دوکشور بسیار گسترده است و مباحث مرتبط با تجارت، سرمایه‌گذاری و اجرای پروژه‌های فنی و مهندسی را دربرمی‌گیرد. رییس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ادامه داد: «درخصوص بحث‌های مربوط به ترانزیت و راه‌های ترانزیتی و بحث اخیر که در واشنگتن صورت گرفته توضیحات بسیار مبسوطی را طرف ارمنی ارائه کرد و اطمینان‌های لازم را داد که با خط قرمزهای ایران آشنا هستند و به آن توجه کردند و همیشه خواهند کرد و اینکه ارمنستان هیچگاه اجازه نخواهد داد که از خاکش تهدیدی متوجه ایران شود.» عراقچی که با خبرنگار صداوسیما گفت‌وگو می‌کرد، همچنین یادآور شد که «در جریان این سفر توافق شد برای اینکه یک سند جامع همکاری راهبردی بین دو کشور به‌زودی نهایی شود.»
وزیر امور خارجه ایران همچنین در حاشیه این سفر با آرارات میرزویان همتای ارمنستانی خود دیدار و گفت‌وگو کرد؛ دیداری که در آن دو وزیر با اشاره به روابط تاریخی و راهبردی دو کشور، بر اهمیت تدوین سند جامع مشارکت راهبردی دو کشور و گسترش تعاملات در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی تاکید کردند. طرفین در این دیدار ضمن تبادل‌نظر درباره موضوعات منطقه‌ای و بین‌المللی، بر اهمیت تقویت همکاری‌های مشترک در حوزه‌های حمل‌ونقل، تجارت و روابط فرهنگی تاکید کردند.
تاکید پاشینیان بر عدم تغییر مرزها به‌روایت سنایی
همزمان مهدی سنایی، معاون سیاسی دفتر رییس‌جمهور نیز با انتشار توئیتی در حساب کاربری شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس(توییتر) نوشت: «پاشینیان در گفت‌وگوی طولانی و صمیمی با پزشکیان تاکید کرد؛ حفظ روابط خوب با ایران و عدم تغییر مرزها تصمیم قطعی و خطوط قرمز ارمنستان است. پزشکیان نیز با استقبال از صلح به‌صورت شفاف نگرانی‌های ایران را درمورد تفاهم کریدور ابراز کرد.» سنایی که در سال‌های گذشته به‌عنوان سفیر جمهوری اسلامی در مسکو خدمت کرده و به این دلیل به‌خوبی با مسائل منطقه اوراسیا و قفقاز آشنایی دارد، نوشت: «طرح‌های مختلفی نیز برای گسترش روابط طرح و در موردشان توافق شد.» همزمان سیدمهدی طباطبایی معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رییس‌جمهور نیز در توئیتی اعلام کرد: «امضای ۱۱سند توافق و همکاری میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ارمنستان یکی از دستاوردهای سفر رییس‌جمهور پزشکیان به این کشور بود. ارتقای چشمگیر سطح روابط اقتصادی و تضمین امنیت مرزی از ثمرات این سفر است.» او خاطرنشان کرد: «تعمیق دوستی‌ها در چارچوب تقویت سیاست همسایگی، ثمرات بسیاری خواهد داشت.»
