بوی بهبود اوضاع نفت می‌آید
جهان صنعت– تقاضای انرژی جهان تا سال ۲۰۵۰ حدود ۲۳درصد افزایش می‌یابد، در حالی که جمعیت جهان در همین بازه زمانی تنها ۱۸درصد رشد می‌کند. با این حال، تغییر سبک زندگی و افزایش ۲۰درصدی نرخ شهرنشینی، مهم‌ترین عوامل افزایش تقاضای انرژی در جهان تا آن زمان خواهند بود.
گزارش چشم‌انداز جهانی نفت ۲۰۲۵ در دومین روز از نهمین سمینار بین‌المللی اوپک (پنجشنبه ۱۹تیر) رونمایی شد. براساس این گزارش، تقاضای انرژی جهان تا سال ۲۰۵۰ نسبت به سال ۲۰۲۴ میلادی حدود ۲۳درصد افزایش می‌یابد، از سوی دیگر پیش‌بینی می‌شود جمعیت جهانی با رشد تقریبی ۵/۱میلیارد نفری، از ۲/۸میلیارد نفر در سال ۲۰۲۴ به حدود ۷/۹میلیارد نفر تا سال ۲۰۵۰ برسد. این نشان می‌دهد جمعیت جهان حدود ۱۸درصد افزایش خواهد داشت که به‌طور عمده ناشی از رشد جمعیت در کشورهای غیرعضو OECD (سازمان همکاری و توسعه اقتصادی) است.
براساس این پیش‌بینی، جمعیت در سن کار جهان تا سال ۲۰۵۰ حدود ۸۰۵میلیون نفر افزایش یافته و از ۱/۶میلیارد نفر فراتر خواهد رفت. به این ترتیب با وجود رشد ۲۳درصدی تقاضای انرژی و افزایش ۱۸درصدی جمعیت، جمعیت فعال در سن کار تنها حدود ۱۵درصد افزایش خواهد داشت
رشد تقاضای جهانی انرژی با تغییر سبک زندگی
مهم‌ترین عامل افزایش تقاضا برای انرژی تا سال ۲۰۵۰ تغییر سبک زندگی در کشورهای در حال توسعه و اقتصادهای نوظهور است. در این کشورها، شهرنشینی بیشتر و تخمین زده می‌شود تا آن سال، ۶۸درصد از جمعیت جهان، یعنی بیش از ۶/۶میلیارد نفر در مناطق شهری زندگی کنند. این در حالی است که اکنون ۵/۵میلیارد نفر از جمعیت جهان در شهرها سکونت دارند و تا سال ۲۰۵۰ تقریبا ۹/۱میلیارد نفر به شهرها مهاجرت می‌کنند، بنابراین بیشترین تغییر در ساختار جمعیتی جهان تا سال ۲۰۵۰، مربوط به تغییر شیوه زندگی از مدل‌های دیگر به شهرنشینی است.
شهرنشینی تا سال ۲۰۵۰ حدود ۲۰درصد بیشتر می‌شود؛ موضوعی که تا حد زیادی می‌تواند رشد ۲۳درصدی تقاضای انرژی تا میانه قرن۲۱ را توجیه کند. این تغییر به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه و اقتصادهای نوظهور، جهش در تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی را به دنبال خواهد داشت.گزارش چشم‌انداز جهانی نفت ۲۰۲۵ البته در ترسیم آینده برای رشد اقتصادی جهان و کشورهای مختلف کمی محتاط‌تر بوده و این پیش‌بینی را تا سال ۲۰۳۰ منتشر کرده است.
بازار داغ انرژی در اقتصادهای نوظهور
این گزارش تاکید دارد که رشد تولید ناخالص داخلی (میانگین میان‌مدت ۲۰۲۴ تا ۲۰۳۰) در جهان ۹/۲درصد در سال خواهد بود. با این حال رشد اقتصادی در کشورهای OECD (که بیشتر اعضای آن کشورهای توسعه‌یافته هستند) در این بازه زمانی تنها ۷/۱درصد در سال پیش‌بینی شده است. به آن معنا که رشد اقتصادی در کشورهای توسعه‌یافته حدود ۴۰درصد کمتر از سایر کشورها در جهان است. در مقابل اما چین در این مدت رشد اقتصادی ۴/۴درصدی را در سال تجربه خواهد کرد. آفریقا نیز تولید ناخالص داخلی بالاتر از میانگین جهانی خواهد داشت و رشد اقتصادی این قاره ۴/۳درصد در سال برآورد می‌شود.
در میان اقتصادهای نوظهور اما هند بالاترین رشد را به خود اختصاص داده است. اقتصاد هند از سال ۲۰۲۴ تا سال ۲۰۳۰ سالانه ۴/۶درصد بزرگ‌تر خواهد شد، بنابراین بیشترین افزایش تقاضا برای انرژی در کشورهای در حال توسعه و اقتصادهای نوظهور به ثبت می‌رسد و تولیدکنندگان بزرگ انرژی در جهان باید در آینده برای حفظ بازار خود به سمت این کشورها بروند.
با توجه به پیش‌بینی رشد اقتصادی در جهان، میانگین جهانی سرانه تولید ناخالص داخلی از ۲۱۰۰۰دلار در سال ۲۰۲۴ به ۳۷۱۰۰دلار در سال ۲۰۵۰ (به ارزش ثابت سال ۲۰۲۱) افزایش خواهد یافت.
عرضه نفت محدود می‌شود؟
همزمان آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد که با وجود برآوردها درباره مازاد عرضه بازار جهانی نفت ممکن است با محدودیت روبه‌رو باشد زیرا پالایشگاه‌ها برای پاسخگویی به تقاضای سفرهای تابستانی، نرخ عملیاتی خود را افزایش داده‌اند. این آژانس که به کشورهای صنعتی مشاوره می‌دهد، پیش‌بینی کرده که عرضه جهانی نفت در سال جاری میلادی ۲میلیون و ۱۰۰هزار بشکه در روز افزایش می‌یابد؛ رقمی که ۳۰۰هزار بشکه در روز بیشتر از برآورد پیشین است.
در مقابل تقاضای جهانی تنها ۷۰۰هزار بشکه در روز افزایش خواهد یافت که نشان‌دهنده مازاد قابل توجهی در بازارهای جهانی نفت است.
با وجود این تحولات، آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرده که بالا رفتن مقدار بهره‌گیری پالایشگاه‌ها از ظرفیت پالایشی برای پاسخگویی به تقاضای سوخت برای سفرهای تابستانی و تولید برق، عرضه نفت در بازار را محدود کرده و لغو کاهش روزانه ۵۴۸هزار بشکه دیگر از کاهش عرضه داوطلبانه اضافه هشت کشور ائتلاف تولیدکنندگان عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش (اوپک‌پلاس) در ماه آگوست تاثیر چندانی بر کاهش محدودیت‌ها نداشته است. این آژانس در گزارش ماهانه خود آورده است: تصمیم هشت عضو اوپک‌پلاس برای تسریع در لغو کاهش عرضه داوطلبانه، با توجه به عوامل بنیادی محدودتر، نتوانسته بازارها را به‌طور معناداری به حرکت درآورد. در بخش دیگری از گزارش، آژانس بین‌المللی انرژی به افزایش تقاضا در تابستان نیمکره شمالی اشاره و اعلام کرده است که تقاضای نفت به‌طور معمول در فصل تعطیلات افزایش می‌یابد زیرا مردم بیشتر سفر می‌کنند، پروازها افزایش می‌یابد و مصرف سوخت خودروها بالا می‌رود.
منبع: شانا
