همزمانی ریزش جهانی و داخلی
جهان صنعت – بازارهای مالی ایران در اولین روز هفته با نوسانات متقارن در دو بخش طلای داخلی و ارز مرکز مبادله مواجه شدند. در حالی که بازار طلا، تحت‌فشار همزمان کاهش قیمت جهانی اونس و افت نسبی دلار آزاد، شاهد یک ریزش تمام‌عیار بود، نرخ‌ها در مرکز مبادله ارز و طلای ایران در مسیر افزایشی حرکت کردند و نشانه‌هایی از احیای انتظارات تورمی در این بازار رسمی به چشم خورد.
بازار جهانی؛ اونس عقب‌نشینی کرد
قیمت طلا در بازارهای جهانی روز دوشنبه کاهش یافت. این کاهش تحت‌تاثیر خبرهایی از پیشرفت آمریکا در چند توافق تجاری و تمدید مهلت اعمال تعرفه‌های جدید صورت گرفت. این خبرها منجر به کاهش تقاضا برای دارایی‌های امن از جمله طلا شد. براساس داده‌های بازار، هر اونس طلا برای تحویل فوری با ۳/۰درصد افت به ۳۳۲۳دلار و ۷۱سنت رسید. در معاملات آتی بازار آمریکا نیز، هر اونس طلا با همین میزان کاهش در سطح ۳۳۳۲دلار و ۲۰سنت تثبیت شد.
همزمان با این تحولات، شاخص دلار نیز کاهش یافت و نگرانی‌ها از افزایش تورم ناشی از تعرفه‌های تجاری، انتظارات را نسبت به سیاست‌های فدرال‌رزرو تغییر داد. معامله‌گران اکنون انتظار دارند که تا پایان سال، تنها دو کاهش نرخ بهره در آمریکا اتفاق بیفتد. در همین حال، تحلیلگران نسبت به تاثیر تصویب بسته جدید مالیاتی آمریکا هشدار داده‌اند چرا که این بسته ممکن است بیش از ۳تریلیون دلار به بدهی عمومی این کشور بیفزاید.
بازار داخلی طلا؛ فاز اصلاحی آغاز شد
بازار طلا در ایران نیز به این ریزش جهانی واکنش نشان داد. نرخ طلا و سکه در روز دوشنبه با افت قابل‌توجهی مواجه شد؛ به نحوی که هر گرم طلای ۱۸عیار با کاهش ۲۷۴هزار تومانی، به ۷میلیون و ۱۶۲هزار تومان رسید. سکه امامی نیز با افت سنگین ۴میلیون و ۵۹۰هزار تومان، در قیمت ۷۹میلیون و ۸۹۵هزار تومان معامله شد. سایر سکه‌ها نیز از این موج اصلاحی بی‌نصیب نماندند؛ سکه بهار آزادی به ۷۲میلیون و ۷۸۰هزار تومان رسید، نیم‌سکه ۴۴میلیون و ۲۰۰هزار تومان و ربع سکه ۲۵میلیون و ۳۰۰هزار تومان قیمت‌گذاری شدند.
بازار طلا که پس از چند روز تعطیلی در آغاز هفته جدید با فشار عرضه مواجه شده بود، عملا از مرز مقاومتی عبور نکرد و وارد فاز اصلاحی شد. محدوده‌ای که پیش‌تر محل ورود تقاضای هیجانی بود، اکنون با ریزش قیمت مواجه شده و معامله‌گران در حال بازنگری در استراتژی‌های خود هستند.
از منظر فنی، تحلیلگران معتقدند اولین سطح حمایتی در میانگین متحرک ۲۴دوره‌ای قرار دارد که فعلاً جلوی افت بیشتر قیمت را گرفته است. با این حال، اگر فشار فروش ادامه یابد، سطح ۹میلیون و ۲۰۰هزار تومان می‌تواند مقصد بعدی قیمت طلا باشد؛ محدوده‌ای که در گذشته نیز به عنوان سقف کانال نوسان عمل کرده است.
اثر دلار و اونس؛ ۲ عامل همزمان فشار
افت همزمان قیمت دلار در بازار آزاد ایران و کاهش بهای جهانی اونس، دو عامل کلیدی بودند که بازار طلای ایران را وارد فاز اصلاحی کردند. دلار که در هفته گذشته به آستانه ۹۰هزار تومان نزدیک شده بود، روز دوشنبه در سایت‌های رسمی حدود ۸۹هزار و ۳۴۰تومان گزارش شد. این کاهش، در کنار افت اونس، موجب شد رشدهای هفته گذشته به‌سرعت تخلیه شده و فضای بازار به سمت واقع‌گرایی بازگردد.
از دید بسیاری از فعالان بازار، چنین هماهنگی‌ای میان دو بازار کلیدی جهانی و داخلی می‌تواند نشانه‌ای از بازگشت به تعادل نسبی در کوتاه‌مدت باشد؛ مگر آنکه رویدادی سیاسی یا مالی جدید، روند را دچار چرخش کند.
در بازار رسمی چه گذشت؟
در حالی‌که بازار آزاد شاهد کاهش نرخ ارز بود، در بازار رسمی ارز، یعنی مرکز مبادله، قیمت‌ها در مسیری معکوس حرکت کردند. در معاملات اسکناس، نرخ دلار به ۷۱هزار و ۴۱۳تومان رسید که نسبت به روز معاملاتی گذشته، ۱۸۶تومان افزایش را نشان می‌دهد. در بخش حواله نیز، دلار با نرخ ۶۹هزار و ۴۶۸تومان معامله شد که نسبت به چهارشنبه ۱۸۱تومان افزایش یافته است.
یورو نیز در همین بازار با افزایش نرخ مواجه شد. هر اسکناس یورو به ۸۴هزار و ۷۵تومان و حواله آن به ۸۱هزار و ۷۸۵تومان رسید. در معاملات روز چهارشنبه گذشته، این نرخ‌ها به ترتیب ۸۳هزار و ۸۷۳تومان و ۸۱هزار و ۵۸۸تومان بودند.
افزایش قیمت‌ها در مرکز مبادله، در حالی اتفاق افتاده که میانگین موزون نرخ ارز نیز در پایان روز معاملاتی به‌شرح زیر به‌روز شد: دلار ۵۹هزار و ۸۲۲تومان، یورو ۷۰هزار و ۴۲۸تومان، درهم ۱۶هزار و ۲۸۹تومان، یوآن ۸۳۴۹تومان و روبل ۷۶۰تومان. یکی از نکات مهم معاملات ارزی، تثبیت نسبی نرخ حواله‌ها در کانال‌های مشخص است. حواله دلار از ابتدای سال در محدوده ۶۹ هزار تومان و اسکناس دلار در کانال ۷۱هزار تومان نوسان کرده‌اند. با این حال، آخرین داده‌ها نشان می‌دهد نرخ اسکناس در حال فاصله گرفتن از حواله است؛ پدیده‌ای که می‌تواند نشانه‌ای از افزایش تقاضای سفته‌بازی یا انتظارات تورمی جدید باشد.
واگرایی رسمی و غیررسمی
بازار طلا در ایران، در هماهنگی با بازارهای جهانی، فاز اصلاحی قدرتمندی را آغاز کرده که به‌دلیل همزمانی با افت دلار آزاد، شدت بیشتری پیدا کرده است. با این حال، در مرکز مبادله ارز، نرخ‌ها مسیر افزایشی گرفته‌اند و این واگرایی می‌تواند نشانه‌ای از تغییرات در انتظارات سیاستگذار یا فشارهای ناشی از تقاضای رسمی باشد. البته باید به این نکته نیز توجه کرد که افزایش نرخ ارز در بازار رسمی، به ویژه رشد همزمان در بخش اسکناس و حواله، می‌تواند بازتاب‌دهنده عواملی فراتر از عرضه و تقاضای مستقیم باشد. بخشی از این افزایش، ناشی از افزایش انتظارات تورمی در سطح فعالان اقتصادی رسمی است که با دقت نوسانات بازار آزاد را دنبال می‌کنند. همزمان، افزایش فشار هزینه‌ای در بخش واردات کالاهای اساسی و سرمایه‌ای می‌تواند موجب شود تقاضا برای حواله‌ها در مرکز مبادله تقویت شود. در حالی‌که طلا با نشانه‌های اصلاح مواجه شده، بازار ارز همچنان در انتظار تحولات جدیدی در سیاست خارجی و تنظیمات مالی داخلی است.
