ایران و IAEA ؛ تنش‌ها تشدید می‌شود
معلوم نیست چرا صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران از اظهارات گروسی در ستایش از توان و سرعت فعالیت‌های هسته‌ای ایران استقبال کرده و تیتر این گفته‌ها را در سر خط خبرهای رادیو و تلویزیون جای داده است در حالی که ایالات‌متحده و رژیم صهیونیستی آشکارا از موفقیت عملیات موسوم به چکش نیمه‌شب دفاع میکنند و می‌گویند که در اثر حمله جنگنده‌ها و بمب‌افکن‌های آمریکایی و اسرائیلی، ضربه‌های سخت و جبران‌ناپذیری به تاسیسات هسته‌ای ایران در نطنز، فردو و اصفهان وارد آمد و بازگشت به این سطح از توانایی‌های هسته‌ای برای جمهوری اسلامی ایران سال‌ها زمان می‌برد. رافائل گروسی در مصاحبه‌های اخیر خود به ستایش دانش و توان هسته‌ای کشورمان پرداخته و تصریح کرده که ایران ظرف چند ماه دوباره می‌تواند غنی‌سازی اورانیوم را از سر بگیرد و آسیب‌های وارد شده به تاسیساتش را بازسازی کند.
بسیاری از شنوندگان این سخنان مانند صداوسیما و سردبیران خبری‌اش، ساده‌لوحانه این سخنان گروسی را به فال نیک گرفته و آن را ستایش و تمجید از قدرت، دانش و توان عملیاتی دانشمندان و صنعتگران صنعت هسته‌ای ایران تلقی کرده‌اند. در حالی که مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، با این اظهارات در واقع می‌خواهد اروپا، آمریکا و رژیم صهیونیستی را متوجه توان هسته‌ای ایران کند و در مورد کنار گذاشتن IAEA از نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران هشدار دهد. مدیرکل آژانس که رفتارش ابهام‌ها و انتقادهای زیادی را به ویژه از جانب مقامات ایرانی موجب شده، پس از انجام عملیات بمباران فردو و در حالی که ابهام‌هایی در مورد موفقیت این عملیات مطرح شده بود، اصرار می‌کرد که به محل بمباران برود و فعالیت نظارتی آژانس در آن نقطه را به ویژه برای حصول اطمینان از عدم انتشار تشعشعات رادیو اکتیو انجام دهد. در آن هنگام این اصرار عجیب مدیرکل آژانس به تلاش برای انعکاس خرابی‌های فردو به آمریکا و رژیم صهیونیستی و تغذیه اطلاعاتی آنها تعبیر شد و ایران نه فقط با این تقاضا موافقت نکرد و اجازه ورود به گروسی نداد بلکه حتی به بازرسان این نهاد که هم‌اکنون در ایران به سر می‌برند هم اجازه سفر به فردو و بازدید از این مکان را نداده است.
البته اکنون شرایط اندکی تفاوت کرده است. با مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی همکاری‌های فی‌مابین ایران و IAEA تعلیق و دسترسی بازرسان این آژانس به تاسیسات و فعالیت‌های هسته‌ای ایران نیز قطع می‌شود. بلافاصله پس از تصویب این قانون و تایید آن از جانب شورای نگهبان که به ابلاغ آن از سوی مجلس به دولت انجامید، به ویژه اروپایی‌ها و نیز خود آژانس به این قانون و اجرای آن اعتراض کردند. مثلا ماکرون، رییس‌جمهور فرانسه در گفت‌وگوی مستقیم با پزشکیان به صراحت خواستار اجرایی نشدن این قانون شده است.
البته رییس‌جمهور فرانسه که می‌گوید جز اولین افرادی بوده که حمله اسرائیل به ایران را محکوم کرده است، در مکالمه تلفنی با مسعود پزشکیان، این را توضیح نداد که اگر محکوم کردن حمله اسرائیل به ایران از سوی او واقعی بوده، چرا جنگنده‌های فرانسوی در حمایت و دفاع از اسرائیل به شکار موشک‌ها و پهپادها ایرانی می‌پرداخته‌اند؟!
مصوبه مجلس شورای اسلامی درباره محدودسازی و تعلیق همکاری‌های ایران با آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، روابط فی‌مابین کشورمان با این نهاد بین‌المللی را از آنچه بود پیچیده‌تر کرده است در واقع اگرچه هم‌اکنون کارشناسان آژانس در ایران حضور دارند و هنوز برای فعالیت‌های‌شان محدودیتی اعمال نشده اما از آنجا که قانون مذکور برای اجرا به دولت ابلاغ شده است، در آینده‌ای قابل پیش‌بینی مکانیسم و آیین‌نامه اجرایی این قانون تهیه و اعمال خواهد شد و روند تعلیق همکاری‌های ایران و آژانس شروع می‌شود. این امر به ویژه از آن‌رو اهمیت دارد که برخی عکس‌های ماهواره‌ای منطقه سایت غنی‌سازی فردو، هم‌اکنون از فعالیت ماشین‌آلات ساختمانی روی این سایت حکایت می‌کند که نشان دهد، ایران بازسازی این سایت را آغاز کرده است. در این صورت اگرچه روند بازسازی این تاسیسات فعلا در حد آواربرداری و عملیات عمرانی است اما نه فقط آژانس و بالطبع ایالات‌متحده و اسرائیل از جمله و میزان تخریب و نابودی این تاسیسات بی‌اطلاع هستند بلکه از راهبرد و نقشه ایران برای به مدار تولید آوردن این سایت نیز آگاهی ندارند و همین امر ابهام آزاردهنده‌ای را بر آنان تحمیل کرده است. قهر ایران با آژانس و تعلیق فعالیت‌های این نهاد در کشورمان اما ممکن است خطرهایی در بر داشته باشد به ویژه اروپایی‌ها و در رده ارشدتر ایالات‌متحده آمریکا نمی‌خواهند که ایران دوباره به توان هسته‌ای پیشین خود دست یابد. این در حالی است که در ایران دست‌کم رهبران و تصمیم‌گیران چنین می‌پندارند که ضربه‌ای که نابود نکند حتما بر قدرت خواهد افزود. یعنی چون ضربه ایالات‌متحده و رژیم صهیونیستی توان هسته‌ای ایران را نابود نکرده است حتما به قدرت آن خواهد افزود. این‌بار تهران با آگاهی بیشتر و راهبرد دقیق‌تری فعالیت‌های هسته‌ای خود را ادامه خواهد داد چراکه اکنون همه توان آمریکا در نابودسازی تاسیسات زیرزمینی آشکار شده و این کشور دیگر چیز بیشتری برای استفاده و ارائه ندارد.در مقابل اروپایی که هنوز عضو معاهده برجام هستند هشدار می‌دهند که در صورت اصرار ایران به ادامه فعالیت‌های هسته‌ای‌اش عدم همکاری با IAEA، حتما بازگشت تحریم‌های سازمان ملل متحد که به اجرای مکانیسم ماشه موسوم است را آغاز خواهند کرد. در این صورت پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد خواهد رفت و ممکن است روند بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران آغاز شود. به گمان نویسنده، این تهدید چندان ایران را نگران نکرده؛ جدا از اینکه به لحاظ زمانی ممکن است برگزاری نشست اضطراری شورای حکام و تهیه مقدمات گزارش به شورای امنیت برای کشورهای اروپایی ممکن نباشد، احتمال آنکه در شورای امنیت سازمان ملل متحد، روسیه و چین حمایت قاطعی از ایران بنمایند و قعطنامه پیشنهادی را وتو کنند بسیار زیاد است. به ویژه رفتار این دو قدرت جهانی در جریان حمله رژیم صهیونیستی به ایران و سخنانی که نمایندگان روسیه و چین در نشست‌های شورای امنیت به نفع ایران و علیه آمریکا و رژیم صهیونیستی ایراد کردند، امیدوارکننده بوده است. علاوه‌براین تحریم‌هایی که اکنون ایالات‌متحده و اروپا علیه ایران اعمال میکنند به لحاظ وزنی و گستردگی، کمتر از تحریم‌های شورای امنیت نیست و در تهران مقامات می‌پرسند که رفع تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد، جدا از مسائل حقوقی، به لحاظ عملی چه محدودیت‌های بیشتری علیه کشورمان ایجاد می‌کند که هراس‌آور باشد؟ همین مقامات پاسخ می‌دهند که تقریبا هیچ! بنابراین اگر در بدترین حالت مکانیسم ماشه با موفقیت کامل اجرا شود، باز هم گمان نمی‌رود که شرایط کلی معادلات تغییر چندانی پیدا کند.
