جایگاه ایران در بازار جهانی پسته
جهان صنعت– در حالی که پسته، یکی از محصولات باغی محسوب میشود و کشورهایی همچون ایالات متحده و ایران در تولید آن سرآمد هستند، آمارهای سازمان فائو بیانگر این است که در سال ۲۰۲۴، ارزش صادرات پسته در مجموع ۵/۴میلیارد دلار بوده که نسبت به سال ۲۰۲۰ که فروش صادراتی پسته ۷/۳میلیارد دلار بود، ۴/۲۰درصد رشد داشت.
به این ترتیب درآمد کلی صادرات این دانه با بافت نرم و کمی شیرین، در مقایسه با ۱۴/۴میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳، سالانه ۱/۸درصد افزایش یافته است. این در حالی است که گزارشات نشان می‌دهد: تقریبا سه پنجم (۶/۵۹درصد) از پستههای صادراتی جهان، بدون پوسته بودند، در حالی که ۴/۴۰درصد از آنها با پوسته‌های‌شان فروخته میشود.
سازمان فائو می‌گوید: با ارزش‌ترین تامین‌کنند‌گان بین‌المللی پسته شامل کشورهای ایالات متحده آمریکا، ایران، ترکیه، آلمان و بلژیک میشود به نحوی که این پنج تامین‌کننده اصلی، روی هم رفته ۸/۸۷درصد از کل پسته فروخته شده در بازارهای بین‌المللی را در طول سال ۲۰۲۴ به فروش رسانده‌‌اند.
داده‌های آماری نشان می‌دهد: با ارزش‌ترین تامین‌کنند‌گان بین‌المللی پسته شامل کشورهای ایالات متحده آمریکا، ایران، ترکیه، آلمان و بلژیک میشود به نحوی که این ۵ تامین‌کننده اصلی، روی هم رفته ۸/۸۷درصد از کل پسته فروخته شده در بازارهای بین‌المللی را در طول سال ۲۰۲۴ به فروش رسانده‌‌اند. به عبارت دیگر طبق آمارها در سال۲۰۲۴ ایالات متحده با انجام صادراتی به ارزش ۵/۲میلیارد دلار سهمی بیش از ۵۶درصد از کل پسته صادراتی را به خود اختصاص داده و در جایگاه نخست صادرات این محصول باغی قرار گرفته است.
ارزش ۲/۶۶۷میلیون دلاری پسته صادراتی ایران
این در حالی است که در مدت نامبرده ایران نیز به عنوان دومین صادر‌کننده بزرگ پسته صادراتی به ارزش ۲/۶۶۷میلیون دلار رقم زده و سهمی حدود ۱۵درصدی از کل پسته صادراتی را ازآن خود کرده است.
طبق این آمارها ترکیه نیز صادراتی به ارزش ۷/۴۴۴میلیون دلار به ثبت رسانده و با گرفتن سهمی حدودا ۱۰درصدی در جایگاه سوم صادرات قرار گرفته است. این در حالی است که طبق آمارها، آلمان با رقم زدن صادراتی به ارزش ۴/۱۸۳میلیون دلار، بلژیک با ۶/۱۲۱میلیون دلار، هلند با ۸/۶۷میلیون دلار، امارات متحده عربی با ۶۵میلیون دلار، اسپانیا با حدود ۵۲میلیون دلار، چین با بیش از ۵۰میلیون دلار، ایتالیا با ۵۰میلیون دلار، هنگ‌کنگ با ۸/۴۵میلیون دلار، افغانستان با ۵/۳۸میلیون دلار، سوریه با ۷/۲۸میلیون دلار، جمهوری چک با ۱/۲۱میلیون دلار، اردن با ۵/۲۰میلیون دلار، استرالیا با ۳/۱۹میلیون دلار، یونان با حدود ۱۴میلیون دلار، ویتنام: با ۶/۱۰میلیون دلار، فرانسه با ۱۰میلیون دلار و لوکزامبورگ با ثبت صادراتی به ارزش حدود ۹میلیون دلار، در جایگاه‌های بعدی قرار دارند.
به این ترتیب از نظر ارزش، ۲۰ کشور ذکر شده در این فهرست، ۹۹درصد از پستههای صادراتی جهان را در سال ۲۰۲۴ صادر کرده‌‌اند.
نکته قابل تامل اینکه در میان صادرکنندگان برتر، سریع‌‌ترین رشد صادرکنندگان پسته از سال ۲۰۲۳ به این سو به ترتیب عبارتند از: اردن، استرالیا (۶/۱۷۴درصد افزایش)، چین (با بیش از ۱۵۴درصد افزایش) و جمهوری چک) با بیش از ۱۱۳درصد افزایش). از سوی دیگر کشورهایی که کاهش فروش پسته صادراتی خود را تجربه کردند، عبارتند از: امارات متحده عربی (کاهش ۵/۵۱درصدی نسبت به سال ۲۰۲۳)، ویتنام (کاهش ۴/۵۰درصدی)، بلژیک (کاهش ۲/۴۶درصدی)، لوکزامبورگ (کاهش ۵/۳۵درصدی) و سوریه (کاهش ۸/۱۶ درصدی).
کشورهای آسیایی؛ رتبه دوم صادرات پسته
از سوی دیگر طبق آمارها با در نظر گرفتن یک دیدگاه قاره‌‌ای، صادرکنندگان آمریکای شمالی با محموله‌‌هایی به ارزش ۳/۲میلیارد دلار یا ۱/۵۶درصد از کل جهانی، بالاترین ارزش دلاری پسته صادراتی را در طول سال ۲۰۲۴ عرضه کردند. در رتبه دوم، صادرکنندگان آسیا (۳۱ درصد) قرار داشتند و پس از آنها رقبایی در اروپا (۴/۱۲درصد)، اقیانوسیه (۴/۰درصد) عمدتا استرالیا، آفریقا (۰۵/۰درصد) و سپس صادرکنندگان آمریکای لاتین (۰۲/۰درصد) به استثنای مکزیک اما شامل کارائیب قرار داشتند.
از سوی دیگر در بحث واردات پسته نیز آمارهای فائو حاکی از این است که ارزش کلی واردات پسته در سال ۲۰۲۴ به ۵۶/۴میلیارد دلار رسیده که در مقایسه با ۵۸/۳میلیارد دلار برای سال ۲۰۲۳، بیش از ۳/۲۷درصد افزایش یافته است.
واردکنندگان اصلی
داده‌های آماری نشان می‌دهد در حوزه واردات پسته نیز کشورهای چین، آلمان، ایتالیا ترکیه و ویتنام پنج واردکننده اصلی هستند. به طوری که در مدت نامبرده چین وارداتی ۸۶۹میلیون دلاری رقم زده که بیش از ۱۹درصد از کل پسته صادراتی محسوب میشود. همچنین آلمان با صادراتی حدود ۵۶۰میلیون دلار در جایگاه دوم قرار دارد و ایتالیا نیز به عنوان سومین واردکننده بزرگ وارداتی حدود ۳۸۹میلیون دلار ثبت کرده است. این در حالی است که کشورهایی همچون ترکیه با رقم زدن وارداتی به ارزش بیش از ۳۴۲میلیون دلار و ویتنام با وارداتی به ارزش حدود ۲۹۴میلیون دلار در جایگاه چهارم و پنجم قرار دارند.
کشورهای «هند، اسپانیا، بلژیک، هلند، عربستان سعودی، لهستان، فرانسه، امارات متحده عربی، هنگ‌کنگ، بریتانیا، اردن، عراق، مکزیک، و جمهوری چک» در جایگاه‌های بعدی قرار دارند و به این ترتیب کشورهای نامبرده در مجموع حدود ۸۷درصد از پسته وارداتی جهان را در سال ۲۰۲۴ خریداری کردند.
قیمت جهانی پستههای وارداتی با پوست
در این گزارش آمده است: در سال ۲۰۲۴، میانگین قیمت واحد جهانی برای پستههای وارداتی با پوست، ۶۷۱۷دلار به ازای هر تن بود. این معیار دلاری ناشی از کاهش ۷درصدی نسبت به میانگین ۷۲۲۴دلار به ازای هر تن برای سال ۲۰۲۳ است.
