قوانین ارزی کشور، چالش صادرکنندگان
جهان صنعت– شورای گفت‌و‌گو اخیرا به یکی از روزنه‌های امید برای بخش‌خصوصی تبدیل شده است؛ روزنه‌ای که در آن فعالان این بخش می‌توانند دغدغه‌های خود را بیان و راهکار‌های خود را ارائه دهند. یکصدوششمین نشست شورای گفتوگوی دولت و بخش‌خصوصی استان یزد با حضور وزیر دادگستری، جمعی از مسوولان استان و فعالان بخش‌خصوصی به میزبانی اتاق یزد برگزار شد.
به گزارش روابط‌عمومی اتاق یزد، مجتبی دستمالچیان دبیر شورای گفتوگوی دولت و بخش‌خصوصی استان و رییس اتاق یزد در این نشست با اشاره به اینکه همواره شهرها در بستر رودخانه‌ها یا مناطق خوش‌آب‌وهوا شکل می‌گیرد، اظهار کرد: شهر یزد در دل کویر و دور از آب شکل‌گرفته و باوجود محرومیت از حداقل امکانات تنها شهر جهانی است و این دال بر این است که مردمانی زحمتکش دارد که در حدود ۴۰کیلومتر از زمان بنای یزد آب را منتقل کردند تا حداقل نیازهای خود را بر طرف سازند. شهر یزد صنعت نساجی و شعربافی داشته که با اقلیم آن سازگار بوده که این صنعت نیز صبر و قناعت را بافرهنگ یزد عجین کرده است.
وی ادامه داد: تجار یزد در دنیا خوش‌نام هستند و امروز اگر گرفتار برخی مشکلات هستیم اما همچنان به حرکت در مسیر توسعه ادامه می‌دهیم، باز به صبر و تحمل و نجابت مردم یزد بازمی‌گردد. همچنین مردم یزد قدردان و صرفه‌جو هستند و از مشکلات برای خود فرصت می‌سازند و از فرصت‌ها استفاده می‌کنند.
فقر کمی و کیفی منابع تولید آب در یزد
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای یزد نیز در این نشست با اشاره به اینکه استان یزد با وسعت ۷۴هزار کیلومتر مربع ۵درصد از وسعت کل کشور را داراست گفت: این استان متشکل از ۱۲شهرستان با جمعیتی کمتر از یک‌میلیون و ۴۰۰هزار نفر است که ۶۰درصد جمعیت در مرکز استان و شهر یزد ساکن هستند. متوسط بارندگی کشوری ۲۴۸میلی‌متر است اما متوسط بارندگی یزد حدود ۹۵میلی‌متر است. یعنی یزد در حدود یک‌سوم بارندگی کشور بارندگی دارد. سال آبی جاری نیز سال بسیار خشکی است و ۱/۵میلی‌متر بارندگی داشتیم که سال گذشته ۱۴۳میلی‌متر بوده و نسبت به درازمدت منفی ۴۶درصد بارندگی داشته است که نشان دهنده شرایط خشکسالی شدید است. همچنین کاهش ۹۵درصدی بارش برف را داشتیم که در سال گذشته ۱۴کیلومترمربع پوشش برف داشتیم.
جواد محجوبی ادامه داد: همچنین روان‌آب‌ها نیز کاهش داشته و از ۴۰میلیون مترمکعب از سال ۱۳۸۷ اکثر سال‌ها به‌شدت کاهش یافته و از سوی دیگر این مسائل مصادف با افزایش دمای استان است. دمای حداکثر متوسط یزد از ۱۳۷۷ تاکنون ۶/۳۸ بوده که سال گذشته به ۴۱درجه رسیده است و متوسط ۵سال گذشته به ۵/۳۹درجه رسیده بوده است. در واقع ۳درجه افزایش دمای حداکثر داشته و دمای حداقل که در مصرف آب شرب مهم است از ۷/۲۳درجه به ۵/۲۶درجه در سال گذشته رسیده است که باز دمای حداقل نیز ۳درجه افزایش داشته است. سفره‌های آب زیرزمینی نیز ۱۹مورد است که ۱۶مورد مطالعاتی است و افت آب‌های زیرزمینی در متوسط سالانه ملاحظه می‌شود.
محجوبی با بیان اینکه سالانه حدود ۴۰میلیون مترمکعب میزان سفره‌های آب زیرزمینی استان منفی است، اظهار کرد: گذشته از مساله کمیت آب، مساله کیفیت آب نیز بسیار مهم است به عنوان مثال در شهرستان بافق پی‌سی آب به ۱۱ هزار تا رسیده است. در دشت یزد اردکان در ۲۷سال گذشته شوری آب از ۴۵۰۰ به ۵۵۰۰ رسیده است، درواقع ۲۰درصد میزان شوری آب افزایش یافت. دلیل اصلی نیز این بوده که سفره‌ها ورودی و تغذیه بسیار پایینی دارند. همچنین این موارد منجر به فرونشست شده و بیشترین فرونشست در منطقه ابراهیم‌آباد و شمسی رستاق است. همچنین درخصوص وضعیت مصارف آب استان نیز باید گفت در حوزه کشاورزی از ۲۲۰۰حلقه چاه ۱۷۰۰حلقه چشمه و قنات حدود ۷۰۰میلیون مترمکعب آب برداشت می‌شود که از این میزان ۵۵۰میلیون مترمکعب از چاه و مابقی از قنات است و در حوزه شرب و بهداشت نیز ۱۴۸میلیون مترمکعب مصرف آب است و در حوزه صنعت نیز ۶۵میلیون مترمکعب مصرف صنایع است.
مهاجرپذیری و خشکسالی، عوامل کم‌آبی در یزد
وی با اشاره به اینکه مهم‌ترین وظیفه شرکت آب منطقه‌ای استان در حوزه تامین آب شرب است، اظهار کرد: از ۱۴۸میلیون مترمکعبی که برای آب شرب تولید می‌شود ۸۸میلیون مترمکعب از منابع آب زیرزمینی است و ۶۰میلیون مترمکعب از خط اول انتقال آب شرب از کوهرنگ است. از ۸۸میلیون مترمکعبی که از منابع آب زیرزمینی است حدود ۴۰میلیون مترمکعب قابل شرب مستقیم است و مابقی صرفا با اختلاط با خط اول آب کوهرنگ قابل شرب می‌شود. بنابراین محدودیت‌ها و تنگنا‌های بسیاری در تامین آب شرب وجود دارد از جمله بحث تغییر اقلیم و تشدید دوره‌های خشکسالی که منجر به افزایش دمای کمینه شده و نیز بحث مهاجرپذیری که هم مهاجرت ناشی از کار است و هم مهاجرت ناشی از اتباع مجاز و غیرمجاز که منجر به افزایش آب شرب می‌شود. همچنین کیفیت نامناسب و کسری زیاد حجم مخزن آب زیرزمینی منجر به کاهش ظرفیت تولید شده است. مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای یزد با اشاره به اینکه از سال ۹۷ تا سال ۱۴۰۳ حدود ۵۰هزار کد تامین اجتماعی جدید در استان اضافه شده، گفت: در واقع نزدیک به ۱۵۰هزار نفر به مصرف آب شرب استان اضافه شده است. همچنین حدود ۲۰۰هزار نفر نیاز به آب شرب و بهداشت در میان اتباع مجاز و غیرمجاز وجود دارد. به دلیل رطوبت نسبی پایین در استان ناچار باید از کولر آبی استفاده شود و چیزی حدود ۵۰۰هزار کولر آبی در استان وجود دارد که حداقل در ۱۲۰روز سال کار می‌کنند و افزایش دمای کمینه نیز منجر شده که کولر در طول شب نیز روشن باشد که باعث افزایش مصرف آب می‌شود و ۱۸درصد آب شرب برای تبخیر در حوزه سرمایش مردم استان مصرف می‌شود.
وی درخصوص منابع تولید آب شرب استان گفت: درخصوص خط اول تولید آب استان از ۱۲شهرستان ، ۹شهرستان وابستگی مستقیم به خط اول انتقال آب دارند و صرفا شهرستان خاتم و شهرستان هرات از منابع آب محلی استفاده می‌کنند. حتی شهرستان ابرکوه که از خط اول کوهرنگ اتصال ندارد اما از طریق انتقال آب بین حوزه‌ای تامین آب می‌شود و منابع محلی نیز از نظر کمی و کیفی فقیر هستند.
50درصد آب شرب تولیدی استان نیز کیفیت شوری بالای ۳هزار دارد، بنابراین باید اختلاط صورت گیرد. در حوزه کمی نیز در سال‌های گذشته در حدود ۱۵۰حلقه چاه را از دست دادیم. بنابراین برای برنامه‌ریزی بلندمدت برای سال ۱۴۳۰ تمامی منابع محلی در نظر گرفته شده و با فرض همین اقلیم در ۳۰سال آینده تولید آب شرب به ۱۶میلیون متر‌مربع خواهد رسید، با ملاحظه اینکه خط اول انتقال آب کوهرنگ نیز همین میزان آب کنونی را منتقل کند. در حال حاضر ۷۰میلیون مترمکعب از منابع محلی استان و منابع کوهرنگ آب در اختیار داریم اما نیاز آبی ما برای آن افق در حدود ۱۴۰میلیون مترمکعب است. بنابراین خط اول انتقال آب ۷۸میلیون مترمکعب تخصیص شرب برای استان دارد اما آنچه در ۲۵سال اخیر منتقل شده متوسط ۵۶میلیون مترمکعب بوده است. این خط در طول ۲۴سال از سال۹۱ مورد تعرض قرار گرفته است.
یزد در ۳۰سال آینده به ۲۴۰میلیون مترمکعب آب نیاز دارد
محجوبی با بیان این مطلب که برای ۳۰سال آینده باید میزان ۲۴۰میلیون مترمکعب آب برای استان تامین شود، گفت: باز در حدود ۷۰میلیون مترمکعب کمبود آب داریم که براساس دو طرح این کمبود جبران خواهد شد.
طرح اول خط انتقال آب به یزد از سد خرسان۳ است و دو منظوره است برق آبی و آب شرب، این خط ۱۴۰میلیون مترمکعب تخصیص قانونی دارد. خط دوم آبرسانی نیز از خلیج‌فارس به یزد است که با ظرفیت ۲۰۰میلیون مترمکعب است و ۱۰۰میلیون مترمکعب برای کرمان و ۱۰۰میلیون مترمکعب برای یزد است که به نسبت مساوی برای شرب و بهداشت تخصیص گرفته شده است. حدود ۱۷۰همت نیز نیاز مالی این خط است.
گلایه استاندار یزد از سنگ‌اندازی‌ها در مسیر انتقال آب
محمدرضا بابایی، استاندار یزد نیز در این نشست با اشاره به اینکه سد خرسان تا حدودی در مسیر معینی قرار گرفته گفت: اما مرتب به بهانه مطالعات زیست‌محیطی طرح برمی‌گردد و نیاز به همراهی سازمان محیط‌زیست دارد و درخصوص خط دوم نیز انتقال ۲۰۰میلیون مترمکعب آب از دریا به استان‌های کرمان و یزد مصوب شده است؛ آنچه می‌تواند در دولت کمک شود این است که مس سرچشمه متعهد انتقال آب به کرمان شده و از مس سرچشمه تا یزد ۱۷۰کیلومتر فاصله دارد و نیاز به ۲۰ همت بودجه است. بنابراین درخواست داریم که مس سرچشمه این مبلغ ۲۰همت را نیز تقبل کرده و آب را به یزد انتقال دهند. البته این امر نیازمند دستور موکد وزیر دارد ضمن اینکه آنها مالک آب خواهند شد، با توجه به اینکه بزرگ‌ترین صنعت کشور در حال حاضر آب است.
