آتش در خاورمیانه، اضطراب در وال‌استریت
جهان‌صنعت- در پی حمله اسرائیل به ایران و تهدید به ادامه حملات، بازار نفت شاهد جهش قیمتی بود، اما واکنش کلی بازارها هنوز محدود باقی مانده است. با این حال، تحلیلگران هشدار می‌دهند که در صورت تداوم درگیری، احتمال حذف میلیون‌ها بشکه نفت از بازار جهانی وجود دارد که می‌تواند اقتصاد جهانی را با خطر رکود تورمی مواجه کند. وضعیت تاسیسات هسته‌ای ایران، واکنش احتمالی ایران و نقش احتمالی آمریکا از عوامل تعیین‌کننده مسیر آینده درگیری هستند. تهدید ایران به بستن تنگه هرمز نیز می‌تواند به بحرانی‌ترین سناریو تبدیل شود.
احتمال وقوع شوک نفتی بزرگ در پی حمله اسرائیل به ایران
با وجود اینکه قیمت نفت در روز جمعه در واکنش به حمله اسرائیل به ایران به‌سرعت افزایش یافت، واکنش کلی بازار نسبتا ملایم بود. با این حال، خطر وقوع یک شوک بزرگ در حال افزایش است. بنیامین نتانیاهو، اعلام کرد که این حملات «تا زمانی که لازم باشد» ادامه خواهند یافت.
این بدان معناست که ممکن است این درگیری برخلاف بحران‌های ژئوپلیتیکی مشابهی باشد که در آنها قیمت‌ها پس از فروکش کردن تهدید به‌سرعت به حالت عادی بازمی‌گردند. این بار احتمال دارد افزایش بلندمدت قیمت نفت در پیش باشد که می‌تواند آسیب‌هایی به اقتصاد جهانی وارد کند.
برخی استراتژیست‌ها معتقدند که «احتمال وقوع یک شوک بزرگ نفتی در حال افزایش است.» اگر این درگیری همچنان تشدید شود، بین پنج تا بیست میلیون بشکه نفت در روز ممکن است از بازار حذف شود.
در روز جمعه، قیمت نفت ۶درصد افزایش یافت و به ۷۲ دلار در هر بشکه رسید. این رقم پایین‌تر از اوج قیمت‌های امسال در ماه ژانویه است، اما به‌طور قابل‌توجهی بالاتر از بازه معاملاتی اخیر در محدوده پایین ۶۰ دلاری است.
قیمت‌های بالاتر نفت معمولا باعث کند شدن رشد اقتصاد آمریکا و اقتصاد جهانی می‌شوند و می‌توانند تورم را دوباره شعله‌ور کنند.
تاثیرات احتمالی بر بازارهای جهانی
یک شوک نفتی می‌تواند در بازارهای جهانی بازتاب گسترده‌ای داشته باشد. روز جمعه، بازارها به نظر می‌رسیدند که ریسک رکود تورمی را در قیمت‌ها لحاظ کرده‌اند؛ به‌طوری که شاخص سهام کاهش یافت و بازدهی اوراق قرضه بلندمدت افزایش یافت. شاخص S&P 500 در معاملات میان‌روزی ۲/۱درصد افت داشت، در حالی که بازده اوراق خزانه‌داری ۱۰ ساله شش واحد پایه (یا صدم درصد) افزایش یافت. مسیر پیش روی این درگیری به اهداف اسرائیل، واکنش ایران و اینکه آیا ایالات متحده همچنان از مداخله در عملیات نظامی اسرائیل خودداری می‌کند یا خیر، بستگی دارد.
تمرکز تحلیلگران بر تاسیسات هسته‌ای ایران
پس از حمله، تحلیلگران تمرکز خود را بر وضعیت زیرساخت‌های هسته‌ای ایران معطوف کرده‌اند. با وجود حمله صبح جمعه، بخش عمده‌ای از ظرفیت غنی‌سازی ایران همچنان سالم باقی مانده است. به گفته رافائل گروسی، رییس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، حملات اولیه اسرائیل به تاسیسات غنی‌سازی نطنز آسیب وارد کرده‌اند، اما به دو سایت کلیدی دیگر یعنی اصفهان و فردو آسیبی نرسیده است. سایت فردو در عمق زمین قرار دارد و تحلیلگران مدت‌هاست بر این باورند که تنها ایالات متحده توانایی تهدید آن از طریق حمله هوایی را دارد و اسرائیل به‌تنهایی قادر به انجام این کار نیست. یکی از برگ‌های برنده ایران در هرگونه درگیری، تهدید به بستن تنگه هرمز است؛ گلوگاهی حیاتی در مسیر تجارت جهانی. بیش از ۲۰میلیون بشکه نفت در روز، معادل حدود ۲۰درصد مصرف جهانی، از این تنگه عبور می‌کند.ایران تاکنون از این اقدامات خودداری کرده، اما با ادامه عملیات اسرائیل، نمی‌توان این سناریوهای را کاملا منتفی دانست.
