تشکیل صندوق دفاعی مستقل در اروپا

جهان صنعت – کشورهای عضو اتحادیه اروپا با توافق بر سر ایجاد یک صندوق دفاعی ۱۵۰میلیارد یورویی برای تامین مشترک تسلیحات، گام بیسابقهای در مسیر تقویت ظرفیت نظامی مستقل این قاره برداشتند؛ اقدامی که ناظران آن را نشانهای آشکار از تعمیق شکاف راهبردی میان اروپا و ایالات متحده ارزیابی میکنند.
اورسولا فوندرلاین، رییس کمیسیون اروپا روز چهارشنبه با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد: « سازوکار وام دفاعی اتحادیه اروپا موسوم به «سیف» (SAFE) با توافق کشورهای عضو نهایی شد. این اقدام به معنای مسوولیتپذیری بیشتر اروپا در دفاع از خود در جهانی بهطور فزاینده خطرناک است.»
براساس اعلام رسمی کمیسیون اروپا، این صندوق برای تامین تسلیحات در حوزههایی چون دفاع هوایی و موشکی، سامانههای توپخانهای، مهمات، پهپاد و پدافند ضدهوایی، جنگافزارهای سایبری و افزایش تحرکات نظامی طراحی شده و قرار است بخشی از نیازهای راهبردی مشترک کشورهای اروپایی را تامین کند.
به گفته فوندرلاین، این سازوکار در گام نخست با ظرفیت ۱۵۰میلیارد یورو آغاز میشود اما در صورت جذب سرمایه خصوصی و حمایت بانک سرمایهگذاری اروپا، میتواند تا سقف ۸۰۰میلیارد یورو برای بخش دفاعی اروپا تجهیز منابع کند.
به گزارش ایرنا، تحلیلگران تاسیس این صندوق را فراتر از یک ابزار مالی و در واقع نشانهای از تلاش اروپا برای دستیابی به استقلال راهبردی از ایالاتمتحده ارزیابی میکنند؛ بهویژه پس از آنکه کمکهای نظامی آمریکا به اوکراین در نتیجه بنبست سیاسی در کنگره برای ماهها به تعویق افتاد و همزمان، نشانههایی از کاهش تعهدات سنتی واشنگتن در قبال امنیت اروپا بروز کرد.
اتحادیه اروپا اکنون آشکارا در حال بازتعریف نقش خود در تامین امنیت قاره است؛ از بازنگری در قوانین سختگیرانه بدهی عمومی برای مجوز هزینههای نظامی گرفته تا ایجاد صندوق مشترک و حتی بررسی ایجاد ساختارهای عملیاتی مستقل در آینده.
فوندرلاین در یکی از سخنرانیهای اخیر خود تاکید کرده بود: «ما در لحظهای حساس و خطرناک از تاریخ خود هستیم؛ این لحظه اروپاست و باید شایسته آن باشیم.»
در بیانیه رسمی کمیسیون اروپا آمده است که این صندوق بهطور مستقیم در خدمت بازدارندگی در برابر «تهدید احتمالی روسیه» طراحی شده است. در برآوردهای اطلاعاتی اتحادیه اروپا ادعا شده است که روسیه ممکن است تا سال ۲۰۳۰ به سطح آمادگی نظامی برای آغاز یک جنگ دیگر در خاک اروپا برسد.
برخی تحلیلگران اروپایی معتقدند ایجاد این صندوق نه صرفا پاسخی به جنگ اوکراین، بلکه تدارکی برای دورهای بلندمدت از استقلال راهبردی اروپا در جهانی چندقطبی است؛ جهانی که در آن، تکیه صرف به چتر امنیتی آمریکا، بهویژه در دوران ترامپ دوم، دیگر قابل اطمینان نیست.
براساس اسناد موجود، اتحادیه اروپا همچنین به کشورهای عضو اجازه داده است تا در قالب «انعطاف در کسری بودجه»، هزینههای دفاعی خود را بدون نقض قوانین مالی داخلی افزایش دهند؛ اقدامی که پیشتر غیرممکن بود و اکنون بهعنوان چراغ سبز رسمی برای نظامیسازی تدریجی اروپا تلقی میشود.