ویتکاف؛ وزیر خارجه در سایه
جهان صنعت – نشریه آمریکایی آتلانتیک با اشاره به نقش فرستاده ویژه رییس‌جمهور این کشور در مسائلی همچون مذاکرات برای خاتمه دادن به جنگ اوکراین، مذاکرات غزه و مذاکرات جاری بین ایران و آمریکا، او را «وزیر امور خارجه واقعی ترامپ» توصیف کرد.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا هرگز به عنوان فردی قابل پیش‌بینی توصیف نشده اما تصمیم او برای معرفی «استیو ویتکاف»، دوست صمیمی و قدیمی خود به عنوان فرستاده ویژه آمریکا در تقریبا «همه موضوعات مهم در سیاست خارجی آمریکا» بسیاری از کارشناسان و حتی نزدیکان ترامپ را شوکه کرده است.
در ابتدای دولت دوم ترامپ، ویتکاف به عنوان «فرستاده ویژه در امور خاورمیانه» معرفی شد و او مسوولیت مذاکرات بین حماس و رژیم صهیونیستی را بر عهده گرفت. پس از آن، او به عنوان مذاکره‌کننده ارشد آمریکا برای پایان دادن به جنگ اوکراین، به مسکو اعزام شد و تاکنون بیش از چهار مرتبه با ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه دیدار کرده است.
ترامپ اما در همان مرحله متوقف نشد. با وجود انتقاد نئوکان‌ها و بسیاری از جمهوریخواهان ضدایرانی، رییس‌جمهور آمریکا، ویتکاف را مسوول مذاکرات جاری با ایران معرفی کرد و ویتکاف به عنوان مذاکره‌کننده ارشد هیات آمریکایی تاکنون چهار دوره با هیات ایرانی به ریاست سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران مذاکرات غیرمستقیم داشته است.
در همین راستا، نشریه آمریکایی «آتلانتیک» در تحلیلی به قلم «ایزاک استنلی- بکر»، ویتکاف را وزیر خارجه واقعی و در سایه ترامپ معرفی کرده است. بکر نوشت: «ویتکاف به فرستاده ویژه ترامپ در تقریبا همه امور تبدیل شده است. او اسرائیلی‌ها را وادار به پذیرش آتش‌بس با حماس کرد و همین هفته، بدون اطلاع نتانیاهو و با تحت فشار قرار دادن حماس، با آزادی عیدان الکساندر، آخرین اسیر آمریکایی- اسرائیلی زنده در غزه، یک پیروزی تازه کسب کرد.»
این تحلیلگر با اشاره به سابقه غیرسیاسی ویتکاف و فعالیت او به عنوان املاک‌دار نوشت: «تا پیش از چند ماه اخیر، کمتر کسی خارج از نیویورک ویتکاف را می‌شناخت. او اکنون دیپلمات‌های حرفه‌ای آمریکا را گیج کرده و وظایف مارکو روبیو، وزیر امور خارجه فعلی و مشاور موقت امنیت ملی را تحت‌الشعاع قرار داده است. روبیو با یک نقطه ضعف بزرگ وارد این نقش شد: او دوست ترامپ نبود.
بکر افزود: «ویتکاف اما یکی از دوستان قدیمی ترامپ است. او همواره در کنار ترامپ حضور داشته و اکنون ترامپ از دوست خود خواستار حل خطرناک‌ترین مشکلات جهان شده است. ویتکاف که ۶۸سال دارد، از رییس‌جمهور ملایم‌تر صحبت می‌کند اما به همان اندازه مستعد زبان پرطمطراق است. او به من گفت که ما در سوریه موفق خواهیم شد، شما خیلی زود از آن باخبر خواهید شد. ما در لیبی موفق خواهیم شد، شما به زودی از آن باخبر خواهید شد. ما در آذربایجان و ارمنستان، جایی که تقریبا به حال خود رها شده بود، موفق خواهیم شد و در نهایت به یک راه‌حل برای ایران و یک راه‌حل برای روسیه و اوکراین خواهیم رسید.»
طبق نوشته ستون نویس آتلانتیک، ویتکاف برخلاف دیگر دیپلمات‌های آمریکایی و مشابه ترامپ، رهبران ایران و روسیه و دیگران را مذاکره‌کنندگانی باهوش و زرنگ می‌داند و همواره به دنبال بهترین توافق است.
بکر در ادامه مطلب خود با اشاره به نبود هرگونه پیشینه سیاسی در سابقه حرفه‌ای ویتکاف تصریح کرد: ویتکاف هیچ پیشینه رسمی در روابط بین‌الملل ندارد. او همچنین آموزش یا تجربه دیپلماتی ندارد. برای دستیابی به توافق در مورد موضوعات متنوع و پیچیده‌ای مانند جنگ روسیه و اوکراین و برنامه هسته‌ای ایران، او به شدت به شهود، سابقه موفقیتش در مذاکرات املاک و مستغلات و دوستی شخصی‌اش با رییس‌جمهور آمریکا تکیه می‌کند. ستون‌نویس آتلانتیک در ادامه نوشت: «او به من گفت که در ماه‌های اخیر کتاب‌های زیادی خوانده و مستندهای نتفلیکس در مورد درگیری‌های جهانی را تماشا کرده است. او مشابه ترامپ به این باور رسیده است که می‌تواند از فقدان تخصص به نفع خود استفاده کند و در جایی که متخصصان شکست خورده‌اند، موفق شود.»
طبق گزارش بکر، بسیاری از مقامات آمریکا، ازجمله دیپلمات‌های گلچین شده ترامپ به میزان موفقیت ویتکاف و روش‌های او بدبین هستند. با این وجود، ستون‌نویس آتلانتیک نوشت: ویتکاف در فرمول‌بندی کلاسیک هانس مورگنتا، یک واقع‌گراست. ویتکاف به من گفت که دیپلماسی یعنی مذاکره، من تمام عمرم آن را انجام داده‌ام.
بکر در ادامه نوشت: «آنچه ویتکاف در اعتبار دیپلماتیک کم دارد، با اعتماد رییس‌جمهور جبران می‌شود. دستیاران و دیگر متحدان می‌گویند ترامپ به ویتکاف اعتماد دارد زیرا او در تلاشی که رییس‌جمهور به آن احترام می‌گذارد، یعنی کسب سرمایه و ثروت، موفق شده و به این علت که وفاداری او به ترامپ مطلق است.»
