پایان خلوت نمایشگاه صنعت مالی!
نوید خیرخواه– روز گذشته هفدهمین دوره نمایشگاه صنعت مالی (بورس، بانک و بیمه) به کار خود پایان داد؛ رویدادی که با حضور برخی نهادهای مالی و صد البته حضور فعال نهادهای اکثرا بانکی، فرصتی مغتنم برای تبادل نظر و هم‌افزایی میان بازیگران اصلی بازارهای مالی کشور فراهم آورد. این نمایشگاه در شرایط اقتصادی پیچیده و چالش‌برانگیز امروز، با شعار «وفاق مالی، سرمایه ملی» برگزار شد و تمرکز ویژه‌ای بر نقش بخش‌خصوصی و ابزارهای نوین مالی در حمایت از صنایع کوچک و متوسط SMEها داشت. کارشناسان حاضر در این رویداد ضمن تاکید بر اهمیت همکاری‌های میان صندوق حمایت از سرمایه‌گذاری صنایع کوچک، بانک‌ها و بیمه‌ها، بر ضرورت استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه تاکید کردند تا بتوانند به تقویت این بخش حیاتی اقتصاد کشور کمک کنند. با این حال برخی کارشناسان با ابراز نگرانی از کاهش شور و نشاط نمایشگاه نسبت به سال‌های گذشته، وضعیت بازار سرمایه را متاثر از چالش‌های سیاسی، اقتصادی و نهادی دانستند و بر لزوم اصلاحات ساختاری برای ایجاد رشد پایدار در بازار سهام تاکید کردند.
امضای تفاهمنامه با بانک‌ها و بیمه‌ها برای حمایت از SMEها
شاهپور قاسمی، رییس صندوق حمایت از سرمایه‌گذاری صنایع کوچک با حضور در هفدهمین نمایشگاه صنعت مالی (بورس، بانک و بیمه) ضمن تبریک ولادت امام‌هادی (ع)، در خصوص اهداف و برنامه‌های این صندوق در نمایشگاه امسال گفت: نمایشگاه صنعت مالی یکی از بسترهای مهم برای تعامل، هم‌افزایی و تبیین برنامه‌های توسعه‌ای در حوزه مالی کشور است. صندوق حمایت از سرمایه‌گذاری صنایع کوچک همواره در دوره‌های پیشین حضور فعالی داشته و امسال نیز با نگاه قوی‌تر و شفاف‌تر در نمایشگاه شرکت کرده‌ایم. این حضور به‌ویژه با توجه به وظایف جدیدی که طبق اساسنامه اصلاح‌شده به صندوق محول شده برای ما اهمیت دوچندانی دارد.
وی درباره این وظایف جدید خاطرنشان کرد: براساس تغییرات جدید، دو مسوولیت مهم به صندوق واگذار شده است؛ نخست ارائه تسهیلات غیرمستقیم از طریق موسسات مالی و اعتباری و دوم، ورود به حوزه بیمه. این دو وظیفه از منظر نقش‌آفرینی حمایتی، ما را بر آن داشت که با اطلاع‌رسانی موثر در این نمایشگاه، خدمات جدید خود را به فعالان صنعت معرفی کنیم.
قاسمی با اشاره به شعار محوری نمایشگاه امسال با عنوان «وفاق مالی، سرمایه ملی» تصریح کرد: این شعار کاملا همسو با دغدغه‌ها و فرمایشات رهبر معظم انقلاب و ریاست محترم‌جمهوری است. اما آنچه این‌بار مورد تاکید قرار گرفته، وفاق در بعد مالی است؛ وفاقی که در شرایط خاص کشور، با وجود تحریم‌ها و تورم، بیش از پیش به آن نیاز داریم. دیگر تردیدی نیست که دولت به‌تنهایی قادر به تامین کامل نیازهای مالی صنایع کشور نیست و اینجاست که مشارکت بخش‌خصوصی به‌ویژه در قالب ابزارهای نوین مالی مثل بازار سرمایه، بانک‌ها، تامین مالی جمعی، فکتورینگ و تامین مالی زنجیره‌ای اهمیتی حیاتی پیدا می‌کند.
وی در ادامه با اشاره به خدمات صندوق در ماه‌های اخیر گفت: از جمله مسوولیت‌های پیشین ما، ارائه ضمانتنامه به صنایع کوچک بوده و همچنان نیز این خدمت با قدرت ادامه دارد. یکی از مهم‌ترین چالش‌های صنایع کوچک، ناتوانی در تامین وثایق برای دریافت وام از بانک‌ها و موسسات مالی است. صندوق حمایت از سرمایه‌گذاری صنایع کوچک با نگاه حمایتی، فرآیند صدور ضمانتنامه را تسهیل کرده تا این صنایع بتوانند به منابع مالی مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند.
رییس صندوق در ادامه افزود: در حوزه تامین مالی جمعی نیز صندوق ما با صدور ضمانتنامه برای پلتفرم‌های سرمایه‌گذاری، به اطمینان‌بخشی به سرمایه‌گذاران کمک کرده است. در سال گذشته، دست‌کم پنج پلتفرم موفق به اخذ ضمانتنامه از صندوق شدند که این اقدام موجب افزایش مشارکت مردم در تامین مالی صنایع کوچک شد. ما این روند را در سال‌جاری هم با جدیت دنبال خواهیم کرد.
وی در خصوص برنامه‌های تازه صندوق در حوزه تسهیلات توضیح داد: در حوزه تسهیلات، رایزنی‌ها و مذاکرات موثری با بانک‌های مختلف در جریان است تا بتوانیم از طریق مدل‌های اهرمی، منابع مالی صندوق را با منابع بانکی تجمیع کرده و قدرت تسهیلات‌دهی خود را افزایش دهیم. این مدل تلفیقی به ما اجازه می‌دهد تا خدمات مالی گسترده‌تری را در اختیار واحدهای تولیدی و صنعتی کوچک قرار دهیم.
قاسمی همچنین به دستاوردهای نمایشگاه اشاره کرد و گفت: این نمایشگاه بستری مناسب برای مذاکره و انعقاد تفاه‌نامه‌های همکاری بود. طی روزهای اخیر، تفاهمنامه‌ای با بانک دی در همین حوزه منعقد کردیم و امروز(دیروز) نیز پیش از این نشست موفق شدیم با بانک سینا به توافق برسیم، همچنین مذاکراتی با دو یا سه شرکت بیمه‌ای در جریان است تا در حوزه بیمه که از وظایف جدید ما محسوب می‌شود، زمینه‌های همکاری مشترک فراهم شود.
بهترین عملکرد را برای سال آتی ارائه می‌دهیم
محسن والی، عضو هیات‌مدیره صندوق حمایت از سرمایه‌گذاری صنایع کوچک در حاشیه هفدهمین دوره نمایشگاه صنعت مالی ضمن قدردانی از برگزارکنندگان این رویداد، نمایشگاه را فرصتی مغتنم برای هم‌افزایی میان ارکان نظام مالی و بخش تولیدی کشور ارزیابی کرد و گفت: واقعیت این است که نمایشگاه امسال با توجه به شرایط اقتصادی کشور و نیاز فزاینده به پیوند منسجم‌تر میان نظام بانکی، مالی، و صنایع داخلی، بستر بسیار مناسبی برای تبادل ایده‌ها و گسترش همکاری‌ها فراهم کرده است.
انسجام و همبستگی‌ای که در حال شکل‌گیری میان این بخش‌هاست، می‌تواند در بلندمدت به یک زنجیره قدرتمند تبدیل شود که هر حلقه‌ای از آن بخشی از بار توسعه را به دوش می‌کشد.
وی در ادامه تاکید کرد: پیام این نمایشگاه باید فراتر از غرفه‌ها و بروشورها به فضای واقعی اقتصاد کشور منتقل شود. ما در صندوق حمایت از سرمایه‌گذاری صنایع کوچک، با تیمی پرتلاش و رویکردی نوآورانه، در تلاشیم تا از تمام ابزارهای مالی نوین برای حمایت از صنایع کوچک استفاده کنیم. این صندوق بنا به ذات ماموریت خود، به‌عنوان یک حلقه واسط میان صنایع کوچک-که به‌جرات می‌توان گفت بیش از ۸۰درصد صنایع کشور را تشکیل می‌دهند – و نظام پولی و مالی کشور عمل می‌کند. باور ما این است که حل مشکلات ساختاری و تامین مالی این صنایع تنها با چنین نهادهایی امکان‌پذیر است.
وی در پاسخ به سوالی درباره بازخورد صندوق از نمایشگاه امسال خاطرنشان کرد: اگر بخواهم یک پیام روشن به شما و همه فعالان اقتصادی بدهم، این است که نام صندوق حمایت از سرمایه‌گذاری صنایع کوچک را به‌خاطر بسپارید و آن را ثبت و ضبط کنید. ما در حال ورود به فازهای جدیدی از خدمات و پروژه‌های کاربردی هستیم که در آینده‌ای نزدیک، جایگاه صندوق را به‌عنوان یک پیشران واقعی در حوزه حمایت از SMEها تثبیت خواهد کرد. این اتفاقات، به‌هیچ‌وجه تصادفی نیست بلکه کاملا منطبق با سیاست‌های کلان کشور، به‌ویژه فرمایشات رهبر معظم انقلاب در نامگذاری امسال به‌عنوان سال «سرمایه‌گذاری برای تولید» است. مردم، یعنی همین صنایع کوچک.
والی همچنین درباره اقدامات صندوق در زمینه حل چالش ناترازی انرژی و حرکت به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر گفت: یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که صنایع کوچک با آن مواجه هستند، ناترازی انرژی و هزینه‌های بالای تامین برق است. صندوق ما در این زمینه نیز با نگاه حمایتی وارد عمل شده و با همکاری وزارت نیرو، سازمان ساتبا، صندوق توسعه ملی و وزارت کشور، طرح‌هایی را در حوزه نیروگاه‌های خورشیدی تدوین و عملیاتی کرده‌ایم. هدف ما این است که در هر استان، متناسب با نیاز و الگوی مصرف صنایع کوچک، مدلی بومی طراحی کنیم که این صنایع بتوانند بخشی از انرژی خود را از طریق سرمایه‌گذاری مستقیم، بازار سرمایه و مکانیسم‌های مشارکتی تامین کنند.
وی تاکید کرد: صندوق نه‌تنها به‌عنوان نهاد مالی حمایتی بلکه به‌عنوان هماهنگ‌کننده و طراح زنجیره‌ای از مشارکت‌ها عمل می‌کند تا بازیگران مختلف اعم از بخش خصوصی، دولت، نهادهای مالی و بیمه‌ای را در کنار هم قرار دهد. این هماهنگی‌ها کلید موفقیت در پروژه‌های تامین انرژی، به‌ویژه در مناطق کم‌برخوردار خواهد بود.
در پاسخ به پرسشی درباره چشم‌انداز فعالیت صندوق در سال۱۴۰۴، والی گفت: ما به‌جای ارائه اعداد خام و شاید نادقیق ترجیح می‌دهیم عملکرد خود را در خروجی‌ها نشان دهیم اما آنچه با اطمینان می‌توانم بگویم این است که چشم‌انداز بسیار روشنی پیشروی صندوق قرار دارد. تیمی که امروز در این صندوق مشغول به فعالیت هستند، با تلاش بی‌وقفه توانسته‌اند شبکه گسترده‌ای از همکاری‌ها را در سطوح مختلف نهادهای مالی، بانکی، بیمه‌ای و حاکمیتی شکل دهند و ما مطمئنیم که ثمرات این تلاش‌ها در سال آینده به‌صورت محسوس قابل مشاهده خواهد بود.
وی در پایان افزود: من قولی به شما می‌دهم؛ سال آینده در همین نقطه، ان‌شاءالله مجدد با شما گفت‌وگو خواهیم کرد و خروجی عملکرد صندوق فراتر از تمام پیش‌بینی‌هایی خواهد بود که امروز در ذهن دارید. این نتیجه‌ای است که با کار مستمر، انگیزه بالا و باور به ماموریت حمایت از صنایع کوچک حاصل خواهد شد.
صنعت نیروگاهی، گزینه سرمایه‌گذاری بلندمدت
عرفان کاظم‌زاده، کارشناس سرمایه‌گذار، در گفت‌وگو با روزنامه جهان‌صنعت در حاشیه هفدهمین نمایشگاه صنعت مالی(بورس، بانک و بیمه) با اشاره به وضعیت کنونی این رویداد و همچنین شرایط فعلی بازار سرمایه اظهار داشت: واقعیت این است که نمایشگاه امسال نتوانست آن شور و نشاط مورد انتظار را به‌ویژه در میان فعالان بازار مالی ایجاد کند. به نوعی شاید بتوان گفت، این نمایشگاه نه‌تنها صنعتی که برخی منتظر بودند بلکه حتی بازتاب مناسبی از بازار مالی کشور نیز نبود. من شخصا انتظار داشتم با توجه به شرایط موجود، نمایشگاه کم‌رمق باشد اما شدت کم‌تحرکی و استقبال نه‌چندان چشمگیر، فراتر از حد تصورم بود.
وی افزود: این وضعیت تا حد زیادی به شرایط کلی بازار و التهابات موجود در شاخص کل بورس مرتبط است. بازار سرمایه در هفته‌ها و ماه‌های اخیر تحت تاثیر مجموعه‌ای از عوامل سیاسی، اقتصادی و نهادی قرار گرفته که موجب شده تا فضای اطمینان و اعتماد سهامداران کاهش یابد.
کاظم‌زاده درباره تحولات اخیر بازار سرمایه گفت: موج‌های مثبت ناشی از برخی اخبار، مثل پیشرفت‌های مذاکرات و توافقات، در کوتاه‌مدت توانست فضای بازار را کمی بهتر کند و شاخص را بهبود بخشد اما به نظر می‌رسد این تاثیرات بیشتر جنبه موقت و مقطعی دارند. اصولا تغییرات بنیادی و ساختاری در متغیرهای کلان اقتصاد مانند نرخ بهره، سیاست‌های قیمت‌گذاری دستوری و حمایت‌های واقعی از صنایع هنوز رخ نداده و تا زمانی که این مسائل حل نشوند، نمی‌توان انتظار رشد پایدار و قابل اتکا در بازار سهام داشت.
وی در ادامه با تاکید بر نقش سیاست‌های اقتصادی کلان در تعیین جهت بازار گفت: همانطور که شاهدیم اخبار مثبت و منفی همچنان نقش اصلی در تغییرات روزانه بازار را بازی می‌کنند و این بدان معناست که روند واقعی اقتصاد هنوز نتوانسته به صورت مستقیم به بازار منتقل شود.
کارشناس سرمایه‌گذار در پاسخ به این سوال که در وضعیت فعلی سرمایه‌گذاران باید به کدام دارایی‌ها توجه کنند، اظهار داشت: پیشنهاد من همواره بر ترکیب هوشمندانه دارایی‌ها استوار است. به این معنا که هر فرد بسته به درجه ریسک‌پذیری خود باید سبد سرمایه‌گذاری متعادلی داشته باشد. برای افراد ریسک‌گریز، سهم بیشتری از دارایی‌ها باید به طلا و پول نقد اختصاص یابد تا امنیت بیشتری احساس کنند اما اگر سرمایه‌گذار تمایل دارد ریسک بیشتری بپذیرد و نسبت به بهبود شرایط اقتصادی و اصلاح سیاست‌ها خوش‌بین است، باید وزن بیشتری به سهام شرکت‌هایی بدهد که از این تحولات بهره‌مند خواهند شد.
وی خاطرنشان کرد: یکی از تفاوت‌های اصلی بازار امروز با سه،چهار ماه گذشته این است که دیگر شرایط به گونه‌ای نیست که بتوان هر سهمی را خرید و انتظار سود معقول داشت. اکنون انتخاب سهام مناسب دشوارتر شده و تاکید بر بنیادهای قوی شرکت‌ها بسیار مهم‌تر است. در این میان هنوز شرکت‌های ارزنده‌ای در صنایع مختلف وجود دارند که می‌توان روی آنها سرمایه‌گذاری کرد.
وی درباره جذابیت صنایع مختلف گفت: اگرچه اخیرا جذابیت برخی صنایع مانند سیمان کمی کاهش یافته اما افزایش نرخ‌ها در صنعت خودرو، موقعیت آن را برای سرمایه‌گذاری بهتر کرده و می‌تواند شرکت‌های زیان‌ده را به سودآور تبدیل کند، همچنین در صنعت سیمان شرکت‌هایی وجود دارند که هنوز به دلایل بنیادی نتوانسته‌اند به ارزش واقعی خود برسند و فرصت‌هایی در این حوزه باقی مانده است.
کاظم‌زاده درباره صنعت فولاد گفت: با وجود برخی ابهامات، هنوز چند شرکت فولادی با پتانسیل بالا وجود دارند که باید مورد توجه قرار گیرند. انتخاب سهم‌های مناسب در این صنعت همچنان امکان‌پذیر است.
وی در ادامه به صنعت نیروگاهی به عنوان یکی از صنایع مورد علاقه شخصی خود اشاره کرد و افزود: نگاه من به صنعت نیروگاهی کاملا بلندمدت است. بحران‌های فعلی ناترازی انرژی که به‌ویژه در حوزه برق وجود دارد، دیگر فقط یک چالش اقتصادی نیست بلکه به یک بحران امنیتی برای کشور تبدیل شده است. این صنعت سال‌ها تحت فشار سیاست‌های نرخ‌گذاری دستوری و محدودیت‌های دولتی بوده اما به نظر می‌رسد سیاستگذاران قصد دارند مدارا و همراهی بیشتری با آن داشته باشند.
وی تاکید کرد: سودهای تحقق‌یافته شرکت‌های نیروگاهی در سال گذشته نسبت به گذشته از کیفیت بهتری برخوردار بوده و افزایش اسپرد و بهبود نرخ خوراک، شرایط را برای رشد این صنعت فراهم کرده است. با توجه به کمبود برق و مشکلات تامین انرژی انتظار می‌رود دولت در سال‌های آتی حمایت جدی‌تری از این صنعت انجام دهد تا این بخش بتواند جایگاه واقعی خود را بازیابد.
وی درباره اعتراضات سرمایه‌گذاران به صندوق‌های اهرمی و نقش سازمان بورس اظهار داشت: قطعا هیچ مدیری بدون خطا نیست و هر صندوق سرمایه‌گذاری ممکن است در تصمیمات خود اشتباهاتی داشته باشد اما من موافق این ادعا نیستم که دلیل اصلی شرایط منفی بازار، صرفا مدیریت صندوق‌های اهرمی یا اقدامات سازمان بورس باشد.
پارامترهای مختلفی بر بازار اثر منفی گذاشته است
اردلان عزیززاده، کارشناس بازار سرمایه در حاشیه هفدهمین دوره نمایشگاه صنعت مالی در گفت‌وگو با روزنامه جهان‌صنعت با اشاره به وضعیت کنونی این نمایشگاه اظهار داشت: متاسفانه امسال نمایشگاه نسبت به دوره‌های گذشته به‌ویژه سال‌های ۹۸ و قبل‌تر، شور و شوق همیشگی را ندارد و حضور فعال نهادهای مالی کمرنگ‌تر از همیشه است. بخش قابل توجهی از نهادهای مالی که انتظار می‌رفت حضور داشته باشند، در این دوره غایب هستند و این مساله بدون شک به فضای کلی بازار و شرایط فعلی بازمی‌گردد.
وی تاکید کرد: بازار سرمایه کشور پس از رخدادهای سال۹۹، با بحران عمیق اعتماد روبه‌رو شده است و همین موضوع باعث شده تا فرصت‌های ارزشمندی مانند برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی نتوانند آنطور که باید در بازسازی اعتماد عمومی موثر باشند. این نمایشگاه می‌توانست سکویی برای بازگرداندن اعتماد به بازار سرمایه باشد اما متاسفانه هنوز از این ظرفیت به شکل مطلوب بهره‌برداری نشده است.
عزیززاده افزود: امیدوارم با بهبود اطلاع‌رسانی و حضور پررنگ‌تر نهادهای مالی در دوره‌های بعدی، شاهد ارتقای سطح کیفیت و اثربخشی این نمایشگاه‌ها باشیم.
وی در پاسخ به سوالی درباره وضعیت فعلی بازار سرمایه گفت: بازار سرمایه اکنون با چند چالش اساسی روبه‌رو است که فضای ریسک سیاسی به ویژه مرتبط با روند مذاکرات با آمریکا، مهم‌ترین آنها به شمار می‌رود. این ابهامات سیاسی همچنان فشار روانی بر بازار وارد می‌کند و سرمایه‌گذاران را در حالت انتظار و تردید قرار داده است.
عزیززاده تاکید کرد: علاوه بر مسائل سیاسی، نرخ بهره بالا به یکی از معضلات بزرگ بازار سرمایه و صنعت تبدیل شده است که آثار مخرب آن بر عملکرد شرکت‌ها و جذابیت سرمایه‌گذاری قابل انکار نیست. امیدواریم که دولت آینده به ویژه وزیر اقتصاد و بانک مرکزی، توجه ویژه‌ای به این موضوع داشته باشند چراکه صنایع کشور در شرایط فعلی تحت فشارهای سنگینی هستند.
این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: مشکلات همیشگی بازار سرمایه از جمله قیمت‌گذاری دستوری همچنان پابرجاست و یکی از عوامل مهم کاهش انگیزه سرمایه‌گذاری و تضعیف بازار است.
در بخش دیگری از گفت‌وگو، وی درباره اولویت‌های سرمایه‌گذاری در شرایط فعلی بازار گفت: اگرچه برخی ممکن است به سمت دارایی‌هایی مانند طلا، دلار یا درآمد ثابت بروند اما با توجه به تجربیاتم و فعالیت مستمر در بازار سرمایه، همواره تمایل و تورش ذهنی من به سمت سهام است.
وی افزود: در این میان با توجه به اینکه در مجموعه ما صندوق سرمایه‌گذاری در صنعت سیمان فعال است، من نگاهی ویژه به این صنعت دارم. صنعت سیمان نسبت به دیگر بخش‌ها از چالش‌های قیمت‌گذاری دستوری در امان است و به دلیل تجارت آزاد در بورس کالا، شرایط رقابتی سالم‌تری دارد.
عزیززاده تاکید کرد: در سال‌های اخیر شاهد رشد و پیشروی قابل‌توجه این صنعت بوده‌ایم و امیدواریم این روند در سال جاری و سال‌های آینده نیز ادامه یابد و عملکرد مثبتی از این بخش کسب کنیم.
