همنشینی پزشکیان و پارلماننشینان در پاستور

جهان صنعت – بعدازظهر یکشنبه همین هفته بود که سخنگوی فراکسیون اقلیت مجلس دوازدهم که به عنوان فراکسیون مستقلین ولایی نیز شناخته میشود، از دیدار اعضای این فراکسیون با رییسجمهور خبر داد. مهرداد لاهوتیبائوج که از زمان آغاز به کار مجلس هشتم تاکنون به جز یک بازه زمانی چهار ساله که به دوره فعالیت مجلس یکدست اصولگرای یازدهم مربوط است، همواره در پارلمان حضور داشته و هماکنون نیز بهعنوان نماینده لنگرود و البته سخنگوی فراکسیون اقلیت در مجلس حضور دارد، با اشاره به برنامهریزی و هماهنگیهای انجامشده میان این فراکسیون و دفتر رییسجمهوری گفته بود که «اعضای فراکسیون مستقلین ولایی روز دوشنبه با رییسجمهور دیدار خواهند کرد». دیداری که آنطور که پایگاه اطلاعرسانی دولت در گزارش صبح روز گذشته خود اعلام کرد، ظاهرا بالاخره در ساعات پایانی شامگاه دوشنبه برگزار شده و حدود ۳۰نفر از نمایندگان مجلس نیز در آن شرکت کردهاند؛ همانطور که لاهوتی در سخنان بعدازظهر روز یکشنبه خود توضیح داده بود، بحث و گفتوگو با رییسجمهور درباره آخرین وضعیت مذاکرات هستهای و همچنین برخی دیگر از مسائل مهم روز و راهکارهای برونرفت مشکلات اقتصادی کشور ازجمله مهمترین محورهای مورد بحث در این نشست بود.
پشتپرده دیدار پزشکیان و فراکسیون حامی دولت
آنچه در جریان برگزاری این دیدار اعضای فراکسیون اقلیت مجلس و رییسجمهور مورد نظر و توجه ناظران قرار گرفت، یکی این بود که در روزها و هفتههای گذشته بار دیگر زمزمههایی درخصوص استیضاح یکی، دو نفر از وزیران کابینه ازجمله وزیر راه و شهرسازی و وزیر نیرو به گوش رسیده و دیگری آنکه قریب به سه ماه پس از استیضاح و برکناری عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد دولت پزشکیان با رای عدم اعتماد مجلس، هنوز رییسجمهور گزینه پیشنهادی خود برای تصدی این وزارتخانه را به مجلس معرفی نکرده و در نتیجه اداره این وزارتخانه کلیدی زیرنظر سرپرست، با انتقاد برخی از نمایندگان مواجه شده است. شرایطی که ظاهرا باعث شده هم شخص رییسجمهور و هم محسن اسماعیلی که معاون امور پارلمانی جدید رییسجمهور است، به صرافت این بیفتند تا مگر با فراهم کردن شرایط دیدار و گفتوگو با طیفی از نمایندگان همسو با دولت، به نحوی این فضای انتقادی علیه دولت را که هر روز بیش از پیش نمایندگان مخالف دولت را متحدتر و منسجمتر مقابل وزیران و اعضای کابینه قرار میدهد، به نحوی مدیریت کنند.
کدام فراکسیون حامی دولت؟!
زمزمه شکلگیری فراکسیون اقلیت مجلس دوازدهم از روزهای آغاز به کار این مجلس، یعنی همان روزهایی که مسعود پزشکیان نیز یکی از نمایندگان مجلس تازهتاسیس بود، به گوش رسید. جالب آنکه وقتی بالاخره این فراکسیون تشکیل شد و فهرستی از اعضای شناختهشدهترش در اختیار رسانهها قرار گرفت، روشن شد شخص رییسجمهور کنونی که آن زمان یکی از نمایندگان تبریز در پارلمان بود نیز یکی از آن نمایندگانی بود که به عنوان اعضای هیات موسس فراکسیون در تاسیس این تشکیلات سیاسی درونپارلمانی نقشآفرین بوده اما واقعیت آن است که این تنها مسعود پزشکیان نبود که چندی بعد با تشکیل دولت جدید، از مجلس و متعاقبا این فراکسیون خارج شد.
چند روزی بیشتر تا پایان اردیبهشتماه۱۴۰۳ نمانده بود که غلامرضا نوریقزلجه، نماینده وقت بستانآباد در مجلس دوازدهم با اشاره به پایان رقابت برای کرسیهای مجلس دوازدهم اعلام کرد که «در مرحله دوم انتخابات مجلس دوازدهم، تعداد ۱۳نفر از نامزدها با مشی مستقلی به مجلس دوازدهم راه یافتند» و در نتیجه «شمار اعضای فراکسیون در حال تاسیس نمایندگان مستقل به عدد ۱۰۰نفر نزدیک شد.» نوریقزلجه که در هفتههای بعد، با رای همین نمایندگانی که به فراکسیون اقلیت پارلمان پیوسته بودند، رسما به عنوان رییس فراکسیون مستقلین ولایی معرفی شد، گفته بود: «امیدها برای تشکیل یک مجلسی که بتواند با جدیت تمام مطالبات مردمی را پیگیری کند، افزایش یافته است.» او اما نهتنها در آن روزهای پایانی اردیبهشتماه ۱۴۰۳ نسبت به آنچه ظرف چند روز بعد رقم خواهد خورد، بیاطلاع بود؛ حادثهای که منجر به سقوط بالگرد ریاستجمهوری و درگذشت ابراهیم رییسی و متعاقبا برگزاری انتخابات زودهنگام ریاستجمهوری شد. انتخاباتی که ظرف چند هفته پس از سانحه بالگرد رییس دولت سیزدهم برگزار شد و مسعود پزشکیان به عنوان پیروز آن انتخابات، به ریاستجمهوری رسید. این در حالی بود که چندی بعد، وقتی نوبت به تشکیل کابینه رسید، نام غلامرضا نوریقزلجه و یکی دیگر از اعضای فراکسیون اقلیت به عنوان وزیران پیشنهادی در اختیار مجلس قرار گرفت و آنچنان که میدانیم، هم نوریقزلجه و هم آن نماینده دیگر که احمد دنیامالی، نماینده وقت انزلی و وزیر کنونی ورزش و جوانان باشد، بهعنوان وزیران پیشنهادی پزشکیان در معرض داوری همکاران پیشینشان در مجلس دوازدهم قرار گرفتند، هر دو نیز موفق به کسب رای اعتماد از مجلس دوازدهم شده و به دولت چهاردهم پیوستند.
به جز مسعود پزشکیان که به عنوان منتخب ملت در انتخابات ریاستجمهوری و جهت اداره قوه مجریه از مجلس دوازدهم خارج شد و غلامرضا نوریقزلجه و احمد دنیامالی که به عنوان وزیران جهاد کشاورزی و ورزش و جوانان این فراکسیون را ترک کردند، دستکم یک نفر دیگر نیز با خروج از مجلس و پیوستن به دولت، ناخواسته منجر به کاهش قدرت و نفوذ فراکسیون اقلیت شد و او کسی نبود جز عبدالکریم حسینزاده، نماینده اصلاحطلب نقده و اشنویه در مجالس نهم، دهم و دوازدهم که چند ماه پس از آغاز به کار دوره دوازدهم مجلس، با نظر رییسجمهور به عنوان معاون رییسجمهور در امور توسعه روستایی و مناطق محروم کشور منصوب شد تا عملا نخستین شهروند اهل سنتی باشد که رسما به عضویت دولت جمهوری اسلامی درآمده است. این اقدام مهم و مثبت پزشکیان اما چنانکه اشاره شد، همزمان منجر به کاهش اقتدار فراکسیونی شد که به نحوی پشتوانه دولت در پارلمان بود و شاید به همین دلیل بود که در ماههای بعد، وقتی بالاخره نخستین استیضاح مجلس دوازدهم علیه وزیران دولت چهاردهم کلید خورد، عبدالناصر همتی که وزیر اقتصاد پزشکیان بود، در مقابل خیل مخالفان دولت قرار گرفت و با رای این طیف از نمایندگان عمدتا اصولگرا از عضویت دولت خارج شد.
تلاش رییسجمهور برای جلب اعتماد مجلس
حال در شرایطی که به نظر میرسد همان طیف از نمایندگان اصولگرای مخالف دولت خود را برای استیضاح و برکناری دستکم یک وزیر دیگر کابینه پزشکیان آماده میکنند، رییسجمهور نیز دست به کار شده تا مگر با دیدار و گفتوگوی چهره به چهره با اقلیت حامی خود در پارلمان، زمینه انسجام بیشتر این طیف از نمایندگان و متعاقبا ثبات کابینه خود را فراهم کند. احتمالا همین انگیزه نیز باعث شد رییسجمهور در بخشی از سخنانش، مشخصا از لزوم همکاری و تعامل با پارلمان و پرهیز دولت از هرگونه اقدام و رفتار جناحی تاکید کرد.
مسعود پزشکیان که در همان نخستین جملاتش در دیدار با اعضای ارشد فراکسیون اقلیت مجلس از تعامل گسترده دولت با مجلس سخن گفت، در ادامه با تاکید بر اینکه «لازمه تحقق پیشرفت و توسعه، دستیابی به زبان مشترک و حرکت بر مدار شاخصهای روشن در تعاملات میان قواست»، تصریح کرد: «دولت وفاق ملی طی ۹ماه گذشته، بیش از تمامی دولتهای پیشین با نمایندگان محترم مجلس نشست، گفتوگو و تعامل داشته و این روند همدلانه، با جدیت استمرار خواهد یافت؛ در مسیر خدمت، هیچ تفاوتی میان دولتمردان و نمایندگان مجلس قائل نیستیم.» رییسجمهور با تاکید بر رویکرد مردممحور دولت ادامه داد: «دولت در هر اقدام و تصمیمی در سطح کلان، خود را متعهد به مشارکت و اقناع مردم میداند و هیچ تصمیمی بدون در نظر گرفتن افکار عمومی و جلب همراهی جامعه اتخاذ نخواهد شد.» رییس دولت وفاق ملی همچنین با اشاره به نگاه کرامتمحور دولت در قبال مردم تصریح کرد: «هیچگونه رفتار و اقدام سلبی در مواجهه با مردم در دستور کار دولت نیست و تمام تلاش ما آن است که مردم احساس کنند این دولت برای خدمت به آنها آمده، نه برای منافع شخصی یا جناحی.» رییسجمهور در بخش دیگر سخنانش در دیدار با اعضای شاخص فراکسیون اقلیت مجلس، آموزههای دینی مبنیبر برابری انسانها فارغ از نژاد، مذهب و قومیت را برای دولت الهامبخش و از شاخصههای مهم حکمرانی دانست و خاطرنشان کرد: «تمام اقشار ملت ایران، فارغ از قومیت، نژاد، مذهب و باور، از حقوق برابر برخوردارند و دولت خدمترسانی بیتبعیض به همه شهروندان را وظیفه قطعی خود میداند.»
گزارش پزشکیان به فراکسیون اقلیت درباره مذاکرات
در حالی که بیتردید مهمترین دستورکار دولت در روزها و هفتههای گذشته بحث مذاکره با ایالات متحده بوده، پزشکیان در دیدار با اعضای ارشد فراکسیون اقلیت مجلس، این طیف از نمایندگان را در جریان روند پیشرفت مذاکرات نیز قرار داد و تاکید کرد: «این مذاکرات در هماهنگی کامل با مقام معظم رهبری صورت خواهد گرفت و منویات ایشان چراغ راه ما در این مسیر خواهد بود، زندگی و معیشت ملت را به مذاکرات گره نزدهایم و نخواهیم زد. در مذاکرات ما به هیچوجه از اصول خود عقبنشینی نمیکنیم و در عین حال تنش هم نمیخواهیم.»
توجه ویژه رییسجمهور به دغدغههای نمایندگان
پزشکیان در ادامه سخنانش در این نشست برخی از مهمترین دغدغههای نمایندگان ازجمله نگرانیهای پارلماننشینان درخصوص وضعیت معیشتی شهروندان، مباحث مربوط به آموزش و پرورش و البته بحران ناترازی انرژی را مورد تاکید و توجه ویژه قرار داد. او با اشاره به بحران ناترازی بهویژه در حوزه انرژی گفت: «رفع این ناترازیها مستلزم زمان، خردجمعی و کار کارشناسی است.» رییسجمهور خاطرنشان کرد که «تاکنون جلسات متعددی با صاحبنظران موافق و منتقد برگزار شده و دیدگاههای آنان در سیاستگذاریهای دولت در این زمینه لحاظ شده است». پزشکیان همچنین با اشاره به رویکرد دولت در حوزه آموزش و پرورش، بر ضرورت تحقق عدالت آموزشی تاکید کرد و گفت: «مصمم به ساخت مدارس در مناطق فاقد مدرسه، تجهیز مراکز آموزشی و اصلاح شیوههای تدریس هستیم.» او گفت: «در این مسیر، مشارکت مردمی جلب شده و انتظار میرود نمایندگان مجلس نیز در این امر خطیر یاریگر دولت باشند.» رییسجمهور یادآور شد: «دانشآموزان امروز سرمایه و آیندهساز فردای کشورند و اگر امروز از آموزش صحیح و تربیت اصولی فرزندانمان غفلت شود، فردا برای جبران این عقبماندگی بسیار دیر خواهد بود.»
پزشکیان همچنین با تاکید بر اینکه مسوولیت ریاستجمهوری را امانتی الهی برای خدمت به مردم میداند، خاطرنشان کرد: «برای خدمت به مردم و کشور، سختیها و محدودیتهای فراوان این مسوولیت را پذیرفتهام و مسوولیت و قدرت، جز به عنوان فرصتی برای گرهگشایی از مشکلات مردم، برای من هیچ جذابیتی ندارد.» او در پایان سخنانش به دشواریهای پیشروی اصلاح امور کشور اشاره کرد و گفت: «طبعا در شرایط کنونی، اصلاح مشکلات به سادگی ممکن نیست اما با همدلی، خردجمعی و همراهی مردم و نمایندگان، این مسیر دشوار نیز طیشدنی خواهد بود.»