نشانه‌هایی از سکون سرمایه‌گذاری
سید‌پوریا موسوی، کارشناس بازار سرمایه
در روزهایی که بازار سرمایه بیش از همیشه به آرامش و عقلانیت نیاز دارد، رویدادهای اخیر، چه در سطح تصمیمات اقتصادی و چه در لایه‌های رفتاری سرمایه‌گذاران، بار دیگر اهمیت تحلیل بنیادی و توجه به واقعیت‌های اقتصادی را برجسته کرده‌اند. گزارش تازه منتشرشده درباره نرخ خوراک و سوخت شرکت‌های پتروشیمی که با عددی پایین‌تر از برآوردهای فرمولی اعلام شده، یکی از مهم‌ترین نشانه‌های سیاستگذاری حمایتی در این بخش است؛ اقدامی که می‌تواند به بهبود حاشیه سود بسیاری از شرکت‌های اوره‌ساز و متانول‌ساز منجر شود و فضای تحلیل را از انتظارات کلی و سیاست‌زده به سمت عدد و واقعیت بازگرداند.
نرخ خوراک بهار۱۴۰۴ برای پتروشیمی‌ها ۱۰هزار تومان اعلام شده در حالی که براساس فرمول‌های موجود و محاسبات بازار، این نرخ می‌توانست تا حدود ۱۱۲۰۰تومان نیز برسد، همچنین نرخ سوخت نیز به ۶۶۲۰تومان کاهش یافته است. این تفاوت حدود ۱۰درصدی در نرخ خوراک، بسته به الگوی مصرف و ساختار هزینه هر شرکت، می‌تواند اثر قابل‌توجهی بر سودآوری آنها داشته باشد. شرکت‌هایی همچون شپدیس، شیراز، خراسان و شفن که در گزارش‌های ماهانه خود نرخ‌های خوراک و سوخت بسیار بالاتری را لحاظ کرده بودند، حالا با واقعیتی روبه‌رو هستند که ۱۵تا ۲۵درصد بهبود در نرخ ورودی‌هایشان را نوید می‌دهد. این اتفاق نه‌تنها می‌تواند باعث رشد سودآوری در دوره‌های پیش‌رو شود بلکه فرصتی است برای تجدیدنظر در تحلیل‌ها و توجه بیشتر به جذابیت بنیادی این نمادها.
این تغییرات مثبت در بخش واقعی بازار در بستری رخ می‌دهد که وضعیت روانی و رفتاری سرمایه‌گذاران همچنان شکننده است. دیروز در آخرین روز معاملاتی هفته، با وجود ارزش معاملات پایین و ادامه رکود نسبی در مشارکت عمومی، حدود ۷۶درصد نمادها در محدوده مثبت بسته شدند. این موضوع علاوه‌بر تاثیر عوامل بنیادی، از برگشت تقاضا در صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز نشات گرفت. پس از دوره‌ای طولانی از حباب‌های منفی و بی‌اعتمادی نسبت به ابزارهای مالی بازار، اکنون صندوق‌های اهرمی و صندوق‌های سهامی شاهد افزایش تقاضا و کاهش حباب منفی بودند؛ تغییری که اگرچه شکننده است اما می‌تواند آغازی برای بهبود تدریجی اعتماد عمومی باشد.
با این حال واقعیتی که نمی‌توان نادیده گرفت کاهش شدید فعالیت در میان سهامداران است. بسیاری از کدهای معاملاتی پس از شوک جنگی اخیر از بازار خارج شده‌اند یا مشارکتی در خرید و فروش ندارند. حتی نشانه‌های این سکون رفتاری را می‌توان در کاهش بازدید کانال‌های تلگرامی بورسی و بی‌میلی عمومی به دنبال‌کردن اخبار بازار مشاهده کرد. رکودی که امروز در بازار سرمایه دیده می‌شود، بازتابی از همان رکودی است که در سطح کل اقتصاد نیز در حال گسترش بوده و به نظر می‌رسد آثار کامل آن در ماه‌های آینده خود را نشان خواهد داد.در چنین فضایی توصیه به سرمایه‌گذاری بلندمدت بر سهام بنیادی، با قیمت مناسب و نسبت سود تقسیمی بالا، تنها راه محافظت از سرمایه و آرامش ذهنی است. در شرایطی که ابهام‌ها بالاست، نقدینگی ضعیف شده و اخبار گوناگون فضای تصمیم‌گیری را مخدوش می‌کنند، پناه‌بردن به اصول اولیه سرمایه‌گذاری می‌تواند موثرترین استراتژی باشد.
در پایان نکته‌ای را نیز باید به فضای عمومی گفت‌وگو پیرامون بورس اختصاص داد. آنچه امروز در شبکه‌های اجتماعی دیده می‌شود، نه گفت‌وگویی سازنده بلکه اغلب واکنش‌هایی تند، سطحی و بعضا پرخاشگرانه به هر اظهارنظری است. این فضای مسموم باعث شده حتی تحلیلگران و فعالان رسانه‌ای بازار نیز از اظهارنظر در مورد روندها فاصله بگیرند. ما در فردانامه، راهی دیگر را برگزیده‌ایم: تمرکز بر تحلیل‌های بنیادی و ساختاری، به‌دور از هیاهوی لحظه‌ای. شاید زمان آن رسیده که همه با هم برای بازسازی این فضا تلاش کنیم؛ بازسازی اعتمادی که بدون آن هیچ رونقی پایدار نخواهد بود.
