نجات پرتفوی با ۵ ابزار کلیدی

میثم ابوالقاسمی ، مدیر سرمایه‌گذاری سبدگردان سهم ‌آشنا

وضعیت فعلی بازار سرمایه ایران، تحت‌تاثیر مجموعه‌ای از عوامل کلان شامل نرخ بهره، انتظارات تورمی، تحولات سیاسی داخلی و خارجی، وضعیت نقدینگی در کشور و نوسانات شاخص بورس قرار دارد. به همین دلیل، در چنین شرایطی چیدمان هوشمندانه پورتفوی سرمایه‌گذاری از اهمیت خاصی برخوردار است چراکه تنها با یک ترکیب متعادل و هدفمند می‌توان هم ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش داد و هم به بازدهی معقول دست یافت. برای سرمایه‌گذاران خردی که افق میان‌مدت دارند و از سطح ریسک‌پذیری متوسطی برخوردارند، لازم است ترکیب سرمایه‌گذاری به‌گونه‌ای طراحی شود که پنج‌دسته دارایی مختلف را در خود جای دهد.

دسته اول شامل سهام بنیادی ریالی و دلاری است؛ به‌این‌صورت که سهم‌های دلاری مانند نمادهای صادرات‌محور در گروه‌های پتروشیمی، فلزات اساسی و معدنی به‌عنوان سپری در برابر تورم و نوسانات نرخ ارز ایفای نقش می‌کنند، درحالی‌‌که سهم‌های ریالی مثل شرکت‌های فعال در صنعت غذایی، دارویی یا بیمه‌ای می‌توانند در مواجهه با رکود اقتصادی یا سیاست‌های کنترل ارزی، اثر خنثی‌کننده‌ای داشته باشند و در این میان، اولویت با شرکت‌هایی است که نسبت قیمت به سود(P/E) پایینی دارند، گزارش‌های سه‌ماهه قابل قبولی ارائه داده‌اند و از منظر تکنیکال در محدوده‌های حمایتی محکمی قرار گرفته‌اند. دسته دوم شامل صندوق‌های قابل معامله(ETF) مختلط یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام و اوراق کم‌ریسک است که به‌‌ویژه برای افرادی مناسب هستند که دانش یا زمان کافی برای تحلیل مستقیم سهام ندارند و توصیه می‌شود عملکرد تاریخی این صندوق‌ها در دوره‌های رشد و اصلاح بازار بررسی شود.

دسته سوم را اوراق با درآمد ثابت یا صندوق‌های درآمد ثابت تشکیل می‌دهند که از یک‌سو با ایجاد بازدهی سالانه حدود ۳۰ تا ۳۵‌درصد و از سوی دیگر با حفظ نقدشوندگی بالا و ثبات قیمتی نسبی، به کنترل ریسک کلی پرتفوی کمک می‌کنند و می‌توانند فشار روانی ناشی از افت‌های موقت بازار را کاهش دهند. در ادامه، دسته چهارم به سرمایه‌گذاری در طلا یا صندوق‌های مبتنی‌بر طلا اختصاص دارد که پوششی قابل‌اعتماد در برابر تورم و ریسک‌های سیستماتیکی همچون تنش‌های سیاسی یا جهش‌های نرخ ارز به‌شمار می‌روند و برخلاف طلای فیزیکی، نه‌تنها از ریسک نگهداری مبرا هستند بلکه نقدشوندگی بالاتری نیز دارند. در نهایت، دسته‌پنجم وجه نقد یا همان نقدینگی آزاد است که می‌تواند در دوران اصلاح یا بازارهای منفی به‌‌عنوان ابزاری برای شکار فرصت‌های ارزان‌قیمت عمل و نقش مثبتی در کاهش ریسک ورود ایفا کند. درخصوص میزان تخصیص منابع به هریک از این پنج‌دسته، لازم است ضمن در نظر گرفتن سطح ریسک‌پذیری افراد، چند اصل کلیدی مورد توجه قرار گیرد؛ از جمله اینکه تنوع دارایی‌ها(Diversification) باید به‌صورت هوشمندانه انجام تا از تمرکز بیش از حد بر یک صنعت یا سهم خاص اجتناب شود، همچنین ضروری است که در بازه‌های زمانی مشخص (مثلا هر سه‌ماه) پورتفو مورد بازبینی و تنظیم مجدد قرار گیرد (ری‌بالانس دوره‌ای) و در نهایت انتخاب سهم‌ها باید با توجه به حجم معاملات، ورود پول هوشمند و پتانسیل ضدتورمی آنها صورت گیرد تا بخشی از پرتفوی همیشه در برابر تورم چه از طریق طلا و چه با سهام دلاری مصون بماند.