معاملات جهانی فولاد کمرمق شد
جهان صنعت– بازارجهانی سنگآهن و فولاد درحالی هفتهای کمرمق و نزولی را پشت سر گذاشت که کاهش تقاضا در چین رشد عرضه جهانی و افت حاشیه سود فولادسازان مسیر قیمتها را تحتفشار قرار داده است. تازهترین ارزیابیها نشان میدهد همزمان با افزایش ذخایر بنادر چین کاهش تولید و تعطیلیهای فصلی در واحدهای فولادی و معاملات در اغلب بازارهای آسیایی و منطقه CIS نیز با ثباتی شکننده و حجم پایین دنبال میشود؛ روندی که بهنظر میرسد با نزدیکشدن به تعطیلات سال نو میلادی تشدید خواهد شد. مائده مزینانی، تحلیلگر بازار در ارزیابی هفتگی خود از آخرین وضعیت بازارهای سنگآهن و فولاد اعلام کرد: شاخص سنگآهن در هفته گذشته با اندکی کاهش همراه شده است. قیمتها از محدوده حدود ۱۷دلار پایینتر آمده و معاملات فیوچرز در بورس دالیان و سنگاپور نیز کاهش قیمت را ثبت کردند. مزینانی دو عامل اصلی این افت را «ضعف تقاضا در چین» و «افزایش عرضه جهانی» عنوان کرد و افزود: بررسی سطح ذخایر بنادر چین در کنار رشد واردات و کاهش حاشیه سود کارخانههای فولاد نشان میدهد که بازار همچنان با فشار سمت عرضه مواجه است. روند بازار برای سههفته آینده نیز میتواند به کاهش ملایم ادامه پیدا کند هرچند قیمتها همچنان بالاتر از کف سال۲۰۲۴ قرار داشته و برای صادرکنندگان جذاب ارزیابی میشوند.
بازار سنگآهن در مسیر نزولی
این تحلیلگر بازار در ادامه با اشاره به شاخص سوآپ سنگآهن عنوان کرد: قیمت عیار ۶۲درصد CFR چین که در اوایل دسامبر حدود ۱۰۷دلار بود اکنون به حدود ۱۰۶دلار رسیده است. ساختار قیمتی برای دوتا سهماهه نخست۲۰۲۶ نیز همچنان بکواردیشن ملایمی را نشان میدهد و محدوده ۱۰۰تا۱۰۲دلار میتواند بهعنوان کف کانال قیمتی مدنظر قرار گیرد؛ موضوعی که ضعف فاندامنتالهای بازار در سال۲۰۲۶ را تایید میکند. مزینانی ادامه داد: انتظار میرود روند تولید فولاد چین در سال آینده کاهشی باشد درحالیکه عرضه سنگآهن بهتدریج افزایش پیدا میکند؛ چه از سمت پروژه سیماندو و چه از سمت عرضهکنندگان بزرگی مانند استرالیا و برزیل. تنها در ماه نوامبر صادرات برزیل به ۵/۳۴میلیونتن رسیده که نسبت به سالگذشته ۳درصد افزایش داشته است. به گفته این تحلیلگر، سطح ذخایر بنادر چین در هفته منتهی به ۵دسامبر به ۴/۱۴۲میلیونتن رسیده که بالاترین میزان از اواخر فوریه است و نشان میدهد واردات چین در ماه نوامبر با رقم ۵/۱۱۰میلیونتن حدود ۸درصد نسبت به سال قبل افزایش داشته است.
فصل سرد واحدهای فولادی چین را خاموشتر کرد
مزینانی با اشاره به وضعیت تقاضا اظهار کرد: در چین حاشیه سود فولادسازان با کاهش مواجه شده و همین امر موجب شده خریدها عمدتا محدود به نیاز فوری باشد. تعمیرات دورهای و تعطیلی برخی واحدهای تولیدی بهدلیل شرایط فصلی نیز همچنان بر بازار اثرگذار بوده و موجب محدودشدن فعالیتهای تولیدی در بخش فولاد شده است. تحلیلگر بازار در تشریح آخرین تحولات بازار بیلت و محصولات طویل فولادی در چین و منطقه آسیا اعلام کرد: طی هفته گذشته قیمت بیلت تانگشان روندی کاهشی داشته و نرخ آن به حدود ۲هزارو۹۵۰یوآن رسیده است. بهگفته او، قیمت بیلت صادراتی چین نیز در محدوده ۴۳۴تا۴۳۵دلار FOB شنیده شده است. باتوجه به کاهش قابلتوجه تولید چدن خام (Pig Iron) طی هفته گذشته تقاضا برای مواداولیه نیز محدود باقی مانده است.
ثبات نسبی نرخها در جنوب شرق آسیا
مزینانی با اشاره به وضعیت بازار جنوب شرق آسیا توضیح داد: قیمت بیلت در این منطقه تقریبا ثابت مانده و تغییر چشمگیری در نرخها مشاهده نمیشود. بیلت اندونزی طی معاملات اخیر در سطح ۴۳۷دلار معامله شده و تنها کاهشهای جزئی نسبت به دورههای قبل در بازار منطقه دیده میشود. این تحلیلگر بازار ادامه داد: در حوزه محصولات طویل قیمت میلگرد شانگهای طی هفته گذشته با کاهش همراه شد و به ۳هزارو۱۸۰یوآن معادل حدود ۴۸۵دلار FOB رسید. قیمت وایرراد چین(قیمت میلگرد کلاف) نیز در حدود ۴۶۴دلار ثبت شده و کاهشهای خفیف یکتا۳دلاری در این زنجیره قابل مشاهده است. مزینانی در بخش دیگری از گزارش خود به وضعیت بیلت در بازار CIS پرداخت و گفت: در این بخش نیز تغییر جدی در قیمتها دیده نمیشود. تغییرات اخیر قیمت اسکرپ(قراضه آهن و فولاد) در ترکیه طی هفتههای گذشته موجب بهبود نسبی معاملات در این کشور شده بود اما روند بازار دوباره نزولی شد و قیمت اسکرپ ترکیه برای ماه دسامبر به ۵/۷۱دلار کاهش یافته است.
ثبات شکننده در بازار بیلت
وی روند کلی بازار بیلت و محصولات طویل را باثبات همراه با فشارهای نزولی ملایم توصیف کرد و تاکید داشت که محدودیت تقاضا و نوسانات مواداولیه همچنان بازیگران اصلی جهتدهنده به قیمتها هستند. این تحلیلگر بازار در تشریح آخرین وضعیت بازار اسلب اظهار کرد: در بازار آسیایی ثبات نسبی قیمتها همچنان ادامه دارد و نرخ اسلب در محدوده حدود ۴۴۰دلار معامله میشود. در حوزه دریای سیاه نیز قیمتها بدون تغییر محسوس نسبت به هفته گذشته حوالی ۴۲۰دلار گزارش شده است. وی با اشاره به محدودبودن حجم معاملات اسلب افزود: طی هفته گذشته معاملات زیادی در این بخش ثبت نشده و بازار با احتیاط بیشتری پیش میرود. مزینانی در ادامه به چشمانداز هفتگی بازارهای جهانی اشاره کرد و گفت: بهطور کلی انتظار میرود با نزدیکشدن به تعطیلات سال نو میلادی و کریسمس حجم معاملات در اغلب مناطق جهان با کاهش همراه باشد. تحلیلگر بازار درباره وضعیت بازار ایران نیز توضیح داد: در بازار داخلی نوسانات نرخ ارز و تغییر و تحولات مربوط به کارتهای بازرگانی همچنان بخش قابلتوجهی از فعالیتهای صنعت را تحت فشار قرار داده است. با این حال امیدواریهایی نسبت به بهبود شرایط و احتمال افزایش قیمتها در ادامه وجود دارد.
جهان وارد عصر فولاد مسوولانه شد
کارخانه Big River Steel متعلق به شرکت U.S. Steel با دریافت نخستین گواهینامه جهانی «فولاد مسوولانه» نقطه عطفی در مسیر گذار صنعت فولاد به تولید سبز رقم زد؛ گواهینامهای که نهتنها عملکرد سایت تولیدی بلکه زنجیره تامین، سطح کربنزدایی و استانداردهای زیستمحیطی-اجتماعی را همزمان ارزیابی میکند و اکنون به معیار تازه رقابت در بازار جهانی فولاد تبدیل شده است.
در سپتامبر۲۰۲۴ شرکت فولاد ایالاتمتحده (United States Steel Corporation) با نام اختصاری U. S. Steel اعلام کرد که کارخانه Big River Steel واقع در ایالت آرکانزاس موفق به دریافت اولین گواهینامه فولاد مسوولانه (ResponsibleSteel- Certified Steel) در کل جهان شده است. این دستاورد نهتنها یک افتخار فنی برای گروه U. S. Steel به شمار رفته بلکه نقطهعطفی در تاریخ صنعت فولاد جهانی است زیرا برای نخستینبار محصولی فولادی موفق شد گواهینامهای جامع دریافت کند که هم عملکرد سایت تولیدی و هم زنجیره تامین مواد اولیه و هم پروژههای کربنزدایی را بهصورت همزمان مورد ارزیابی قرار میدهد. ResponsibleSteel یک سازمان بینالمللی غیرانتفاعی و چندذینفعی است که در سال۲۰۱۵ با حمایت شرکتهای بزرگ فولادسازی، انجمنهای زیستمحیطی، سازمانهای حقوق کارگری و نهادهای علمی تاسیس شد. هدف اصلی این سازمان تدوین استانداردی جهانی برای تولید مسوولانه فولاد است که شامل ۱۳اصل و بیش از ۵۰۰معیار اجباری و اختیاری میشود. این اصول عبارتند از: حاکمیت شرکتی و اخلاق تجاری، حقوق کار و شرایط کاری، سلامت و ایمنی شغلی، حقوق جوامع، تعامل با جوامع محلی، تنوع زیستی و حفاظت از زمین، مدیریت منابع آب، مدیریت آلودگی صوتی و گردوغبار، مدیریت انتشار گازهای گلخانهای، مدیریت پسماند و اقتصاد چرخشی، بهرهوری انرژی، شفافیت و گزارشدهی. این گواهینامه بینالمللی تولید فولاد پوششدهنده مسائل مختلف در حوزههایی از قبیل زیستمحیطی، اجتماعی، مقرراتی و حاکمیتی است که برای تولید مسوولانه فولاد توسط اعضای سازمان شناسایی و مورد توافق قرار گرفتند. تلاش این سازمان همواره در این راستا بوده که استاندارد ResponsibleSteel یکی از قابلاعتمادترین استانداردها برای تولید پایدار فولاد باشد و با توجه به این مهم سازمان میتواند به اعضای خود نقشه راه پایداری مخصوص به خود را ارائه کند که دربرگیرنده تمام بخشهای درگیر از جمله مشتریان، جوامع مرتبط، سرمایهگذاران و کارکنان است. تا پیش از سال۲۰۲۴ تنها گواهینامه سایت مسوولانه یا (ResponsibleSteel Site Certification) وجود داشت که صرفا عملکرد یک کارخانه را ارزیابی میکرد اما از سال۲۰۲۴ استاندارد جدیدی به نام فولاد مسوولانه یا Certified Steel معرفی شد که علاوه بر سایت دو مولفه کلیدی دیگر را نیز در برمیگیرد: سطح پیشرفت کربنزدایی از سطحیکتاچهار و تامین مسوولانه مواد اولیه
(Responsible Sourcing) که هر دو از مهمترین بخشهای تولید مسوولانه محصولات فولادی است.
ساختار ۳گانه گواهینامه فولاد مسوولانه ساختار گواهینامه فولاد مسوولانه در سهبخش اصلی ارزیابی میشود:
الف) گواهینامه سایت،
ب)سطح پیشرفت کربنزدایی،
ج)تامین مسوولانه مواد اولیه.
کارخانه Big River Steel پیشتر در سال۲۰۲۲ گواهینامه مربوط به سایت را دریافت کرده بود. این بخش شامل ممیزی مستقل توسط شرکتهای معتبر مانند SGS یا DNV است. ارزیابی سایت در این بخش چهارسطح دارد:
سطح۱: کاهش حداقل ۱۹درصدی شدت انتشار دیاکسیدکربن نسبت به میانگین جهانی صنعت فولاد(۸۵/۱تن دیاکسیدکربن به ازای هر تن فولاد خام مذاب)
سطح۲: کاهش حداقل ۳۳درصدی
سطح۳: کاهش حداقل ۵۵ درصدی
سطح۴: نزدیکبهصفر(کمتر از ۴/۰تن دیاکسیدکربن بهازای هرتن فولاد)
کارخانه Big River Steel موفق به کسب سطح۱ شد. شدت انتشار کربن به ازای هرتن فولاد در این کارخانه درحالحاضر تقریبا ۲۷درصد کمتر از میانگین جهانی است. این عدد عمدتا به دلیل استفاده از کوره قوس الکتریکی (EAF) و شارژ ۷۰درصد قراضه بهعنوان مواد اولیه بهدست آمده است. در بخش تامین پایدار تمام تامینکنندگان اصلی آهن اسفنجی، قراضه، فروآلیاژها و مواد نسوز باید حداقل یکی از استانداردهای معتبر زیستمحیطی و اجتماعی مانند IRMA یا خود ResponsibleSteel را داشته باشند. شرکت U. S. Steel اعلام کرد که بیش از ۹۵درصد مواد اولیه ورودی به Big River Steel از تامینکنندگانی تهیه میشود که گواهینامههای معتبر دارند. این کارخانه که در سال۲۰۱۷ راهاندازی شد و ازنظر ویژگیهای فنی یکی از مدرنترین واحدهای تولید فولاد در جهان بهشمار میرود:
ظرفیت سالانه: ۳/۳میلیونتن فولاد تخت/ فناوری: کوره قوس الکتریکی دوقلو (Twin EAF) با ظرفیت ۱۹۰ تن/ مصرف انرژی: حدود ۳۵۰کیلوواتساعت بهازای هرتن فولاد مذاب کمتر از نصف کارخانههای سنتی مانند کوره بلند/ مصرف آب: کمتر از ۳/۰مترمکعب بهازای هرتن(بهلطف سیستمهای مداربسته)/ استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین برای بهینهسازی فرآیندها/ قابلیت تولید فولاد با کربن صفر در آینده با تزریق هیدروژن سبز یا استفاده از DRI با گاز طبیعی و سپس هیدروژن.
منبع: ایراسین
