مشارکت اقتصادی به ۲/۴۱درصد رسید
جهان صنعت – مرکز آمار جدیدترین داده‌های بازار کار در بهار۱۴۰۴ را منتشر کرده است. طبق این گزارش، نرخ بیکاری و نسبت اشتغال کاهش یافته و نرخ مشارکت ثابت مانده است. همچنین بررسی وضعیت بازار کار به تفکیک جنسیت نیز حاکی از بهبود جزئی بازار کار برای مردان بوده است.
کاهش دوباره نرخ بیکاری
در ادبیات بازار کار نرخ بیکاری معادل نسبت جمعیت بیکار به جمعیت فعال به دست می‌آید. جمعیت فعال یعنی جمعیتی که یا شاغل هستند یا در پی شغلند ولی هنوز موفق به یافتن شغل نشده‌اند. براساس جدیدترین گزارش مرکز آمار، نرخ بیکاری از ۷/۷درصد در بهار۱۴۰۳ به ۳/۷درصد در بهار۱۴۰۴ رسیده است. به عبارت دیگر، از هر ۱۰۰نفر جمعیت که در جست‌وجوی کار بوده‌اند، بیش از هفت‌نفر موفق به یافتن آن نشده‌اند.
به‌طور کلی مقایسه آمار نرخ بیکاری عمدتا به‌صورت فصلی انجام می‌شود. یعنی نرخ بیکاری هر فصل با موقعیت مشابه خود در سال‌های گذشته مقایسه می‌شود چراکه این نرخ، از جمله شاخص‌هایی است که رفتار فصلی دارد و در برخی فصل‌ها برخی مشاغل رونق بیشتری نسبت به سایر فصل‌ها در هر سال دارند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد نرخ بیکاری در چند سال گذشته روندی نزولی داشته و به کمترین سطح خود در مقایسه با فصل بهار سال‌های اخیر رسیده است. این شاخص به تفکیک جنسیت نیز محاسبه می‌شود که آمارها گویای کاهش نرخ بیکاری هم برای زنان و هم مردان است. به‌طوری‌که نرخ بیکاری زنان از ۱۵درصد در بهار۱۴۰۳ به ۷/۱۳درصد در بهار۱۴۰۴ و نرخ بیکاری مردان از ۲/۶درصد به ۶درصد کاهش یافته است.
سوالی که پیش می‌آید اما این است که آیا این کاهش نرخ بیکاری در بهار امسال می‌تواند علامت مثبتی باشد یا خیر؟ برای پاسخ به این سوال وضعیت نرخ مشارکت نیز بررسی می‌شود.
ثبات نرخ مشارکت در بهار ۱۴۰۴
طبق تعریف مرکز آمار ایران، افراد ۱۵ساله و بیشتر جمعیت حاضر در سن کار تلقی می‌شوند و وضعیت اشتغال آنها در آمارهای بازار کار محاسبه می‌شود. این جمعیت به دو بخش فعال و غیرفعال تقسیم می‌شود. به نسبت جمعیت فعال به کل جمعیت حاضر در سن کار نرخ مشارکت به دست می‌آید.
جدیدترین داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد نرخ مشارکت کل کشور در بهار امسال به ۲/۴۱درصد رسیده که در مقایسه با بهار سال گذشته تغییری نکرده است. این رقم بدین معناست که در بهار امسال از هر ۱۰۰نفر جمعیت ۱۵ساله و بیشتر، بیش از ۴۱نفر یا شاغل بودند یا در جست‌وجوی شغل هستند. به عبارت دیگر، حدود ۵۹ نفر آنها شغلی ندارند و در جست‌وجوی شغل بوده یعنی خارج از بازار کار هستند.
کاهش نرخ بیکاری در کنار ثبات نرخ مشارکت ممکن است لزوما اتفاق مثبتی نباشد چراکه کاهش نرخ بیکاری می‌تواند در ادامه خروج بیکاران از بازار کار و دلسردی آنها از یافتن شغل رخ‌داده باشد.
تفکیک این نرخ به دو دسته مردان و زنان در کل کشور نشان می‌دهد نرخ مشارکت زنان نیز در مقایسه با سال گذشته کاهش یافته و از ۳/۱۴درصد به ۱۴درصد رسیده است. در مقابل، در دوره مشابه، نرخ مشارکت مردان از ۳/۶۸ به ۴/۶۸درصد افزایش یافته است. این یعنی در بهار جاری حضور زنان در بازار کار کمتر و مردان بیشتر شده است. همچنین اختلاف نرخ مشارکت زنان و مردان گویای شکاف جنسیتی فاحش در بازار کار کشور است.
افت نسبت اشتغال در ابتدای سال ۱۴۰۴
آخرین شاخص اصلی بازار کار، نسبت اشتغال است. این نسبت از تقسیم جمعیت شاغل بر جمعیت حاضر در سن کار به دست می‌آید. این نسبت در بهار امسال با کاهشی ۲/۰ واحد درصدی در مقایسه با بهار ۱۴۰۳ به ۲/۳۸درصد رسیده است.
بررسی این شاخص به تفکیک جنسیت نیز نشان می‌دهد نسبت اشتغال زنان در بهار امسال در مقایسه با بهار سال گذشته در رقم ۱/۱۲درصد ثابت مانده ولی نسبت اشتغال مردان در دوره مشابه از ۶۴ به ۳/۶۴درصد افزایش یافته است.
