لزوم برچیدن ساختارهای فساد
محمدرضا رسولی
هر بار پیش از گران شدن قیمت‌ها، اظهارنظرهای مختلفی از سوی مسوولان مربوطه ارائه می‌شود و در حالی که هیچ نهاد دولتی افزایش قیمت را به طور رسمی اعلام نمی‌کند اما بعد از آن گاهی قیمت‌ها به صورت نامحسوس تا ۵۰درصد نیز افزایش می‌یابد و قیمت نان هم از این قاعده مستثنا نبوده و شواهد حاکی از آن است که همین رویه در مورد نان نیز در حال انجام شدن است! در هفته‌های اخیر با وجود آنکه رییس سازمان تعزیرات حکومتی اعلام کرده هنوز در حوزه افزایش قیمت نان تصمیم‌گیری نشده و موضوع در حال بررسی است و با نانوایی‌های متخلف برخورد خواهد شد، شاهد بروز معضل چند قیمتی در انواع نان‌ها هستیم و مردم در بسیاری از نانوایی‌ها نان را گران‌تر از قیمت مصوب خریداری می‌کنند و این بلاتکلیفی نرخ نان در کنار اتفاقاتی نظیر کاهش نامحسوس وزن چانه، افزایش قیمت در قالب نان‌های حاوی کنجد، سبزی خشک یا نان‌های خاص، در عمل به عنوان راهکار دور زدن قیمت‌ها توسط بعضی از نانواها موجب سرگردانی و نارضایتی شدید مردم شده است. آخرین افزایش قیمت نان طبق مصوبه‌ای در شهریور سال۱۴۰۳ صورت گرفت. نانواداران طی این مدت همواره با توجه به موج گرانی‌ها در اکثر اقلام، از افزایش نیافتن قیمت نان گلایه‌مند بوده‌اند زیرا معتقدند یارانه هزینه آرد تنها ۱۰درصد قیمت نان را تشکیل می‌دهد و نانوایان باید نرخ بقیه هزینه‌های جانبی مانند خمیر مایه، بیمه، دستمزد کارگر، برق، آب و مالیات که در این مدت افزایش یافته است را از جیب خود پرداخت کنند.
۲۴ اردیبهشت ماه قیمت گندم صنف و صنعت و نان حجیم و آزادپز از ۱۲هزار تومان به ۲۱هزار و ۷۷۰تومان افزایش یافت. با افزایش چشمگیر قیمت گندم، نانوایی‌های آزادپز، با این بهانه قیمت نان را دو تا چهار برابر قیمت مصوب عرضه می‌کنند. در خور تامل اینکه در این میان عمده نانوایان کشور که آراد یارانه‌ای برای پخت نان دریافت می‌کنند و به اصطلاح دولتی‌پز هستند نیز با وجود عدم افزایش قیمت گندم یارانه‌ای به بهانه افزایش هزینه‌های تولید نان و پرداخت نشدن به موقع کمک هزینه‌های دولتی، حاضر به تمکین قیمت‌های مصوب قبل نیستند و اقدام به افزایش قیمت نان کرده‌اند و این موضوع باعث هرج و مرج و نابسامانی در قیمت نان شده است. در حال حاضر آرد آزاد و یارانه‌ای چندین برابر تفاوت قیمت دارند. واضح و مبرهن است تا زمانی که اختلاف میان قیمت آرد آزاد و دولتی وجود دارد، با وجود بازرسی‌ها و سختگیری‌ها هم این اختلاف قیمت در نهایت منجر به فساد خواهد شد. به اعتقاد کارشناسان حوزه آرد و نان، بهترین راهکار برای برچیده شدن فساد و نابسامانی در این حوزه، قیمت‌گذاری معقول و عادلانه نان براساس هزینه‌های تولید نانوایان و همزمان، یکسان‌سازی قیمت نان و پرداخت یارانه مستقیم آن به مردم است. به این صورت علاوه بر تامین منافع نانوایان، اتباع بیگانه و مصرف‌کننده‌های غیرمجاز هم امکان استفاده از منابعی را که برای مردم در نظر گرفته شده نخواهند داشت و یارانه نان مستقیم به دست مصرف‌کنندگان واقعی آن خواهد رسید.
