فشار رکود مسکن بر درآمد انبوه‌سازان
هادی بهرامی- صنعت انبوه‌سازی و املاک و مستغلات به‌عنوان یکی از ارکان اصلی اقتصاد ایران با تاثیر مستقیم بر رشد، اشتغال و سرمایه‌گذاری دوره‌‌های رونق و رکود متفاوتی را تحت تاثیر سیاست‌ها، نوسانات اقتصادی و هزینه‌‌های ساخت تجربه کرده است. گروه انبوه‌سازی بورس ۴۵هزارو۴۵۹میلیاردتومان ارزش بازار دارد که تقریبا هجدهمین صنعت بزرگ بازارسرمایه محسوب می‌شود و جمعا ۸/۵۸میلیارد تومان ارزش معاملات سهام دارد. نسبت ارزش به تراکنش (NVT) کل صنعت به صورت میانگین ۷۷۳ واحد برآورد می‌شود که نسبت به سایر صنایع ریالی نقدشوندگی بیشتری دارد اما نسبت به صنایع دلاری و شاخص ساز بازار گردش نقدینگی کمتری را تجربه می‌کند.
گروه انبوه‌سازی و اساسا شرکت‌های فعال در حوزه املاک و مستغلات به دلیل زمان‌بر بودن ساخت‌وساز و کشش منفی قیمت فروش رشد درآمدی کمتری را تجربه می‌کنند و از سوی دیگر سودسازی آنها به دلیل رشد افسارگسیخته محصولات مصرفی و بهای تمام‌شده با چالش‌هایی مواجه است.
اگر به نرخ رشد درآمد‌ها و سود خالص شرکت‌های انبوه‌ساز توجه کنیم بازده حاصل شده نرخ تورم را پوشش نمی‌دهد که به مرور زمان بازده مستقیم و غیرمستقیم صنعت کاهش پیدا خواهد کرد. تعداد پروانه احداث بنا توسط شهرداری‌های کشور در بهار۱۴۰۴ به ۲۹هزارو۲۹۵ رسید که نسبت به دوره مشابه سال قبل ۷/۲۲درصد کاهش یافته است. براساس گزارش‌های مرکز آمار ایران، طی چهارسال اخیر تعداد واحد‌های مسکونی در حال ساخت با کاهش پیاپی مواجه شده و روند رو‌به‌افت ساخت‌وساز به رکود و کاهش تقاضا در صنعت اشاره دارد.
چالش نقدشوندگی در سهام انبوه‌سازان
طبق آخرین بررسی‌ها، عمران و توسعه فارس با نماد ثفارس ۷۰۷۱میلیاردتومان، توسعه و عمران امید با نماد ثامید ۶۱۲۰میلیاردتومان، سرمایه‌گذاری مسکن شمال شرق با نماد ثشرق ۵۵۲۰میلیاردتومان، بهساز کاشانه تهران با نماد ثبهساز ۴۵۷۶میلیاردتومان و بین‌المللی توسعه ساختمان با نماد ثاخت ۴۱۴۰میلیاردتومان ارزش بازار دارند. با وجود اینکه سهام شرکت عمران و توسعه فارس لیدر صنعت به حساب می‌آید اما ارزش معاملات ۲/۱میلیاردتومانی و نسبت ارزش به تراکنش ۵۸۹۳واحدی آن نشان می‌دهد که زنگ خطر نقدشوندگی در این سهم به صدا درآمده است. سهام شرکت توسعه و عمران امید نیز به عنوان دومین شرکت بزرگ انبوه‌ساز بورس تنها ۶۰۰میلیون‌تومان ارزش معاملات دارد که ممکن است سهامداران را با ریسک عدم نقدشوندگی و عمق کم سفارشات مواجه کند.
ثبهساز، تنها پرچمدار بزرگان صنعت
با توجه به گزارش فعالیت ماهانه شرکت‌ها وضعیت چندان مطلوبی مشاهده نمی‌شود چراکه مبلغ فروش و درآمد عملیاتی شرکت‌ها نسبت به قبل کاهش یافته و اعداد و ارقام رضایت بخشی به ثبت نرسیده است. طی هفت ماهه نخست ۱۴۰۴ شرکت عمران و توسعه فارس ۱۵۰میلیون‌تومان، توسعه و عمران امید ۲۴۸۴میلیاردتومان و بهساز کاشانه تهران ۲۰۱۶میلیاردتومان فروش را به ثبت رساندند و درمقابل سرمایه‌گذاری مسکن شمال شرق، بین‌المللی توسعه ساختمان و نوسازی ساختمان تهران بدون درآمد بودند. شرکت سرمایه‌گذاری توسعه و عمران استان اردبیل نیز با سامانه جامع اطلاع‌رسانی ناشران همکاری لازم را در انتشار منظم گزارش فعالیت ماهانه را ندارد به همین خاطر در مقایسه درآمد‌ها لحاظ نشده است. در این مدت شرکت توسعه و عمران امید ۲۳+درصد و بهسازکاشانه‌تهران ۴۸+درصد رشد درآمد و درمقابل شرکت عمران و توسعه فارس ۹۸-درصد افت درآمد را نسبت به دوره مشابه سال قبل تجربه کردند.
پیشتازان رشد درآمد
در سال مالی ۱۴۰۳ شرکت عمران و توسعه فارس ۹۲میلیاردتومان، توسعه و عمران امید ۲۹۵۵میلیاردتومان، سرمایه‌گذاری مسکن شمال شرق ۱۷۴میلیاردتومان، بهساز کاشانه تهران ۲۳۱۸میلیاردتومان، بین‌المللی توسعه ساختمان ۵۸۳میلیاردتومان، نوسازی و ساختمان تهران ۵/۳میلیاردتومان و سرمایه‌گذاری توسعه و عمران استان اردبیل ۵/۱۴میلیاردتومان فروش را به ثبت رساندند.
شرکت عمران و توسعه فارس ۷۹-درصد، توسعه و عمران امید ۳۰+درصد، سرمایه‌گذاری مسکن شمال شرق ۱۲+درصد، بهساز کاشانه تهران ۳۷+درصد، بین‌المللی توسعه ساختمان ۶۳+درصد، نوسازی و ساختمان تهران
۹۴-درصد و سرمایه‌گذاری توسعه و عمران استان اردبیل ۰درصد تغییر درآمد عملیاتی را نسبت به سال۱۴۰۲ تجربه کردند. گزارش‌ها و صورت‌های مالی حاکی از آن است که شرکت‌های انبوه‌سازی بورس ثباتی در درآمد و سودآوری نداشته و در یک مسیر پرتلاطم حرکت می‌کنند.
ثنوسا در صدر و ثتوسا در قعر جدول بازدهی
طی یک ماه اخیر سهام شرکت نوسازی و ساختمان تهران ۸/۳۶+درصد، بین‌المللی توسعه ساختمان ۹/۲۴+درصد، عمران و توسعه فارس ۷/۲۲+درصد بازده مثبت داشتند که تاپ‌گینر صنعت محسوب می‌شوند و درمقابل سهام شرکت سرمایه‌گذاری توسعه و عمران استان اردبیل ۲/۱۸-درصد، سرمایه‌گذاری سامان گستر اصفهان ۲/۱۲-درصد، سرمایه‌گذاری مسکن زاینده‌رود ۹/۶-درصد و سرمایه‌گذاری کوه نور هم ۹/۶-درصد بازده منفی را به ثبت رساندند و در قعر جدول بازدهی ماهانه قرار می‌گیرند.
به‌طور کلی سهام شرکت نوسازی و ساختمان تهران ۹/۵-درصد، بین‌المللی توسعه ساختمان ۱/۱۸+درصد، عمران و توسعه فارس ۹/۳۱-درصد، سرمایه‌گذاری توسعه و عمران استان اردبیل ۴/۴۷+درصد، سرمایه‌گذاری سامان‌گستر اصفهان ۵/۱۴۵+درصد، سرمایه‌گذاری مسکن زاینده‌رود ۱۲+درصد و سرمایه‌گذاری کوه نور ۸/۲۵-درصد تغییر قیمت را در یک‌سال اخیر تجربه کردند.
