سلام به سود هنگفت ارزان
امیر سیدی، کارشناس بازار سرمایه
در برهم خوردن تعادل بازار چندین عامل نقش دارند و همین عوامل امروز ما را به نقطه‌ای رسانده‌اند که با هزینه‌ای ناچیز می‌توان بازار را مدیریت کرد. رها کردن بازار به حال خود با این تصور که خودبه‌خود به تعادل می‌رسد، اشتباهی جدی است. پس از آتش‌بس حمایت از بازار به‌صورت نصفه‌ونیمه انجام شد؛ یک روز اعلام کردند که قصد دارند ۱۲۰هزار‌میلیارد تومان از بازار حمایت کنند اما در عمل تنها حدود ۳۰هزار‌میلیارد تومان وارد و سپس روند حمایت متوقف شد.
این رویکرد در عمل این پیام را القا کرد که حمایت از بازار نوعی هزینه است در حالی که چنین نیست. سرمایه‌ای که توسط نهادهای مختلف به بازار تزریق می‌شود، منجر به خرید سهام در پایین‌ترین قیمت‌ها شده و تنها جابه‌جایی سرفصل دارایی‌ها در سیستم بانکی را رقم می‌زند بدون آنکه فشار قابل‌توجهی بر ترازنامه‌ها وارد شود.
ارزش کل بورس ایران در حال حاضر حدود ۹۰میلیارد دلار است و کل سهام شناور آزاد آن تنها ۱۵میلیارد دلار برآورد می‌شود بنابراین با سرمایه‌ای اندک می‌توان این بازار که اکنون یک‌چهارم تا یک‌پنجم ارزش واقعی خود قیمت‌گذاری شده را به‌طور کامل جمع‌آوری کرد. با وجود این بازار تحت فشار مجموعه‌ای از نیروهای منفی قرار گرفته است؛ از ارز چندنرخی که مانع استفاده صادرکنندگان از ارز حاصل از صادرات می‌شود و به واردکنندگان نیز ارز اختصاص نمی‌دهد، تا نرخ تامین مالی ۴۰درصدی، کنترل ترازنامه با نرخ ۵/۲درصد، ریسک‌های سیاسی و شرایط آتش‌بس که به معنای ادامه وضعیت جنگی بدون حمله نظامی است.
در چنین شرایطی حاکمیت و دولت باید مسوولانه عمل کرده و از بازار دفاع کنند، آن هم با هزینه‌ای بسیار پایین. ورود سیستم بانکی به حمایت از بازار سرمایه می‌تواند دو نتیجه مهم داشته باشد: نخست اینکه رقم ۱۵میلیارد دلار در ترازنامه بانکی کشور چندان قابل‌توجه نیست و دوم اینکه این اقدام می‌تواند سود بالایی برای شبکه بانکی به همراه داشته باشد. به‌جای غرق شدن در پیش‌بینی روند آینده باید سیاستگذار را به اقدام فوری برای حمایت از بازار دعوت کرد. وقتی امکان حمایت موثر وجود دارد، کوتاهی قابل قبول نیست و باید هرچه سریع‌تر به این وضعیت نابسامان پایان داده شود.
