ساخت هتل ۳۰ طبقه در ولنجک همچنان ممنوع است
جهان‌صنعت– وقتی خبر ساخت یک هتل ۳۰ طبقه در یکی از خوش‌نشین‌ترین مناطق شمال تهران منتشر شد، کمتر کسی تصور می‌کرد این پروژه تبدیل به یکی از جنجالی‌ترین پرونده‌های شهرسازی کشور شود؛ هتل ولنجک، سازه‌ای که در سکوتی سنگین آغاز شد و حالا سال‌هاست در دل اخبار، اعتراضات و جدال‌های سیاسی و حقوقی جای گرفته است. ماجرا اما به همین ۳۰طبقه ختم نمی‌شد. خیلی زود مشخص شد که این سازه، به دلیل اختلاف سطح شدید در زمین، از ضلع جنوبی عملا ۴۳ طبقه خواهد داشت؛ تخلفی آشکار که اعتراض فعالان شهری و شهروندان منطقه را برانگیخت و مسیر پروژه را به ایستگاه توقف کشاند. نقطه آغاز مناقشه به زمانی بازمی‌گردد که فرزانه صادق، وزیر راه‌وشهرسازی در مقام دبیر شورای‌عالی شهرسازی و معماری، با طرح پیشنهادی ساخت این هتل مخالفت کرد. او که از جزئیات تخلفات این پروژه آگاه بود، تلاش کرد مصوبه ساخت‌وساز را در کمیسیون ماده۵ متوقف کند اما در سوی دیگر میدان، علیرضا زاکانی، شهردار وقت و فعلی تهران مصرانه بر اجرای طرح تاکید داشت. به هر صورت روند صدور مجوزها ادامه یافت. با وجود آنکه فقط سه نفر از هفت عضو کمیسیون ماده۵ به پروژه رای مثبت دادند، صورتجلسه توسط رییس وقت کمیسیون به شهرداری منطقه یک ابلاغ شد و شهردار وقت منطقه، پروانه ساخت را صادر کرد.
این تخلف آشکار به دیوان عدالت اداری کشیده شد و در نهایت با شکایت بازرسی کل کشور و یک حقوقدان مستقل، مصوبه کمیسیون ماده ۵ ابطال ش اما پروژه که کلنگش به زمین خورده بود، بی‌اعتنا به احکام حقوقی به راه خود ادامه داد. عده‌ای آن را افتخار شهر می‌دانستند، عده‌ای دیگر، نماد پادشاهی سرمایه در تهران. حتی پس از آنکه اصغر جهانگیر، سخنگوی قوه قضاییه خبر توقف پروژه تا تعیین‌تکلیف رسمی شورای‌عالی شهرسازی را اعلام کرد، گزارش‌هایی از ادامه ساخت‌وساز در روز بعد منتشر شد.
ماجرا پس از حادثه سقوط هلی‌کوپتر رییس‌جمهور وقت و آغاز بحث‌های داغ انتخابات زودهنگام به حاشیه رفت اما در سکوت خبری، پروژه همچنان نفس می‌کشید. این‌بار اما شرایط تغییر کرد. فرزانه صادق به عنوان وزیر راه‌وشهرسازی دوباره وارد میدان شد و بررسی مجدد پروژه را در دستور کار شورای‌عالی شهرسازی قرار داد. پس از ماه‌ها بررسی و انتظار نتایج مرکز تحقیقات ساختمان، شورا با احداث سازه‌ای هشت طبقه – آن هم با احتساب زیرزمین – در منطقه گسلی موافقت کرد. نتیجه‌ای که بالاخره به جلسه هیات دولت رسید؛ جلسه‌ای که در آن علیرضا زاکانی، حاضر به خواندن پیشنهاد دولت درباره محدودیت ساخت نشد و با اعتراض شدید رییس‌جمهور جدید، مسعود پزشکیان مواجه شد. جمله تاریخی پزشکیان خطاب به شهردار تهران که گفت: «آقای زاکانی، حداقل آنقدر تقوا داشته باشید که درباره موضوعی که نخوانده‌اید، اظهارنظر نکنید»، برای بسیاری تلنگری بود به آنچه در پشت‌پرده این پروژه می‌گذرد.
اکنون هتل ولنجک همچنان ایستاده اما نه به عنوان نماد شکوه بلکه به‌عنوان تندیسی از فساد اداری، مماشات نهادهای شهری و مقاومت مدنی. تصمیم نهایی در دستان همان شورایی است که روزی در برابر فشارها ایستاد و حالا چشم‌ها به تصمیم نهایی و اجرایی شدن احکام دوخته شده است.
دبیر شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران و معاون شهرسازی و معماری وزیر راه‌وشهرسازی به روایت ارائه شده توسط شهردار تهران مبنی بر هدف‌گذاری جمعیتی معادل ۵/۱۰میلیون نفر برای افق۱۴۰۶ واکنش نشان داد و گفت: به استناد سیاست‌های کلی نظام، سیاست‌ها و راهبردهای طرح جامع شهر تهران و سیاست‌های آمایشی سرزمین،جمعیت شهر تهران نباید از ۹میلیون نفر بیشتر شود.
غلامرضا کاظمیان از برگزاری نشستی در روز سه‌شنبه ۲۳اردیبهشت ماه با حضور رییس‌جمهور، وزیر راه‌وشهرسازی، معاونان وزیر راه‌وشهرسازی، شهردار تهران و رییس شورای شهر تهران، استاندار تهران و دیگر مسوولان با موضوع راه‌حل‌های ساماندهی مجموعه شهری تهران خبر داد و گفت: این جلسه با هدف ارائه گزارش روندهای مغایر با ساماندهی و تمرکززدایی از مجموعه شهری تهران و ارائه راهکارهای عملیاتی آن تشکیل شد که شهردار تهران روایتی از جلسه ارائه کرد که درست و دقیق نبود.
دبیر شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران گفت: در جلسات قبلی مقرر شد روندها شناسایی و فوری‌ترین اقدام برای ساماندهی پایتخت ارائه و همچنین در مراحل بعدی موضوعات ترمیمی، پالایشی و توسعه‌ای تهران در دستور کار قرار بگیرد.
کاظمیان در بیان شناسایی روندها و ارائه گزارش آن در جلسه با حضور رییس‌جمهور و شهردار تهران توضیح داد: گزارش ارائه شده حاوی این موضوعات بود که اولا تهران دچار مسائل متعددی است که با ادامه روند طی شده، سکونت نه فقط در شهر تهران بلکه در کل کشور را دچار مشکل خواهد کرد، همچنین در بررسی تهران باید مجموعه شهری تهران مورد توجه قرار بگیرد که شامل شهر تهران، استان تهران و استان البرز است.
معاون وزیر راه‌وشهرسازی با تاکید بر اینکه سرنوشت شهرتهران و مجموعه شهری تهران (شهر تهران، استان تهران و استان البرز) جدا نیست و مسائل‌شان از یکدیگر قابل تفکیک نیست، افزود: بخشی از مسائل شهر تهران به دلیل پیرامون شهر تهران و بخشی نیز ناشی از شهر تهران است که باید مورد توجه قرار بگیرد و اساسا در راه‌حل‌های حل مساله نمی‌توان بخشی از مساله را نادیده گرفت.
ارائه گزارش مجموعه شهری تهران براساس آمار متقن و جمیع نظرات کارشناسان به گفته کاظمیان، گزارش تهیه شده متکی به مطالعات بازنگری طرح مجموعه شهری تهران، تحلیل دیدگاهای صاحب‌نظران و دانشگاهیان، بررسی و تحلیل اسناد و مطالعات تهیه شده و تمامی متون مرتبط با این موضوع بوده و مبنای دقیق علمی و شواهد متقن دارد.
بعضا اقداماتی در تهران انجام می‌شود که با توسعه و آمایش سرزمینی مغایر است
کاظمیان تصریح کرد: در جلسه با رییس‌جمهور به این موضوع پرداخته شد که در حال حاضر، فرآیندها و روندهایی که در تهران به مفهوم شهر تهران، استان تهران و استان البرز انجام می‌شود با جهت‌گیری‌ها و سیاست‌های آمایش سرزمین و سیاست‌های اصولی کشور و سیاست‌های کلی نظام مغایر و بعضا در تضاد قرار دارد.
افزایش ۱۵میلیون مترمربعی ظرفیت کالبدی و مسکونی تهران در ۴سال گذشته
کاظمیان از جمله اقدامات مغایر با اهداف و سیاست‌های بر شمرده را حجم بالای تقاضای ساخت‌وساز و اثرگذاری جریان سرمایه بر تغییر سیاست دانست و عنوان کرد: در چهار سال گذشته فقط در شهر تهران بنا به مصوبات کمیسیون ماده ۵ حدود ۱۵میلیون مترمربع ظرفیت کالبدی و مسکونی تهران افزایش یافته است. در پرونده‌ای که در کمیسیون ماده۵ در مورد آنها تصمیم‌گیری شده، تعداد طبقات تقریبا به دو برابر افزایش یافته و این افزایش فقط در پلاک‌هایی بوده که مداخله کمیسیون در آنها صورت گرفته است. حجم اثرگذاری جمعیتی این تغییرات بسیار فراتر از ظرفیت‌های پیش‌بینی شده در طرح‌های توسعه‌ای است.
نرخ رشد جمعیت شهر تهران به شرایط اقتصادی، اجتماعی و کالبدی مرتبط است
دبیر شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران با تاکید بر اینکه اخذ تصمیمات مغایر با اهداف و سیاست‌های تمرکززدایی و ساماندهی منجر به افزایش سطح بارگذاری فضایی شده است، به تجربه جهانی در این مورد اشاره کرد و توضیح داد: بنا بر تجربه‌ای که در دنیا در مورد کلانشهرها وجود دارد، طبیعی است نرخ رشد جمعیت کلانشهرها با یک برنامه‌ریزی مناسب باید کاهنده باشد بنابراین اینکه نرخ رشد جمعیت شهر تهران زیر یک‌درصد است هم به مولفه‌های جمعیت شناختی و کاهش نرخ رشد جمعیت و هم به شرایط اقتصادی، اجتماعی و کالبدی که شهر تهران دارد برمی‌گردد. این موضوع را نمی‌توان ناشی از عملکرد نظام مدیریت شهری مرتبط دانست که اگر این موضوع صحت داشت، اساسا نیازی به ظرفیت‌سازی جدید در قالب مصوبات کمیسیون ماده ۵ وجود نداشت.
ارائه تعبیر نادرست از طرح جامع شهر تهران توسط شهردار پایتخت
کاظمیان با تاکید بر اینکه روایت نادرستی از جمعیت شهر تهران و هدف‌گذاری جمعیتی طرح جامع شهر تهران توسط شهردار تهران ارائه شد، گفت: شهردار تهران هدف‌گذاری جمعیتی شهر تهران را برای افق۱۴۰۶ معادل ۵/۱۰میلیون نفر روایت کرده در حالی که جمیعت شهر تهران در سال۱۴۰۰معادل ۹میلیون نفر برآورده شده و این بدان معناست که تا دو سال آینده می‌توان برای شهر تهران ظرفیت سکونتی را تا ۵/۱میلیون نفر افزایش داد. به استناد سیاست‌های کلی نظام، سیاست‌ها و راهبردهای طرح جامع شهر تهران و سیاست‌های آمایشی سرزمین، جمعیت شهر تهران نباید از ۹میلیون نفر بیشتر شود ضمن اینکه از سال۱۴۰۰ تاکنون قطعا این جمعیت بیشتر شده اما به دلیل نبود آمار رسمی جمعیت در تهران نمی‌توان عدد دقیق آن را عنوان کرد.
رشد ۶/۱برابری جمعیت در مقابل رشد ۶/۲برابری ساخت‌وساز در مجموعه شهری تهران
کاظمیان با اعلام اینکه در فاصله زمانی ۲۵ساله ۱۳۷۵تا ۱۴۰۰، جمعیت مجموعه شهری تهران معادل ۶/۱برابر افزایش داشت، از افزایش ۶/۲برابری فضای ساخته شده در مجموعه شهری تهران خبر داد و گفت: آمارهای ارائه شده در این بخش حاکی است که حجم ساخت‌وسازها از رشد جمعیت مجموعه شهری تهران در دهه‌های گذشته پیشی گرفته است.
استاندار تهران: در کنترل ساخت‌وساز در حریم شهر تهران موفق عمل نشد
گفتنی است محمد صادق معتمدیان، استاندار تهران نیز در این جلسه وضعیت حریم شهر تهران و محدوده‌هایی که در کنترل شهرداری تهران بوده را از نظر ساخت‌وساز نامناسب ارزیابی کرد و گفت: آمار ساخت‌وساز در سال‌های گذشته در شهر تهران در سطح بالایی بوده و در کنترل ساخت‌وساز در حریم شهر تهران، موفقیت چندانی حاصل نشده است.
پاسخ به شهردار تهران درباره هتل ولنجک
دبیر شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران در پاسخ به مباحث شکل گرفته پیرامون احداث هتل امیران (موسوم به ولنجک) در قطعه زمینی به مساحت ۶هزار و ۶۶۶مترمربع با ارتفاع بیش از ۳۰ طبقه که در جلسه توسط شهردار تهران ارائه شد نیز پاسخ داد و گفت: چنانچه در تاریخچه این موضوع مشخص است، با وجود ابطال بند ۸ مصوبه ۴۳۵ کمیسیون ماده ۵ شهر تهران در تاریخ ۲۵بهمن ۱۴۰۰ در دیوان عدالت اداری، موضوع مجددا در تاریخ ۸ مرداد ۱۴۰۳ در کمیسیون ماده۵ شهر تهران مطرح و بدون رعایت ضوابط و مقررات فرادستی با وجود وقوع در پهنه گسل شمال تهران و ممنوعیت‌های موجود با موضوع موافقت شده است. کاظمیان تصریح کرد: با توجه به بلند مرتبه بودن طرح پیشنهادی مراتب به شورای‌عالی شهرسازی و معماری ارسال و موضوع در جلسه مورخ اول بهمن۱۴۰۳ با موضوع مغایرت اساسی مصوبه کمیسیون مورد اشاره مطرح و با وجود عدم موافقت اعضا شورای‌عالی با ساخت چنین بنایی آن هم در پهنه گسل شمالی شهر واقع در مسیر کریدورهای تلطیف‌کننده هوای شهر تهران، در راستای تکالیف محوله طبق بند ض ماده۱۴ قانون مدیریت بحران کشور که تنها مرجع صدور دستورالعمل و نحوه ساخت‌وساز در پهنه‌های گسلی را وزارت راه‌وشهرسازی (مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی) معرفی می‌کند، ارتفاع طبقات را منوط به اعلام نظر مرکز تحقیقات کرد. وی گفت: براساس پاسخ مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، «ساخت ساختمان هتل موسوم به ولنجک با بیش از ۱۰طبقه (با احتساب زیرزمین) ممنوع است» که مراتب توسط دبیرخانه شورای‌عالی به شهرداری تهران ابلاغ شد. کاظمیان تصریح کرد: به استناد ماده۷ قانون تاسیس شورای‌عالی شهرسازی و معماری، شهرداری مکلف به اجرای مصوبه شورای‌عالی شهرسازی و معماری و صدور پروانه صرفا براساس اعلام نظر مرکز تحقیقات خواهد بود.
