رویای سفری با یک چمدان اختیار
علیرضا کیانپور- مسعود پزشکیان پیش از نیمروز سه‌شنبه یکم مهرماه۱۴۰۴ و پس از به صدا درآوردن زنگ آغاز سال تحصیلی در یکی از مدارس پایتخت، تهران را به مقصد نیویورک ترک می‌کند تا در راس یک هیات به‌نسبت کوچک دیپلماتیک در نشست مجمع عمومی سازمان ملل شرکت کند. خبرگزاری‌های دولتی تاکید کرده‌اند که هدف رییس‌جمهور از سفر به نیویورک «سخنرانی در نشست مجمع عمومی» است اما رسانه‌های مستقلی که ازقضا در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری از مواضع و وعده‌های پزشکیان حمایت کرده و معتقد بودند آنچه او در راستای حل‌وفصل پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی از طریق مذاکره و راهبرد دیپلماسی می‌گفت، تنها راه پیش‌روی ایران برای برون‌رفت از بحرانی است که در این چند دهه در آن گرفتار بوده و به‌تعبیر صادق زیباکلام، استاد علوم سیاسی دانشگاه همچون «گردابی» هر روز بیش از دیروز ایران را در خود فرو می‌بلعد، اکنون نیز اصرار دارند که «سخنرانی کافی نیست» و پزشکیان باید «با اختیار کامل و مجوز مذاکره» حتی اگر لازم شد با شخص دونالد ترامپ نیز گفت‌وگو کند تا مگر با چنین دیپلماسی «اعجازگونه‌ای» بشود جلوی فعال‌سازی مکانیسم ماشه را در این چند روز پیش‌رو گرفت. هرچند وقتی به برخی واقعیات انکارناپذیر این سفر نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که امید بستن به «معجزه نیویورک» خیالی واهی است، نه واقعیتی ملموس و در دسترس.
تحلیل علی‌محمد نمازی از سفر پزشکیان به نیویورک
در چنین شرایطی علی‌محمد نمازی که از اعضای ارشد حزب کارگزاران سازندگی است با تاکید بر اهمیت «اجلاس سالانه سازمان ملل به‌عنوان یکی از عرصه‌های مهم معرفی برنامه‌های داخلی و بین‌المللی کشورهای جهان» به «جهان‌صنعت» می‌گوید: «ما هم باتوجه به شرایط حساس کنونی که با آن دست‌به‌گریبانیم باید از این فرصت حداکثر استفاده را ببریم. در واقع آقای رییس‌جمهور باید با استفاده از این موقعیت که سران اغلب کشورهای جهان در یک نقطه جمع هستند، از حداکثر توان خود برای دیدار و رایزنی موثر با این مقام‌ها استفاده کند تا مگر بدین‌ترتیب باری از دوش مردم برداشته شود.» او همچنین با اشاره به توجه ویژه نظام جمهوری اسلامی به نشست مجمع عمومی سازمان ملل در تمامی این چند دهه گذشته گفت: «به‌ویژه آقای خاتمی با آن سخنرانی‌ها صلح‌آمیز خود که اوج آن نطق تاریخی در مورد گفت‌وگوی تمدن‌ها بود و آقای روحانی نیز به‌عنوان سیاستمداری کارکشته در عرصه دیپلماسی در دورانی که به‌عنوان روسای‌جمهور ایران در این نشست حاضر شدند، تمام تلاش خود را برای استفاده حداکثری به کار بستند و اکنون نیز باید آقای پزشکیان حتی فراتر از پیشینیان خود تلاش کند.»
لزوم مذاکره مستقیم با ترامپ به امید جلوگیری از بازگشت تحریم‌ها
نمازی تصریح کرد: «آقای رییس‌جمهور باید از این فرصت استفاده کند تا بتواند مانع از فعال‌سازی مکانیسم ماشه شود. در واقع باید هرچه سریع‌تر توافقی حاصل شود تا جلوی بازگشت تحریم‌های شورای امنیت گرفته شود چراکه امروز نه شرایط کشور و نه آستانه تحمل مردم اجازه می‌دهد که به دوران پیش از برجام بازگردیم.» او خطاب به رییس‌جمهور توصیه کرد که «حتی اگر شده اقدام به گفت‌وگوی مستقیم با سران آمریکا و سه کشور اروپایی عضو برجام کند چراکه احتمالا در این حالت است که می‌توانیم با رفع ابهامات، شرایط را برای دستیابی به توافق و متعاقبا جلوگیری از بازگشت تحریم‌های شورای امنیت فراهم کنیم.» این عضو ارشد حزب کارگزاران سازندگی با تاکید بر اینکه «نمی‌خواهم امید کاذب بدهم»، گفت: «به نظر می‌رسد کماکان این امکان وجود دارد که روند فعال‌سازی مکانیسم ماشه متوقف شود. امروز قیمت طلا و ارز سر به فلک کشیده و بودجه‌های عمرانی ناچیز و کاهش روزافزون ارزش پول ملی باعث شده مردم برای تامین حداقل‌های معیشتی خود نیز با مشکل روبه‌رو باشند بنابراین باید تا دیر نشده جلوی افزایش بیش از پیش این مشکلات را گرفت.»
تحلیل جواد امام درباره سفر رییس‌جمهور به نیویورک
همزمان جواد امام نیز معتقد است که «حضور رییس‌جمهور در نشست مجمع عمومی صرفا در صورتی کارساز خواهد بود که با اخذ اختیارات تام و تمام از رهبری انجام گیرد» چراکه به باور این چهره سیاسی اصلاح‌طلب «تنها در این صورت است که پزشکیان قادر خواهد بود در حاشیه این سفر، باب مذاکره با جامعه جهانی و مشخصا ایالات متحده را باز کند و تابو و سدی را که به هر دلیل تاکنون با آن مواجه بودیم و منجر به محدودیت‌ها و خسارت‌های سنگین و فراوانی شده، از پیش‌روی ایران و ایرانیان بردارد.» دبیرکل مجمع ایثارگران در عین حال تصریح کرد: «اگر قرار باشد بدون چنین اختیاراتی به این سفر برود و صرفا بنابر این باشد که به مقر سازمان ملل بروند و در صحن این سازمان سخنرانی کنند و بازگردند باید در نفس و اصل این سفر تجدیدنظر کرد.» او با تاکید بر اینکه این موضع را از جایگاه حقوقی خود به‌عنوان دبیرکل مجمع ایثارگران مطرح می‌کند و نه لزوما از جایگاه حقوقی دیگر در قامت سخنگوی جبهه اصلاحات ایران یادآور شد که «مجمع ایثارگران این سفر را ضروری می‌داند اما معتقد است که مهم‌تر از آن نوع استفاده از ظرفیت‌ها و فرصت‌هایی است که در حاشیه این سفر در اختیار رییس‌جمهور خواهد بود.»
پزشکیان باید با اختیارات کامل به نیویورک برود
امام که در این رابطه با «جهان‌صنعت» گفت‌وگو می‌کرد ضمن اشاره به فرصت محدودی که تا پایان ضرب‌الاجل ۳۰روزه فعال‌سازی مکانیسم ماشه نهایتا تا چند روز آغازین مهرماه باقی مانده، بر لزوم «اتخاذ تصمیمی راهگشا ازسوی رییس‌جمهور و مجموعه نظام» تاکید کرد و گفت: «به نظر می‌رسد بهترین تصمیم این است که رییس‌جمهور با دریافت اختیارات لازم از رهبری، حضوری تعیین‌کننده در نیویورک داشته باشد تا بتواند از طریق دیدارها و رایزنی‌های دیپلماتیک خود با سران کشورهای مختلف، اقدامات خصمانه و دشمنی‌های دیرین رژیم صهیونیستی که همواره تلاش کرده مانع برقراری ارتباطات متقابل ایران و غرب شود، خنثی کند.»
حاکمیت باید جلوی تندروها را بگیرد
سخنگوی جبهه اصلاحات ایران ضمن یادآوری بدعهدی ایالات‌متحده و اقدام خصمانه و جنگ‌افروزی ترامپ در مقابل پافشاری ایران بر دیپلماسی در جریان جنگ ۱۲روزه گفت: «ما قاعدتا نمی‌توانیم جلوی خصومت خارجی‌ها را بگیریم اما متاسفانه ما در عین حال از برخی نیروهای داخلی هم ضربه خورده و می‌خوریم.» این چهره سیاسی اصلاح‌طلب با اشاره به تصویب مصوبه جنجالی مجلس انقلابی موسوم به «قانون اقدام راهبردی» که در مجلس پیشین به تصویب رسید، گفت: «به هر حال آقایان با این هدف که دولت روحانی را در احیای برجام ناکام بگذارند و نگذارند احیانا این دستاورد به نام دولت روحانی نوشته شود، آن مصوبه را به تصویب رساندند اما نتیجه‌اش در حال حاضر این است که امروز این مردم ایران هستند که به‌دلیل شرایط ناگوار اقتصادی به خاک سیاه نشسته‌اند!» او خواستار آن شد که «حاکمیت جلوی این تندروها را بگیرد» و گفت: «ما در همین روزهای گذشته نیز شاهد بودیم که چگونه تندروها بلافاصله پس از امضای توافق قاهره ازسوی وزیر خارجه ایران و دبیرکل آژانس، دست به کار شدند و دولت را به باد انتقاد گرفتند و در ادامه نیز شاهد بودیم باوجود حمایت قاطع رهبری از رییس‌جمهور، روزنامه کیهان با ادبیاتی به دولت حمله می‌کند که نه با اصول دین سازگارست، نه با اخلاق و نه البته با منافع ملی و مصالح کشور!»
کمر مردم زیر فشار اقتصادی خم شده اما تندروها خم به ابرو نمی‌آورند!
امام تصریح کرد: «متاسفانه امروز در شرایطی که کمر مردم زیر بار فشار شدید ناشی از تحریم‌ها خم و حتی شکسته اما آقایان خم به ابرو هم نمی‌آورند!» او می‌گوید: «در حالی که شورای‌عالی امنیت ملی به‌عنوان نهادی حاکمیتی برآمده از سران نظامی، امنیتی، سیاسی، اجرایی، قضایی و قانونگذاری رسما اعلام کرد که توافق قاهره بنابر تصمیم مجموعه نظام به امضا رسیده، باز هم افرادی خاص از این طیف تندرو برخلاف مصالح کشور همچنان بر طبل اختلاف و ممانعت از تحقق مصالح و منافع ملی گام برمی‌دارند و بالاخره باید یک روز جلوی آنان گرفته شود!» در شرایطی که به‌تازگی سخنان رییس‌جمهور فرانسه در واکنش به طرح پیشنهادی وزیر امور خارجه ایران رسانه‌ای شده و بر این اساس، امانوئل ماکرون ضمن اذعان به این طرح «معقول» مدعی شده که همه حاکمیت جمهوری اسلامی از آن حمایت نمی‌کنند، سخنگوی جبهه اصلاحات ایران می‌گوید: «آنچه حتی فراتر از نفس این سفر در برهه کنونی حائزاهمیت است، این است که آقای پزشکیان از اختیار کامل و مجوز رهبری برای تصمیم‌گیری برخوردار باشد وگرنه اگر بدون این اختیارات در صحنه حاضر شود، صرفا یک سفر تشریفاتی خواهد بود که هیچ تاثیری به حال مردم نخواهد داشت.»
