رقابت چین با اوپکپلاس
جهان صنعت– در یک تحول چشمگیر در بازار جهانی انرژی، چین با استفاده از مکانیسم ذخایر نفتی خود بهعنوان اهرم تنظیم قیمت، نقش سنتی اوپکپلاس را به چالش کشیده است. در سال ۲۰۲۵ بازار جهانی نفت شاهد تغییر مهمی در توازن قدرت بود؛ تغییری که نشان میدهد چین با بهرهگیری از ظرفیت عظیم ذخایر نفتی خود به بازیگری تاثیرگذار در تعیین قیمت جهانی تبدیل شده و نقش سنتی اوپکپلاس را به چالش کشیده است.
بررسی تحولات سال ۲۰۲۵ نشان میدهد که اهرم تعیینکننده قیمت نفت بهتدریج از تولیدکنندگان سنتی به سمت بزرگترین مصرفکننده جهان یعنی چین، منتقل شده است.
چین در نقش تنظیمکننده جدید بازار نفت
پکن با مدیریت حساب شده ذخایر راهبردی و تجاری خود توانسته نوسانات بازار را مهار کرده و نقشی بیسابقه در ثبات قیمتها ایفا کند. این در حالی است که ائتلاف اوپکپلاس به رهبری عربستان سعودی و روسیه همچنان با تنظیم سطح تولید تلاش میکند بازار را کنترل کند اما اثرگذاری این تصمیمات در برابر استراتژی خرید و ذخیرهسازی چین کاهش یافته است.
تصمیم اخیر اوپکپلاس برای حفظ سطح تولید در سهماهه نخست ۲۰۲۶، در شرایطی که بازار با مازاد عرضه روبهرو است فرصتی تازه برای پکن ایجاد کرده تا با جذب این مازاد، ذخایر خود را افزایش داده و فشار بیشتری بر قیمتها وارد کند.
یکی از عوامل کلیدی قدرت چین، نبود شفافیت در مورد حجم دقیق ذخایر نفتی این کشور است. عدم انتشار دادههای عمومی دقیق، ارزیابی لحظهای جریان فیزیکی نفت و پیشبینی رفتار آینده پکن را برای دیگر بازیگران بازار دشوار و چین را به یک «سازنده غافلگیری» در بازار تبدیل کرده است. تحلیل تراز نفتی چین در ۱۱ماهه نخست ۲۰۲۵ نشان میدهد این کشور بهطور متوسط روزانه حدود ۹۸۰هزار بشکه مازاد نفت داشته است؛ رقمی که از تفاوت میان مجموع عرضه روزانه ۸/۱۵میلیون بشکه و میزان پالایش رسمی ۸۲/۱۴میلیون بشکه به دست آمده و نشاندهنده یک برنامه خرید تهاجمی از ماه مارس است.
رفتار ضدچرخهای چین در برابر نوسانات قیمت
دادهها نشان میدهد چین در دورههای افت قیمت، خرید خود را افزایش داده و با تزریق نفت به مخازن، از سقوط بیشتر قیمتها جلوگیری کرده است.
در مقابل در دورههای افزایش قیمت ناشی از عوامل ژئوپلیتیک یا تصمیمات اوپکپلاس، پکن خرید خود را کاهش داده و با حذف تقاضای حمایتی از شکلگیری حباب قیمتی جلوگیری کرده است. نمونه بارز این رفتار، کاهش مازاد از ۱۰/۱میلیون بشکه در روز در آگوست به ۵۷۰هزار بشکه در روز در سپتامبر است که همزمان با جهش قیمتی رخ داد.
اکنون پرسش اصلی بازار جهانی نفت این نیست که اوپکپلاس چه تصمیمی خواهد گرفت بلکه این است که چین در سال ۲۰۲۶ چه مسیری را انتخاب میکند. ظرفیت ذخیرهسازی پکن، اهداف امنیت انرژی، نرخ رشد اقتصادی و تحولات ژئوپلیتیک ازجمله عواملی هستند که میتوانند بر رفتار نفتی این کشور اثر بگذارند.
برخی تحلیلگران معتقدند: چین ممکن است پس از یک سال پرذخیره، سرعت خرید خود را کاهش دهد؛ مگر آنکه قیمتها با افت شدید مواجه شوند. با این حال هرگونه اختلال ژئوپلیتیک یا تشدید تحریمها میتواند پکن را به افزایش بیشتر ذخایر برای اهداف احتیاطی سوق دهد.
منبع: میز نفت
