دامنه نوسان مناسب

دامنه نوسان، حجم مبنا، لات و… همگی ابزارهای مدیریت ریسک هستند که در همه جای دنیا هم وجود دارند. در بازارهایی مثل بازار ما که سرمایه‌گذاران عمدتا حرفه‌ای نیستند و اکثرا سفته‌بازی می‌کنند نه تامین مالی، حساسیت روی این ابزارها بیشتر هم می‌شود اما دامنه نوسان به‌عنوان ابزار مدیریت ریسک، خود ریسک نقدشوندگی هم تحمیل می‌کند. در عربستان، ترکیه، چین، کره و… دامنه نوسان‌های ۱۰ تا ۱۵درصدی دارند. در برخی کشورها مثل آمریکا هم اگر نوسانات در یک روز بیش از مقداری شود، معاملات به مدت یک ربع تا ۳۰‌دقیقه متوقف می‌شوند. وقتی دامنه نوسان کاهش می‌یابد ارزش معاملات کاهش می‌یابد. مشاوران سرمایه‌گذاری دنبال آرامش بیشتر در بازار هستند اما در جایگاه کارگزاری‌ها، قطعا افزایش دامنه نوسان به نفع آنهاست. وقتی چند وقت اخیر که دامنه نوسان ۳‌درصد را می‌بینیم، متوجه می‌شویم که اتفاقا نقدشوندگی خوب بوده است.

وقتی گراف نمادهای بسیار زیادی را نگاه می‌کنیم متوجه می‌شویم همه کندل‌هایی هستند که از انجام معاملات خبر می‌دهند. در نتیجه دامنه نوسان ۳‌درصدی به صورت شهودی هم نوسانات را پایین نگه داشته است و هم سهم‌های قفل به آن صورت وجود ندارد. درست است که صف خرید و فروش در بازار وجود دارد اما نماد حجم می‌خورد. از طرف دیگر باید گفت که این مدت بازار صعودی بوده و در بازار نزولی باید دید آیا این ۳‌درصد کافی است یا نه. دامنه نوسان صندوق‌های اهرمی در حال حاضر شبیه صندوق‌های سهامی است و به همین دلیل صندوق‌های جدید نتوانستند رشد کنند. حالا این موضوع کارایی صندوق‌های اهرمی را کاهش می‌دهد. کسی که صندوق اهرمی می‌خرد، ریسک بیشتری می‌پذیرد و باید پاداش ریسک خود را هم بگیرد. در این شرایط وقتی صندوق سهامی و اهرمی دامنه نوسان یکی دارند، تناسبی میان ریسک و پاداش وجود ندارد. این مسائل خود نشات گرفته از اعتراض برخی فعالان بازار است. نهایتا در کوتاه‌مدت دامنه نوسان اهرمی‌ها مثل سهامی‌ها شده است که از بزرگ شدن آنها جلوگیری شود که نتوانند دست به انجام معاملات بلوکی بزنند. در خصوص آپشن‌ها هم این مشکل وجود دارد و درحالی‌که دارایی پایه ۳‌درصد منفی می‌خورد، معامله آپشن بدون دامنه باز است. در بحث صندوق‌های طلا هم همین شکل است. صندوق‌های طلا ۱۰درصد و دارایی پایه ۵‌درصد دامنه نوسان دارد. این ناکارآمدی خیلی توی ذوق سهامدار می‌زند. محاسبه اینکه شمش مثلا ۵‌درصد مثبت خورده پس صندوق چقدر باید مثبت بخورد، بسیار سخت است. در نتیجه لازم است حداقل کلیت بازار عملکرد یک‌دستی داشته باشد.

ولید هلالات ، رییس هیات‌مدیره سبدگردان اقتصاد بیدار